Từ ngày 5.1.2020, Nghị định 91/2019/NĐ-CP quy định xử lý vi phạm hành chính lĩnh vực đất đai có hiệu lực thi hành thì nhiều hành vi vi phạm bị xử phạt tới 01 tỷ đồng, trong đó có hành vi tự ý chuyển mục đích sử dụng đất.
Theo quy định tại Điều 57 Luật Đất đai năm 2013, có 7 trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất buộc phải xin phép cơ quan có thẩm quyền gồm:
- Chuyển đất trồng lúa sang đất trồng cây lâu năm, đất trồng rừng, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối.
- Chuyển đất trồng cây hàng năm khác sang đất nuôi trồng thủy sản nước mặn, đất làm muối, đất nuôi trồng thủy sản dưới hình thức ao, hồ, đầm.
- Chuyển đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất sang sử dụng vào mục đích khác trong nhóm đất nông nghiệp.
- Chuyển đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp.
- Chuyển đất phi nông nghiệp được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất sang đất phi nông nghiệp được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc thuê đất.
- Chuyển đất phi nông nghiệp không phải là đất ở sang đất ở.
- Chuyển đất xây dựng công trình sự nghiệp, đất sử dụng vào mục đích công cộng có mục đích kinh doanh, đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp không phải là đất thương mại, dịch vụ sang đất thương mại, dịch vụ; chuyển đất thương mại, dịch vụ, đất xây dựng công trình sự nghiệp sang đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp.
Khi chuyển mục đích sử dụng đất theo các trường hợp nói trên, người sử dụng đất phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật; chế độ sử dụng đất, quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất được áp dụng theo loại đất sau khi được chuyển mục đích sử dụng.
Để xin phép chuyển mục đích sử dụng đất, người sử dụng đất nộp hồ sơ tại Phòng Tài nguyên và Môi trường nếu là hộ gia đình, cá nhân; nộp tại Sở Tài nguyên và Môi trường nếu là tổ chức.
Nếu địa phương đã tổ chức bộ phận một cửa thì người sử dụng đất có thể nộp hồ sơ xin phép chuyển mục đích sử dụng đất ngay tại bộ phận một cửa.