Trung tâm Dự báo Thời tiết hạn vừa châu Âu đã khai trương một mô hình AI Trung Quốc để dự báo thời tiết toàn cầu trên website của trung tâm từ cuối tháng trước. Mô hình là Pangu-Weather do Huawei Technologies phát triển.
Sự hợp tác này giúp công ty công nghệ Trung Quốc đưa những nội dung khoa học liên quan tới thời tiết thành các ứng dụng thực tế, trong khi cơ quan thời tiết châu Âu bắt đầu đưa AI vào các dự báo hàng ngày.
Trong cuộc phỏng vấn với SCMP, Tian Qi - nhà khoa học trưởng về AI của Huawei - chia sẻ: “Quyết định đưa Pangu-Weather vào dự báo của Trung tâm Dự báo Thời tiết hạn vừa châu Âu một phần là do hiệu suất cao của mô hình và trung tâm nhận ra tiềm năng đáng kể của AI trong lĩnh vực này".
Pangu-Weather có chi phí tính toán thấp hơn nhiều trong khi vẫn đảm bảo sự cạnh tranh về độ chính xác trong dự báo thời tiết.
Theo bài đăng trên tạp chí khoa học Nature vào tháng 7, mô hình Pangu có dự báo với độ chính xác cao hơn so với các phương pháp dự báo thời tiết truyền thống. Mô hình này có thể dự đoán thời tiết trước từ 1 giờ đến 7 ngày và có tốc độ dự đoán nhanh hơn 10.000 lần.
“Hiện tại, Pangu-Weather có thể cung cấp dự báo thời tiết toàn cầu trên cơ sở từng giây, bao gồm các khía cạnh như độ ẩm, tốc độ gió, nhiệt độ, áp suất mực nước biển... Mô hình đã cho thấy hiệu suất vượt trội trong việc dự đoán đường đi của bão, sóng lạnh, sóng nhiệt và hơn thế nữa" - ông Tian nói.
Mô hình dự báo thời tiết AI này đã dự đoán đúng quỹ đạo của bão Doksuri và dự đoán chính xác việc bão Khanun chuyển hướng mạnh vào ngày 4.8.
Cũng theo ông Tian, mô hình Pangu-Weather cung cấp thông tin quan trọng cho các cơ quan thời tiết trên toàn thế giới. Các nhà dự báo chuyên nghiệp dùng dự đoán của Pangu-Weather làm tài liệu tham khảo. Nhiều người đam mê thời tiết cũng đang theo dõi hoạt động của Pangu-Weather trong các dự đoán trực tuyến về đường đi của bão.
“Mục tiêu cuối cùng của Huawei là dùng Pangu-Weather để tạo ra một khung dự báo thời tiết AI thế hệ tiếp theo. Việc này nhằm nâng cao độ chính xác và tốc độ dự báo thời tiết, từ đó giúp nhân loại ứng phó tốt hơn với các điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Chúng tôi cũng đang thảo luận với Cục Khí tượng Trung Quốc về vấn đề hợp tác” - ông Tian nói.
Hiện tại, các nhà dự báo thời tiết toàn cầu, các nhà khí tượng học và công chúng có thể truy cập dự báo thời tiết 10 ngày tới trên toàn cầu trên website của Pangu-Weather.
Tiến sĩ Florian Pappenberger - Giám đốc bộ phận dự báo tại trung tâm châu Âu - mô tả các mô hình AI là “cuộc cách mạng thầm lặng” của dự báo thời tiết.
“Mô hình dữ liệu dựa trên máy học đang cho thấy tiềm năng to lớn trong dự báo thời tiết. Tiến bộ nhanh chóng đã được thực hiện với kết quả ấn tượng cho một số ứng dụng" - ông thông tin.
Theo đó, bởi các kiểu thời tiết rất hỗn loạn và ngay cả những siêu máy tính mạnh nhất cũng không thể tính toán chính xác. Trong khi đó, các mô hình AI có thể trích xuất một số tính năng mà con người không thể, từ đó cho kết quả tốt hơn.
Dù vậy, mô hình AI dự báo thời tiết cũng không hoàn hảo. “Trong dự báo bão, dù Pangu-Weather có thể dự đoán các xu hướng chung chính xác hơn nhưng dường như lại chậm hơn trong dự đoán các điểm bão đổ bộ cụ thể do dữ liệu ban đầu mà AI sử dụng khác nhau" - ông Xie Lingxi - tiến sĩ học máy tại Đại học Thanh Hoa, Bắc Kinh, hiện là nhà nghiên cứu cấp cao tại Huawei - lưu ý.