Duy trì chuỗi lao động cũng là duy trì chuỗi cung ứng

Doanh nghiệp nếu không muốn bị gián đoạn sản xuất kinh doanh chỉ còn có cách duy nhất là không có ca F0. Thực tế đã cho thấy, nhiều nhà máy sản xuất, cơ sở kinh doanh hoặc phải ngưng hoặc phải giảm năng lực sản xuất do thiếu hụt lao động hoặc do không đảm bảo quy định an toàn phòng chống dịch. 

Thiếu hụt nguồn lao động càng rõ nét hơn trong giai đoạn Việt Nam đang bị ảnh hưởng từ đợt bùng dịch lần thứ 4, đặc biệt là các tỉnh phía Nam nơi thu hút nguồn lực lao động lớn nhất cả nước.

Các mắt xích trong chuỗi cung ứng thực hiện các biện pháp khác nhau tùy theo đặc thù riêng để duy trì nguồn nhân lực của mình theo các phương án “3 tại chỗ” (3T), “1 cung đường 2 điểm đến”, “4 xanh”…

Thời gian qua, đã xảy ra nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng do hàng hóa ùn ứ ở các kho, bãi cảng hay các cơ sở đóng gạo xuất khẩu không đáp ứng nhu cầu mà nguyên nhân gốc rễ chính là đứt gãy chuỗi lao động. Khi chuỗi lao động bị đứt gãy sẽ lan ra và làm các mắt xích khác trong chuỗi cung ứng bị yếu đi. Đây không phải là chuyện của riêng doanh nghiệp, tổ chức nào. 

Chính vì vậy, cần quan tâm đến các biện pháp kỹ thuật để đảm bảo chuỗi cung ứng được thông suốt.

Lao động sản xuất trực tiếp chưa được ưu tiên đầy đủ, cần có giải pháp phù hợp

Ở một số nơi, do chưa đánh giá đúng vai trò của đội ngũ lao động này nên họ vẫn chưa thuộc đối tượng được ưu tiên hàng đầu tiêm ngừa đủ 2 mũi vaccine. Chính vì vậy, người lao động cảm thấy bất ổn trong tâm lý khi thực hiện phương án 3T.

Với phương án “một cung đường, hai điểm đến” chưa thực sự hiệu quả khi địa phương và doanh nghiệp chưa sự kết nối thông tin một cách chặt chẽ, chẳng hạn như doanh nghiệp cần nắm tình hình địa phương của người lao động: Có thuộc vùng đỏ hay không, từ đó đánh giá nguy cơ ra sao để linh động áp dụng phương án sản xuất. 

Một số chuyên gia dự báo nếu dịch bệnh tại Việt Nam không được kiểm soát sớm thì sẽ có nguy cơ đối mặt sự chuyển dịch sản xuất và đầu tư sang các quốc gia khác. Việc duy trì liên tục các chuỗi giá trị và cung ứng có vai trò quan trọng trong ngắn hạn cũng như đảm bảo phát triển kinh tế đất nước trong dài hạn.

Các biện pháp đảm bảo hoạt động chuỗi cung ứng cần đồng bộ và toàn diện. Đảm bảo nguồn lao động vững chắc sẽ giúp duy trì chuỗi cung ứng thông suốt, không đóng băng toàn bộ hoạt động kinh tế. Các doanh nghiệp ở các lĩnh vực ngành nghề và năng lực tổ chức sản xuất kinh doanh nếu đảm bảo an toàn sẽ được ưu tiên hoạt động trở lại.

Bên cạnh đó, cần linh hoạt trong việc kiểm soát đi lại cho người lao động được xác định là đối tượng an toàn. Tạm đề xuất đối tượng an toàn là những người đã được tiêm đủ vaccine 2 mũi hoặc đã từng là F0 và có xét nghiệm âm tính có thể đi đến nhà máy để làm việc. Tương tự, những người đã tiêm ít nhất 1 mũi vaccine và có xét nghiệm âm tính cũng được phép đến một số khu vực quy định riêng.

Người lao động an toàn được tạo điều kiện qua lại các tỉnh, thành theo quy định thống nhất. Không để xảy ra mỗi địa phương một quy định khác nhau, gây gián đoạn chuỗi lao động phục vụ sản xuất kinh doanh cho các doanh nghiệp.

Về ngắn hạn, các cấp chính quyền và các doanh nghiệp cần quan tâm hơn nữa đến lực lượng lao động, đặc biệt là lượng lượng lao động tuyến đầu, lực lượng lao động đang triển khai 3T. Tiêm vaccine là giải pháp căn cơ nhất, cần phải được coi là ưu tiên số 1 trong chính sách chống dịch. Tăng cường tiêm vaccine đủ 2 mũi cho người lao động để họ được hưởng những ưu tiên nhất định trong việc di chuyển. Ngay cả trong doanh nghiệp, sự ưu tiên cũng cần tính toán cho phù hợp: Ưu tiên lực lượng hiện trường trước, lao động làm việc từ xa, online có thể ưu tiêm sau...

Về trung hạn, các doanh nghiệp nên rà soát lại chiến lược thuê ngoài của mình để luôn duy trì được lực lượng nòng cốt tham gia sản xuất và nhất là đảm bảo được những quyền lợi cho người lao động...