Hiện nay, theo quy định của Luật BHXH 2014, để hưởng chế độ hưu trí, thời gian tham gia BHXH tối thiểu phải từ đủ 20 năm trở lên (trừ một số trường hợp đặc biệt, thời gian tham gia BHXH sẽ thấp hơn).

Tuy nhiên, điều kiện về thời gian tham gia BHXH này được đánh giá là còn khá dài, dẫn đến người tham gia không tích lũy đủ thời gian đóng BHXH để được hưởng lương hưu, nhiều người không đủ kiên nhẫn nên rời khỏi hệ thống BHXH.

Đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến số lượng người hưởng BHXH một lần lớn và có xu hướng tăng nhanh trong thời gian qua.

Theo Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam (LĐLĐVN), việc sửa đổi điều kiện hưởng chế độ hưu trí theo hướng giảm số năm đóng BHXH tối thiểu so với quy định của pháp luật hiện hành để người lao động có thể được hưởng lương hưu sớm hơn trong trường hợp đã đủ tuổi và có thời gian đóng từ đủ 15 năm trở lên là phù hợp với quan điểm, đường lối của Đảng về cải cách chính sách BHXH và phù hợp với nguyện vọng của số đông người lao động.

Tuy nhiên, do cách tính mức lương hưu của người nghỉ hưu dựa trên thời gian đóng góp và mức tiền lương, thu nhập làm căn cứ đóng BHXH, do vậy, việc giảm điều kiện về thời gian đóng BHXH sẽ làm xuất hiện thêm nhiều trường hợp nghỉ hưu ở mức lương hưu thấp. Đây là điều nhiều người lao động đang băn khoăn và đề nghị tăng tính chia sẻ cho những người có tiền lương hưu quá thấp. 

Trong lần sửa đổi này, dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) bổ sung đối tượng thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc đối với: Chủ hộ kinh doanh; người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã không hưởng tiền lương; người lao động làm việc không trọn thời gian. 

Việc bổ sung các nhóm chủ thể này sẽ góp phần thúc đẩy tăng diện bao phủ BHXH theo các Nghị quyết của Đảng, tuy nhiên, Tổng LĐLĐVN còn băn khoăn về tính khả thi của việc bổ sung này, bởi: Theo phân loại thống kê, chủ hộ kinh doanh là cá thể, là đối tượng thuộc khu vực phi chính thức, không làm việc theo hợp đồng lao động, không được trả lương; có chủ hộ thuê mướn, sử dụng lao động, nhưng cũng có chủ hộ kinh doanh không sử dụng lao động; có chủ hộ kinh doanh trong độ tuổi lao động nhưng cũng có người ngoài độ tuổi lao động theo quy định của pháp luật về lao động. 

Do đó, nếu quy định họ là đối tượng phải tham gia BHXH bắt buộc thì cần phải xem xét, nghiên cứu kỹ, cần có giới hạn về tuổi và chỉ nên áp dụng đối với những chủ hộ kinh doanh có thuê mướn, sử dụng lao động.