Kết quả thanh tra tại hai huyện Bình Chánh và Củ Chi mới đây cho thấy tình trạng quản lý lỏng lẻo đến không ngờ. Đơn cử như tại địa bàn huyện Củ Chi, qua thanh tra có 81 địa chỉ cho thuê (chủ yếu là đất nông nghiệp công ích) không thông qua đấu giá theo quy định.
Trong khi đó, tại huyện Bình Chánh, có gần 400 công sản bị “bỏ quên”, nhiều mặt bằng bị cho thuê sai quy định và không thể thu hồi lại tiền. Cụ thể, qua tự rà soát, UBND huyện Bình Chánh báo cáo hiện có tổng số 763 địa chỉ nhà đất công sản nhưng thời điểm năm 2008 huyện chỉ tham mưu UBND Thành phố phê duyệt phương án xử lý chỉ 378 địa chỉ. Ngoài ra, qua thanh tra, Thanh tra TPHCM cũng xác định việc quản lý, sử dụng mặt bằng nhà, đất tại UBND huyện Bình Chánh chưa chặt chẽ, rà soát, kê khai chưa đầy đủ các địa chỉ nhà, đất để trình UBND Thành phố phê duyệt phương án xử lý tổng thể nhà, đất.
Một vấn đề nhức nhối khác cũng đang nổi lên đó là nhiều dự án đất công nằm dưới sự quản lý của các công ty nhà nước nhưng không được khai thác hiệu quả gây lãng phí kéo dài trong nhiều năm. Đơn cử như trường hợp Khu sinh thái Văn hóa hồ Vĩnh Lộc (huyện Bình Chánh) có quy mô gần 300ha, có nguồn gốc đất do Tổng công ty Nông nghiệp Sài Gòn (Sagri) làm chủ đầu tư. Đây là dự án đã kéo dài 16 năm, qua 3 chủ đầu tư nhưng mới chỉ dừng lại ở những bước ban đầu của quá trình đầu tư thực hiện dự án.
Kết quả thanh tra mới đây được công bố cho thấy, trong quá trình thực hiện dự án, chủ đầu tư đã dùng đất này để hợp tác với một số đơn vị không đúng quy định, dự án kéo dài hàng chục năm nhưng vẫn chưa xong thủ tục để triển khai. Cụ thể, trong giai đoạn Sagri được giao làm chủ đầu tư dự án, Sagri không đủ tiềm lực để thực hiện dự án. Công tác quản lý thì buông lỏng, nhiều diện tích đất thuộc dự án đã được bồi thường nhưng không bàn giao theo ranh mốc giữa các đơn vị để xảy ra tình trạng lấn chiếm, vi phạm. Tại khu quy hoạch hồ sinh thái còn nhiều khu đất nông nghiệp được phân lô, phân nền chưa được xử lý.
Thực hiện Chỉ thị 24-CT/TU của Thành ủy TP.Hồ Chí Minh, Chủ tịch UBND TP.Hồ Chí Minh Nguyễn Thành Phong cũng đã ký ban hành kế hoạch thực hiện nhằm tổ chức kiểm kê, rà soát quỹ đất, nhà, công trình và các tài sản khác gắn liền với đất thuộc sở hữu nhà nước, Mục tiêu là thu hồi, xác lập sở hữu nhà nước các mặt bằng bỏ trống, nhà, đất có nguồn gốc sở hữu nhà nước đang bị chiếm dụng, chưa xác lập sở hữu để xác lập sở hữu, đưa vào diện quản lý.
“Liều thuốc trị bệnh” được nhiều chuyên gia đưa ra và đã được cụ thể hóa lâu nay trong quy định pháp luật là tổ chức đấu giá đất công để huy động nguồn lực xã hội, chống thất thoát và tăng thu ngân sách. Tuy nhiên, đi liền với đó vẫn cần giải pháp mạnh là quyết liệt xử lý sai phạm và nên kiên quyết thu hồi dự án chậm triển khai, nhất là các dự án liên quan đến đất công không để tình trạng kéo dài gây lãng phí ngân sách.