Công tác tại Bưu điện Thành phố Sóc Trăng hơn 19 năm, khi nghỉ việc do hết tuổi lao động, bà Trần Nguyệt Kiều, phường 3, TP Sóc Trăng chưa đủ điều kiện về thời gian đóng BHXH để được hưởng lương hưu hằng tháng theo quy định.
Thay vì nhận tiền BHXH 1 lần, bà Kiều quyết định tham gia thêm 8 tháng BHXH tự nguyện đủ 20 năm, đủ điều kiện hưởng lương hưu hằng tháng. Bà Kiều cho biết, nhờ chính sách BHXH tự nguyện, hiện nay đều đặn mỗi tháng, bà được hưởng mức lương hưu hơn 3,8 triệu đồng giúp trang trải cuộc sống, chủ động về kinh tế, không phải phụ thuộc vào con cháu trong sinh hoạt hàng ngày.
Tương tự, ông Phùng Kim Phận ở phường 3, TP.Sóc Trăng cũng nhận được lương hưu mỗi tháng là 1,9 triệu đồng từ BHXH. Ông Phận chia sẻ: Thay vì nhận BHXH 1 lần thì ông nhận lương hưu hàng tháng bởi ngoài lương thì còn có nhiều lợi ích như được nhận BHYT miễn phí kèm theo chế độ tử tuất sau này.
Mặc dù lợi ích của việc nhận lương hưu là vậy nhưng hiện nay lại rất nhiều người khi tham gia BHXH chưa đủ thời gian hưởng lương hưu lại có xu hướng nhận BHXH 1 lần, nhất là các công nhân lao động tham gia BHXH bắt buộc tại các công ty, doanh nghiệp.
Theo tính toán của cơ quan Bảo hiểm xã hội, khi nhận BHXH 1 lần người tham gia sẽ có nhiều thiệt thòi như với mức đóng 22% tiền lương tháng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất thì một năm tổng mức đóng là 2,64 tháng lương, trong khi mức hưởng BHXH 1 lần cho mỗi năm đóng BHXH chỉ là 2 tháng lương (thiệt 0.64 tháng cho mỗi năm đóng BHXH). Thêm vào đó sẽ không còn cơ hội được hưởng lương hưu, không có nguồn thu nhập ổn định hằng tháng để đảm bảo cho cuộc sống khi về già, phải tự túc chi phí tham gia BHYT. Bên cạnh đó, khi không may qua đời người lo mai táng sẽ không được hưởng chế độ trợ cấp tử tuất hằng tháng hoặc một lần, trợ cấp mai táng phí.
Trong khi đó, theo quy định, nếu chưa đủ điều kiện, người tham gia vẫn có thể bảo lưu thời gian đóng BHXH để khi có điều kiện thì tiếp tục tham gia BHXH bắt buộc hoặc BHXH tự nguyện cho đủ điều kiện để được hưởng lương hưu. Ngược lại, khi người tham gia đã nhận BHXH 1 lần, nếu tham gia lại sẽ không được cộng nối thời gian đã đóng BHXH trước đó, dẫn đến khi đủ tuổi nhận lương hưu có thể không đủ điều kiện về thời gian đóng BHXH để được hưởng lương hưu hoặc đủ điều kiện về thời gian đóng để được nhận lương hưu nhưng mức lương hưu sẽ không cao. Đáng chú ý, người tham gia BHXH khi đã hưởng lương hưu thì mức lương hưu được điều chỉnh theo mức tăng chỉ số giá tiêu dùng hằng năm và mức tăng trưởng kinh tế.
Chị Nguyễn Thị Huyền Diệu ở phường 7, TP.Sóc Trăng cho biết, trước đây chị công tác ở một đơn vị nhà nước, được hỗ trợ đóng BHXH bắt buộc hơn 2 năm, sau đó chị nghỉ việc và tạm hoãn tham gia BHXH chứ không nhận BHXH 1 lần, khoảng gần 1 năm nay, khi điều kiện kinh tế có phần ổn định cộng với việc nhận thấy quyền lợi khi tham gia BHXH chị đã tiếp tục tham gia.
Thực tế cho thấy, người tham gia BHXH sẽ được hưởng rất nhiều chế độ, quyền lợi. Đối với người lao động tham gia BHXH bắt buộc sẽ được hưởng thêm các chế độ bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, chế độ thai sản. Đối với người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng lương hưu theo quy định; được hưởng chế độ trợ cấp 1 lần và chế độ tử tuất; được cơ quan Bảo hiểm xã hội cấp thẻ BHYT khi nghỉ hưu và hưởng quyền lợi khám, chữa bệnh như những người tham gia BHXH bắt buộc.