Không có chuyện lấy nhầm nước mặn vào đồng

Ngày 2.6, trao đổi với PV Lao Động, ông Đinh Vĩnh Thụy - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Thái Bình cho biết, trước thông tin phản ánh của dư luận, nhân dân một số xã của huyện Thái Thụy cho rằng hàng trăm ha lúa vụ xuân 2023 chết trắng, mất mùa do nước mặn từ cửa biển được lấy thẳng vào nội đồng, ngày 1.6 Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Thái Bình đã chỉ đạo Chi cục trồng trọt, Chi cục thủy lợi phối hợp với Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Bắc Thái Bình, UBND huyện Thái Thụy... tiến hành kiểm tra thực địa, đánh giá nguyên nhân bản chất, mức độ thiệt hại của sự việc.

"Bước đầu chúng tôi có thể khẳng định thông tin nói rằng lúa chết do nước mặn được lấy vào đồng thông qua cống là hoàn toàn không chính xác. Trước đó, khi có ý kiến của bà con, sở đã chỉ đạo các đơn vị liên quan, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Thái Thụy tiến hành kiểm tra, báo cáo rồi chứ không phải bây giờ mới làm. Chúng tôi yêu cầu các đơn vị đánh giá tổng quan, kỹ càng lại thêm một lần nữa trên cơ sở khách quan, khoa học để tổng hợp báo cáo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND tỉnh", ông Thụy nói.

Trước đó, ngày 1.6, Phó Chủ tịch UBND huyện Thái Thụy - Lê Nguyên Hoài ký báo cáo số 140/BC-UBND gửi Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Tài nguyên và Môi trường về tình trạng sản xuất lúa vụ xuân 2023 đối với các địa phương bị ảnh hưởng trên địa bàn huyện.

Theo đó, vụ này nông dân huyện Thái Thụy đã gieo cấy tổng diện tích 11.610 ha lúa và 2.400 ha cây màu.

Đến thời điểm hiện tại toàn bộ diện tích lúa xuân của huyện phát triển tương đối tốt và đang ở giai đoạn chắc xanh và chín, các địa phương đang tập trung cao cho công tác thu hoạch diện tích lúa xuân trà sớm; dự kiến đến hết ngày 5.6, toàn huyện thu hoạch được khoảng 1.000 ha; diện tích còn lại tập trung thu hoạch từ ngày 10 - 15.6 đảm bảo kế hoạch đã ban hành.

Tuy vậy, từ phản ánh của nhân dân và qua kiểm tra của các đơn vị thuộc ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho thấy, vụ xuân trên địa bàn huyện có 2 địa phương là xã An Tân và xã Hồng Dũng có diện tích lúa có biểu hiện héo úa và bị chết chòm, chết khoảng.

Cụ thể, tại xã An Tân, một số diện tích (khoảng 35 - 40 ha) khu vực từ đạc 01- 05 thuộc cánh đồng chữ U, theo phản ánh của địa phương thì từ sau khi cấy đến khoảng thời gian trung tuần tháng 4 lúa sinh trưởng, phát triển có kém hơn so với cùng kỳ mọi năm và gần đây xuất hiện một số khóm lúa có biểu hiện héo úa và bị chết chòm, chết khoảng.

Tương tự tại xã Hồng Dũng, một số diện tích các khu vực của chùa làng Văn Đông (25 ha), cánh đồng màu, đồng Vạn Lan (05 ha) thuộc thôn Đầm Sen từ sau khi cấy đến khoảng đầu tháng 5 lúa sinh trưởng, phát triển kém hơn so với mọi năm; trong đó ở một số ruộng, lúa không trổ bông được hoặc có trổ nhưng bông nhỏ, ngắn và tỷ lệ lép cao (ước khoảng trên 70%) ở diện tích khoảng 05 ha.

Đến nay, tổng diện tích lúa bị ảnh hưởng ước khoảng 162 ha (An Tân 135 ha, Hồng Dũng 27 ha). Trong đó, ước tính xã An Tân có khoảng 15% diện tích (thuộc lúa lai) bị ảnh hưởng giảm dưới 30% năng suất, 35% bị ảnh hưởng giảm từ 30 đến dưới 70% năng suất và 50% diện tích khả năng không cho thu hoạch; xã Hồng Dũng ước có 18% diện tích bị khả năng không cho thu hoạch, còn lại là giảm từ 30 đến dưới 70% năng suất.

Nguyên nhân do đâu?

Ông Nguyễn Bảo Khương - Chi cục trưởng Chi cục thủy lợi (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Thái Bình) - cho biết, theo phương án thủy lợi của Xí nghiệp khai thác công trình thủy lợi huyện Thái Thụy thì nguồn nước tưới được lấy từ cống Bùi Đình và cống Đoài 3 thuộc xã Thụy Ninh vào hệ thống kênh N2 và cấp chủ yếu cho phần lớn diện tích sản xuất của khu vực phía bắc huyện Thái Thụy. 

"Trong quy trình lấy nước đã được cơ quan chuyên môn kiểm tra, thử mặn (≤ 0,6 ‰) và đảm bảo phục vụ cho sản xuất nông nghiệp trước khi lấy nước. Cùng với đó, thực hiện kế hoạch sản xuất, thủy lợi thì Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp Thụy Tân (xã An Tân) đã thực hiện 2 lần thau chua, rửa mặn cho toàn bộ diện tích canh tác của hợp tác xã. Nên nói nguyên nhân lúa chết do thủy nông lấy nước mặn vào đồng là cảm tính, không chính xác. Mặt khác, nếu nguyên nhân là vậy thì cả vùng phía bắc của huyện Thái Thụy sẽ bị ảnh hưởng chung chứ không có chuyện chỗ này lúa màu phát triển bình thường, chỗ kia bị chết", ông Khương nói.

Trong khi đó, vẫn theo báo cáo của UBND huyện Thái Thụy, cơ quan chuyên môn nhận định đánh giá và xác định nguyên nhân ảnh hưởng ban đầu là do thời tiết từ đầu vụ đến các thời điểm kiểm tra ít mưa (tổng lượng mưa từ đầu tháng 2 đến thời điểm kiểm tra là 95,1mm), chủ yếu mưa nhỏ, mưa phùn (cao nhất là ngày 29.4 với 33mm), ẩm độ không khí thấp, nhiệt độ cao, số giờ nắng ít và tại thời điểm kiểm tra trên mặt ruộng có biểu hiện thẩm thấu, bốc chua mặn cao. 

"Như vậy, nguyên nhân chính khiến một số diện tích lúa kém phát triển như trên là do thời tiết cực đoan, khắc nghiệt kết hợp với chất đất của diện tích bị ảnh hưởng là đất kìm hãm, chua mặn tiềm tàng nên đã gây ra hiện tượng thẩm thấu, bốc chua mặn cao. Do đó đã ảnh hưởng trực tiếp đến sinh trưởng phát triển của lúa", trích nội dung báo cáo.