Vào lúc 4 giờ 30 ngày 27.3 vừa qua, tại giao lộ Cách Mạng tháng Tám - Lê Thanh Nghị (TP. Đà Nẵng), Đội Cảnh sát Giao thông (CSGT) đã phát hiện và test nhanh tài xế Lê Khắc Sang (SN 2001) điều khiển xe ôtô BKS 92A-279.xx vi phạm giao thông dương tính với ma túy.
Trước đó, tối 4.3.2023, trong lúc thực hiện nhiệm vụ trên cao tốc Pháp Vân - Ninh Bình, Tổ công tác Đội 3 Cục CSGT dừng ô tô BKS 18A-052.XX do tài xế D.N.C. (SN 1978) điều khiển để kiểm tra, phát hiện tài xế C. dương tính với ma túy.
Theo Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia, trong hơn 11.000 vụ tai nạn giao thông trong năm 2022, có khoảng hơn 330 vụ (0,03% ) có tài xế sử dụng ma túy, chất gây nghiện.
Theo các chuyên gia, có thể một trong những nguyên nhân tài xế sử dụng ma túy tham gia giao thông là do áp lực công việc lớn, cường độ làm việc liên tục khiến một số tài xế tìm đến các chất kích thích để có cảm giác tỉnh táo. Ngoài ra, còn nguyên nhân do chưa có sự quản lý chặt của lực lượng chức năng và doanh nghiệp vận tải...
Ông Đỗ Văn Bằng - chủ hãng xe Sao Việt (chuyên tuyến Hà Nội - Sapa) cho rằng, các doanh nghiệp có lượng xe lớn thường chủ động mời các cơ sở y tế có chức năng kiểm tra sức khoẻ lái xe về trực tiếp kiểm tra tại doanh nghiệp.
Trong khi đó, những doanh nghiệp nhỏ hay hộ kinh doanh chỉ có 1 đến 2 xe thường sẽ giao cho tài xế tự liên hệ với các cơ sở y tế để được cấp giấy chứng nhận sức khỏe.
Liên quan đến vấn đề này, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam, ông Nguyễn Văn Quyền cho biết, các đơn vị kinh doanh vận tải phải thực hiện kiểm tra sức khoẻ lái xe định kỳ theo quy định, bao gồm cả việc kiểm tra chất ma tuý.
Nhiều ý kiến cho rằng, việc các tài xế sử dụng ma túy vẫn tái phạm nhiều trong thời gian qua xuất phát từ khó khăn trong công tác phát hiện, xử lý và quản lý.
Nếu tài xế tìm cách qua mặt doanh nghiệp vận tải, việc kiểm tra sức khỏe định kỳ gần như không hiệu quả, điều này dấy lên câu hỏi liệu tình hình khám và cấp giấy có thực chất hay không. Nhiều doanh nghiệp tiếp nhận lái xe nhưng không thể kiểm chứng giấy chứng nhận sức khoẻ trong hồ sơ xin việc.
Theo đại diện Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam, Bộ Y tế cần công bố công khai danh sách các cơ sở y tế có thẩm quyền khám, cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện sức khỏe lái xe.
Đồng thời, xây dựng bộ cơ sở dữ liệu để cập nhật thông tin khám sức khoẻ của tài xế để phối hợp với doanh nghiệp quản lý lái xe, kịp thời sa thải nếu phát hiện sử dụng ma túy, chấn chỉnh đội ngũ tài xế trong công ty và loại trừ khi tuyển chọn mới.
Cũng theo ông Quyền, cần xây dựng cơ sở dữ liệu thống kê các tài xế vi phạm, không cần công khai nhưng tối thiểu phải cho phép các cơ quan liên quan xác định được tài xế thuộc doanh nghiệp nào, trách nhiệm thuộc về ai, để chấn chỉnh, xử lý.
Theo luật sư Nguyễn Ngọc Hùng, Trưởng Văn phòng Luật sư Kết Nối, lái xe sử dụng ma túy điều khiển ôtô bị phạt tiền từ 30 - 40 triệu đồng, điều khiển xe máy bị phạt từ 6 - 8 triệu đồng. Ngoài ra còn bị tước giấy phép lái xe từ 22 - 24 tháng.
Trường hợp gây tai nạn, thiệt hại nghiêm trọng còn bị xử lý hình sự Tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ với mức phạt tù cao nhất lên đến 15 năm.
Ngoài ra, chủ doanh nghiệp cũng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 264, Bộ luật Hình sự về tội giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông, phạt tù đến 7 năm, tùy thuộc vào mức độ nguy hiểm.
Theo các chuyên gia, hiện các quy định của pháp luật đã đầy đủ, nhưng vẫn còn vi phạm dẫn đến các vụ tai nạn giao thông liên quan đến lái xe sử dụng ma tuý. Do đó, cần phải siết chặt quản lý và nâng cao mức xử phạt mới loại bỏ được tình trạng sử dụng ma tuý lái xe.