Như Báo Lao Động đã có nhiều bài phản ánh về việc người dân trên địa bàn xã Minh Đức (TP Phổ Yên) lo ngại, thậm chí tập trung phản đối trước việc loạt nhà máy xử lý rác thải đang hoạt động tại đây đã và đang có những tác động xấu tới môi trường sống.

Đến thời điểm hiện tại, trên địa bàn các xóm 2, xóm Ba Quanh, xóm Cầu Dao (xã Minh Đức) hiện có 2 nhà máy rác đang hoạt động được gần 4 năm qua. Trong khi đó, 2 dự án nhà máy xử lý chất thải, rác thải công nghiệp, rác thải y tế khác đang tiếp tục được đầu tư xây dựng tại khu vực này.

Lợi ích của người dân phải đặt ở trung tâm

Trao đổi với PV về nội dung này, ông Đào Ngọc Nghiêm - Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam cho rằng, quy hoạch rác thải bị phản ứng dữ dội của người dân, đây là một vấn đề không phải chỉ ở Thái Nguyên mà có ở nhiều nơi khác.

"Trong quy hoạch xử lý rác thải rắn hiện nay đã có rất nhiều ứng dụng mới, nhiều định hướng quy hoạch mới. Nhưng quan trọng nhất ở đây không phải chỉ là nguồn lực thực hiện mà phải có người dân góp ý, lấy ý kiến nhân dân" - ông Nghiêm cho hay.

Theo ông Đào Ngọc Nghiêm, rất nhiều vụ việc liên quan đến địa điểm đặt các nhà máy rác thải đã đặt ra vấn đề về quy hoạch. Người dân phản ứng là có cơ sở và khi đó cơ quan chức năng phải có giải pháp, trước hết là về bảo vệ môi trường, hành lang ngăn cách người dân với các khu xử lý rác thải.

"Nhất thiết phải làm những nơi ở mới, ở đây là tái định cư để người dân di dời đi được, vấn đề bảo vệ môi trường là quan trọng. Quyền lợi và vai trò của người dân trong công tác quy hoạch phải được tuân thủ trước hết" - ông Nghiêm nhấn mạnh.

Nhấn mạnh tới vai trò của việc lấy ý kiến cộng đồng dân cư trong công tác lập, thiết kế quy hoạch, ông Nghiêm cho rằng, trong luật mới chỉ quy định khung chứ chưa nêu cụ thể. Ví dụ, quy hoạch tỉnh thì phải lấy ý kiến cấp độ nào, quy hoạch huyện, quy hoạch chi tiết thì lấy ý kiến của ai.

Trong luật mới dùng cụm từ khá chung chung "cộng đồng dân cư khu vực bị ảnh hưởng" nhưng khu vực bị ảnh hưởng thế nào thì chưa rõ. Thế nên, việc lấy ý kiến cộng đồng dân cư cần phải có quy định chi tiết hơn nữa thì chúng ta mới quản lý được chặt chẽ được quy hoạch.

Ông Đào Ngọc Nghiêm nhấn mạnh: "Đôi lúc còn có những cái chưa hợp lý nhưng về nguyên tắc phải thống nhất rằng, bất kỳ một quy hoạch nào, quy hoạch theo ranh giới địa chính hay quay hoạch chuyên ngành thì đều phải lấy ý kiến người dân ở khu vực đó là chính.

Lỗi ở đây là không thực hiện hiện theo đúng quy trình. Khi phát hiện ra không đúng rồi thì chúng ta hoàn toàn có thể điều chỉnh được".

Dân bất an bên 4 dự án nhà máy xử lý rác thải

Trước đó, trao đổi với PV, ông Trần Xuân Trường - Phó Chủ tịch UBND TP Phổ Yên cho biết, việc xây dựng các nhà máy xử lý rác tại đây đều đã nằm trong quy hoạch tỉnh được phê duyệt. Việc người dân lo lắng về những tác động tiêu cực cho môi trường sống cũng là tâm lý thông thường trong quá trình triển khai các dự án, đặc biệt là những dự án xử lý chất thải.

"Công nghệ hiện nay có thể gây ra khói, mùi nhưng khi các nhà máy áp dụng công nghệ mới, hiện đại thì sẽ đảm bảo môi trường theo đúng như yêu cầu được cấp phép. TP Phổ Yên sẽ tiếp tục giám sát, đảm bảo chủ đầu tư tuân thủ theo đúng quy định về môi trường" - ông Trường khẳng định.

Theo tìm hiểu, trên địa bàn các xóm 2, xóm Ba Quanh, xóm Cầu Dao (xã Minh Đức) hiện có tới 4 dự án nhà máy xử lý rác thải.

Trong đó, nhà máy xử lý rác thải của Công ty CP Môi trường Thái Nguyên và Công ty Môi trường Việt Xuân Mới đã hoạt động được hơn 4 năm qua.

2 dự án nhà máy xử lý chất thải công nghiệp và y tế khác của Công ty CP Tập đoàn T&T và Công ty TNHH Môi trường công nghiệp Thái Nguyên đã được chấp thuận chủ trường đầu tư và đang tiến hành triển khai xây dựng.

Mới đây, Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường đã ra quyết định xử phạt Công ty CP Môi trường Thái Nguyên gần 1 tỉ đồng vì xả nước thải, khí thải và bụi gấp nhiều lần cho phép ra môi trường. Đình chỉ hoạt động 2 lò đốt chất thải rắn sinh hoạt trong thời hạn 4,5 tháng.