Thử nghiệm vaccine COVID-19 nội địa đầu tiên của Việt Nam

Theo bài viết trên trang ASEAN Today, khi các nỗ lực tiêm chủng ngày càng gia tăng trên khắp thế giới, Việt Nam nổi lên là một trong số ít các quốc gia có thu nhập thấp hoặc trung bình đang trên đà bắt đầu sản xuất vaccine COVID-19 của riêng mình. Hai loại vaccine của Việt Nam đã trở thành những vaccine đầu tiên được phát triển ở Đông Nam Á để bắt đầu thử nghiệm lâm sàng.

Công ty Cổ phần Công nghệ Sinh học dược Nanogen của Việt Nam phát triển vaccine có tên Nanocovax, hiện đang thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 2. Công ty cho biết vaccine có hiệu quả trong việc kích hoạt phản ứng miễn dịch và có khả năng sẽ bảo vệ chống lại biến thể virus mới ở Anh. Nếu các thử nghiệm hiện tại thành công, chính phủ có thể tiến hành phê duyệt khẩn cấp và Nanocovax có thể được đưa vào sử dụng sớm nhất là vào tháng 5, theo Nikkei. Vaccine thứ hai được gọi là Covivac, do Viện Vaccine và Sinh phẩm Y tế (IVAC) phát triển, đã bắt đầu thử nghiệm lâm sàng vào ngày 15.3.

Vì phần lớn vaccine được chuyển đến Mỹ và Châu Âu, hầu hết các công ty dược phẩm không sẵn sàng chia sẻ công nghệ của họ và nhiều quốc gia không đủ khả năng mua đủ số lượng cần thiết. Theo bài viết trên ASEAN Today, giống như nhiều chính phủ, Việt Nam cũng thận trọng với việc quá phụ thuộc vào bất kỳ quốc gia nào để cung cấp vaccine. Nhưng việc đẩy mạnh vaccine của Việt Nam không chỉ để cân bằng ảnh hưởng của nước ngoài. Thành công của Việt Nam trong ứng phó COVID-19 (chỉ có 35 ca tử vong) giúp Việt Nam tăng cường vị thế đang lên trên thế giới. Vaccine nội địa có thể giúp chính phủ Việt Nam định vị là người đi đầu trong số các nước đang phát triển bằng cách hỗ trợ họ tiếp cận với thuốc và phục hồi. Cách tiếp cận của Việt Nam đối với chính sách vaccine cho thấy vai trò địa chính trị đang thay đổi của Việt Nam - bài viết nhấn mạnh.

Bằng cách hỗ trợ phát triển và sản xuất vaccine, Việt Nam gia nhập nỗ lực thúc đẩy công bằng vaccine toàn cầu. Trong khi các công ty dược phẩm ở Mỹ và Anh quản lý chặt chẽ bằng sáng chế và hạn chế sản xuất ở nước ngoài, Việt Nam sẽ cung cấp cho các nước một giải pháp thay thế vaccine rẻ, đáng tin cậy và trung lập về mặt chính trị.

Việt Nam khẳng định vị thế trong cuộc đua vaccine ở Đông Nam Á

Việt Nam đã bắt đầu tiêm những mũi vaccine đầu tiên trong tổng số 30 triệu liều vaccine AstraZeneca và nhận được một lượng nhỏ vaccine Sputnik V do Nga tài trợ. Chính phủ còn tìm kiếm vaccine từ Pfizer ở Mỹ và đặt mục tiêu đảm bảo tổng số 150 triệu liều vào cuối năm, đủ để tiêm chủng cho 70% dân số.

Thái Lan cũng đang phát triển hai loại vaccine của riêng mình, một của Đại học Chulalongkorn và một của Đại học Mahidol. Những liều vaccine Chulalongkorn đầu tiên đang được các đối tác ở California sản xuất, mặc dù các nhà sản xuất trong nước đặt mục tiêu sẵn sàng sản xuất khoảng 5 triệu liều mỗi năm vào cuối năm 2021. Để so sánh, Nanogen của Việt Nam cho biết họ đã có năng lực sản xuất 10 triệu liều mỗi năm.

Các chính phủ Đông Nam Á khác đang hy vọng ít nhất sẽ bắt đầu sản xuất trong nước các loại vaccine do nước ngoài phát triển. Indonesia, Thái Lan và Malaysia đều đang làm việc với các nhà sản xuất vaccine nước ngoài, chủ yếu là Sinovac hoặc AstraZeneca, để sản xuất hoặc hoàn thiện vaccine trong nước. Một trường y ở Singapore cũng đang phát triển một loại vaccine đơn liều với sự hợp tác của công ty Arcturus Therapeutics của Mỹ.

Việt Nam phát tín hiệu hy vọng hợp tác với các nước trong khu vực và thế giới để sản xuất vaccine Việt Nam trong nước. Nanogen cho biết sẽ chia sẻ quy trình và công nghệ sản xuất vaccine với các nhà sản xuất ở các quốc gia khác. “Chúng tôi sẵn sàng chuyển giao các kỹ thuật của mình. Vấn đề là liệu họ có sản xuất được hay không” - ông Đỗ Minh Sĩ - giám đốc nghiên cứu phát triển của Nanogen nói.

Ban đầu, Nanogen được chính phủ cho phép phát triển liệu pháp kháng thể đơn dòng để điều trị COVID-19, nhưng không đủ số ca mắc trong nước để tiến hành thử nghiệm lâm sàng. Nanogen sau đó nhanh chóng chuyển sang phát triển vaccine, tham gia cuộc đua hướng tới sản xuất trong nước. Cùng với Nanocovax và Covivac, còn có hai loại vaccine của Việt Nam vẫn chưa bắt đầu thử nghiệm là Vabiotech do Công ty TNHH Một thành viên Vaccine và Sinh phẩm số 1 phát triển, và Polyvac do Trung tâm Nghiên cứu, Sản xuất vaccine và Sinh phẩm phát triển.

Những nỗ lực của Việt Nam đang khuyến khích những người ủng hộ việc tiếp cận công bằng hơn với vaccine, vì tiêm chủng ở Mỹ và các nước giàu có khác đi trước phần còn lại của thế giới một năm hoặc hơn.

“Trong khi các nước giàu có đang tiêm vaccine cho mỗi người trong một giây, phần lớn các nước nghèo vẫn chưa tiêm một mũi nào” - Max Lawson, Trưởng bộ phận Chính sách Bất bình đẳng của Oxfam cho biết. “Không chỉ vaccine quá đắt mà các nước nghèo đang bị các quốc gia giàu có buộc phải xếp hàng sau và các bằng sáng chế và độc quyền của các tập đoàn dược phẩm đang phân bổ nguồn cung một cách giả tạo” - ông Lawson nhấn mạnh.