Cứng nhắc trong phân bổ xen kẽ nhà ở xã hội và thương mại

Tại hội thảo góp ý về Dự thảo Luật nhà ở (sửa đổi) do Ủy ban Pháp luật Quốc hội tổ chức sáng nay (ngày 8.8), tại thành phố Đà Nẵng, ông Nguyễn Văn Đỉnh – Chuyên gia tư vấn độc lập về bất động sản cho rằng, điều 80 của Dự thảo (cập nhật ngày 25.7) quy định, chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại, khu đô thị không phải bố trí quỹ đất 20% nhà ở xã hội có phần cứng nhắc.

Bởi, với địa phương có điều kiện kinh tế - xã hội phát triển, giá trị quỹ đất tại đô thị rất cao, đó là "đất vàng", "đất kim cương" thì địa phương có thể quyết định không bố trí quỹ đất nhà ở xã hội trong các dự án nhà ở thương mại.

Thay vào đó, các tỉnh thành sẽ dành 100% quỹ "đất vàng" đó cho mục tiêu phát triển dự án nhà ở thương mại. Tiền sử dụng đất thu được sẽ dành để bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, tạo lập quỹ đất nhà ở xã hội tại vùng ven đô thị, nơi có giá đất không quá cao nhưng vẫn gắn liền với cơ hội việc làm cho người dân là khách hàng mua nhà ở xã hội.

Ngược lại, với địa phương có điều kiện kinh tế - xã hội phát triển chưa cao, nhu cầu nhà ở chưa quá lớn, giá trị quỹ đất tại đô thị ở mức vừa phải thì địa phương có thể quyết định bố trí một phần quỹ đất nhà ở xã hội trong các dự án nhà ở thương mại, tỷ lệ linh hoạt, thay vì tối thiểu 20% so với quy định hiện hành.

Tuy nhiên, trường hợp này thì quy định tại dự thảo cũng cứng nhắc khi địa phương có muốn thì Luật lại quy định chủ đầu tư không phải thực hiện.

Địa phương cần được giao quyền triệt để

Ông Nguyễn Văn Đỉnh đánh giá, tiếp thu những ý kiến góp ý, đến nay, Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) đã tháo gỡ theo hướng giao trách nhiệm bố trí quỹ đất phát triển nhà ở xã hội cho chính quyền địa phương.

Cụ thể, khi lập, phê duyệt các loại quy hoạch (gồm quy hoạch tỉnh, quy hoạch kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị) thì UBND cấp tỉnh phải bố trí đủ quỹ đất dành để phát triển nhà ở xã hội.

Như vậy, các địa phương sẽ căn cứ nhu cầu thực tế về nhà ở xã hội của người dân để chủ động bố trí quỹ đất (được tùy chọn bố trí quỹ đất nhà ở xã hội độc lập hay trong đồ án quy hoạch khu đô thị). Việc trao quyền gắn liền với trách nhiệm sẽ tạo cơ chế linh hoạt, sáng tạo cho địa phương triển khai thực hiện.

Vậy thì với vấn đề bố trí nhà ở xã hội xen kẽ với nhà ở thương mại cũng cần được giao quyền cho địa phương tự cân nhắc, tùy tình hình kinh tế, quỹ đất và đàm phán với nhà đầu tư về tỷ lệ để đảm bảo lợi ích của các bên.

Tiếp thu ý kiến này tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh nhìn nhận, việc dành quỹ đất nhà ở xã hội 20% trong các dự án thương mại thời gian qua cũng đã có rất nhiều ý kiến từ phía địa phương và doanh nghiệp.

Các bên cho rằng, không nên để xen kẽ nhà ở xã hội và nhà ở thương mại và qua nhiều hội thảo, Chính phủ cũng đã đồng tình việc giao cho UBND các tỉnh bố trí đủ quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở công nhân. Điều này cũng đã bao quát những vấn đề mà các chuyên gia góp ý.

“Bộ Xây dựng sẽ tiếp thu và nghiên cứu trên quan điểm xây dựng Luật Nhà ở tách rõ dự án nhà thương mại đi theo hướng thị trường, dự án nhà ở xã hội theo hướng các chính sách xã hội gắn với trách nhiệm Nhà nước” – ông Sinh nói.