Như Lao Động đã thông tin, vào cuối tháng 11.2020, dự án “Khu nhà ở cho người thu nhập thấp và cán bộ công nhân viên tại xã Hưng Lộc” đã bị UBND tỉnh Nghệ An yêu cầu dừng thi công, do xây dựng khi chưa được bàn giao đất thực địa.

Ngày 26.2.2021, Sở TNMT tỉnh Nghệ An có văn bản số 965 gửi Bộ TNMT đề nghị cho biết hành vi nói trên của chủ đầu tư có phải là “chiếm đất” hay không, và Sở TNMT Nghệ An giao đất thực địa cho chủ đầu tư có vi phạm pháp luật không?

Tại văn bản số 107/TTr-P2 ngày 5.3.2021 gửi Sở TNMT tỉnh Nghệ An, Thanh tra Bộ TNMT khẳng định: “Việc xác định hành vi chiếm đất được quy định tại khoản 2 Điều 3 Nghị định số 91/2019/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai.

Để đảm bảo tính khách quan và công bằng, trong quá trình xử lý vi phạm hành chính của Công ty CP Đầu tư và Thương mại Dầu khí Nghệ An (nếu có), Thanh tra Bộ TNMT đề nghị quý Sở xem xét đến các yếu tố...”.

Ngày 2.4.2021, Sở TNMT Nghệ An có văn bản số 1741 báo cáo UBND tỉnh Nghệ An về kết quả rà soát vụ việc. Theo đó, Sở TNMT khẳng định “Chưa đủ cơ sở pháp lý để xác định Công ty CP Đầu tư và Thương mại Dầu khí Nghệ An có hành vi chiếm đất”.

Sở TNMT Nghệ An lý giải: Công ty sử dụng đất sau khi đã có quyết định giao đất của UBND tỉnh, nên không thể có chuyện doanh nghiệp tự chiếm đất của chính mình, công ty đã được xã Hưng Lộc bàn giao mặt bằng; diễn giải của Nghị định 91/2019 không nêu thủ tục giao đất là đến khi có Quyết định giao đất hay đến khi có biên bản giao đất trên thực địa.

Từ đó, Sở TNMT Nghệ An đề xuất bàn giao đất thực địa và giao Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho chủ đầu tư dự án nói trên.

Ngày 11.4, phát biểu quan điểm về vụ việc, luật sư Vũ Văn Biên (Hà Nội) cho rằng Sở TNMT tỉnh Nghệ An đã hiểu chưa đúng tinh thần nội dung văn bản quy phạm pháp luật.

“Văn bản của Thanh tra Bộ TNMT có nêu ý trong quá trình xử lý vi phạm hành chính của chủ đầu tư (nếu có), đồng thời dẫn văn bản quy phạm pháp luật để Sở TNMT tỉnh Nghệ An nghiên cứu thực hiện. Tuy nhiên, Sở TNMT tỉnh Nghệ An đã diễn giải văn bản quy phạm pháp luật không đúng” - Luật sư Biên nói.

Theo luật sư Biên, khoản 2, điều 3-Nghị định 91/2019 quy định: “Chiếm đất là việc sử dụng đất thuộc một trong các trường hợp sau đây: Sử dụng đất trên thực địa mà chưa hoàn thành các thủ tục giao đất, cho thuê đất theo quy định của pháp luật”.

Luật Đất đai 2013 quy định: “Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất hợp pháp của người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và quyền sở hữu tài sản khác gắn liền với đất”. Theo đó, thủ tục giao đất, cho thuê đất chỉ được xem là hoàn thành sau khi cá nhân, tổ chức được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

“Quy định của Nghị định 91/2019 về hành vi “chiếm đất” gồm nhiều tình huống cụ thể nhằm đảm bảo tính chặt chẽ, thống nhất trong quản lý, sử dụng đất, bảo đảm đúng quy trình, thủ tục, tránh hiện tượng vi phạm, tùy tiện, tranh chấp.

Do đó, khi chưa được cơ quan có thẩm quyền bàn giao đất trên thực địa và chưa được bàn giao giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thì hành vi đưa đất vào sử dụng vẫn được xác định là “chiếm đất” – luật sư Vũ Văn Biên khẳng định.