Người lao động không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc thì sẽ được doanh nghiệp thanh toán thêm một khoản tiền tương đương với tiền mà doanh nghiệp phải đóng bảo hiểm cho người lao động.
Căn cứ Khoản 4 Điều 4 Quyết định 595/QĐ-BHXH, những người lao động sau đây sẽ được nhận tiền thay cho việc đóng bảo hiểm xã hội: Người giúp việc gia đình; Người lao động đi làm nhưng đang hưởng lương hưu hằng tháng; Người lao động đi làm nhưng đang hưởng trợ cấp hằng tháng theo chế độ sinh hoạt phí đối với cán bộ cấp xã tại Nghị định 09/1998/NĐ-CP;
Người lao động đang hưởng trợ cấp mất sức lao động hằng tháng; Người lao động đang hưởng trợ cấp hằng tháng theo quy định tại Quyết định 91/2000/QĐ-TTg và Quyết định 613/QĐ-TTg năm 2010; Người động là Quân nhân, Công an nhân dân, người làm công tác cơ yếu đang hưởng chế độ trợ cấp hằng tháng theo Quyết định 142/2008/QĐ-TTg, Quyết định 38/2010/QĐ-TTg, Quyết định 53/2010/QĐ-TTg, Quyết định 62/2011/QĐ-TTg.
Lưu ý, nếu không thuộc các trường hợp trên mà thỏa thuận nhận tiền thay cho đóng bảo hiểm, cả người lao động và người sử dụng lao động đều sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động.
Theo đó, người lao động: Bị phạt 500.000 - 1 triệu đồng. Người sử dụng lao động: Bị phạt tiền từ 12% - 15% tổng số tiền bảo hiểm phải đóng nhưng tối đa không quá 75 triệu đồng.
Người lao động không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc sẽ được doanh nghiệp trả thêm tiền thay cho việc đóng bảo hiểm. Số tiền người lao động được nhận tính bằng số tiền đóng các loại bảo hiểm bắt buộc mà doanh nghiệp phải đóng.
Nếu không thuộc đối tượng đóng bảo hiểm bắt buộc để doanh nghiệp đóng bảo hiểm, người lao động sẽ được nhận tiền số tiền như sau:
Số tiền thay cho đóng bảo hiểm xã hội = 21,5% hoặc 21,3% x Tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội.
Trong đó, theo Khoản 26 Điều 1 Thông tư 06/2021/TT-BLĐTBXH, tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội của người lao động bao gồm:
Mức lương theo công việc hoặc chức danh.
Các khoản phụ cấp lương bù đắp về điều kiện lao động, độ phức tạp công việc, điều kiện sinh hoạt, mức độ thu hút lao động mà mức lương trong hợp đồng chưa được tính đến hoặc có tính nhưng chưa đầy đủ.
Các khoản bổ sung xác định được mức tiền cụ thể và được chi trả thường xuyên trong mỗi kỳ trả lương.