Hủy nhiều "sổ đỏ" cấp sai quy định
Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND ) tỉnh Đắk Nông vừa ban hành văn bản (số 4040/KN-VKS) kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ).
Trước đó, thông qua công tác kiểm sát, giải quyết các vụ án dân sự, hành chính năm 2021, VKSND tỉnh Đắk Nông nhận thấy, việc cấp GCNQSDĐ còn nhiều hạn chế, tồn tại.
Trong năm 2021, VKSND tỉnh Đắk Nông kiểm sát xét xử 18 vụ án hành chính và dân sự sơ thẩm yêu cầu hủy GCNQSDĐ. Kết quả, Tòa án đã chấp nhận yêu cầu khởi kiện hủy GCNQSDĐ đối với 11 vụ án, chiếm tỉ lệ 61%. Lý do bị hủy chủ yếu là do GCNQSDĐ được cấp không đúng đối tượng, cấp chồng lấn...
Đơn cử như vụ án (số 37/2020/TLST-HC) ngày 30.10.2020 do Tòa án nhân dân tỉnh Đắk Nông thụ lý giải quyết vụ việc “Yêu cầu hủy một phần quyết định cấp GCNQSDĐ". Vụ án này người khởi kiện là ông Nguyễn Văn Hoàng và bà Nguyễn Thị Kim Nga, trú tại xã Đức Minh, huyện Đắk Mil và người bị kiện là UBND huyện Đắk Song.
Trong vụ án này, người khởi kiện yêu cầu hủy một phần quyết định (số 1542/QĐ-UBND) ngày 24.10.2007 của UBND huyện Đắk Song về việc cấp GCNQSDĐ cho hộ ông Nguyễn Quang Hạnh và bà Phạm Thị Vi. Đồng thời, hủy GCNQSDĐ (số AM 628420, số vào sổ cấp GCNQSDĐ 074844/HB), ngày 3.7.2008 mang tên ông Hạnh và bà Vi đối với hai thửa đất số 7, 16 (tờ bản đồ 68) với tổng diện tích 21.522m2.
Quá trình giải quyết vụ án, UBND huyện Đắk Song khẳng định đúng trình tự thủ tục. Tuy nhiên, theo hồ sơ cung cấp thì không có biên bản kiểm tra thực địa, không có thủ tục ký giáp ranh, không có ý kiến khu dân cư về nguồn gốc đất... Vì vậy, trình tự thủ tục cấp GCNQSDĐ cho ông Hạnh chưa đúng theo Điều 136 Nghị định 181/2004/NĐ-CP.
Mặt khác, qua các chứng cứ trong hồ sơ vụ án, có căn cứ để xác định thửa đất số 7 và 16 của tờ bản đồ 68, với tổng diện tích 21.522m2 do ông Hoàng nhận chuyển nhượng và trực tiếp canh tác sử dụng ổn định từ năm 1998.
Do đó, việc UBND huyện Đắk Song cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (số AM 628420, số vào sổ cấp GCNQSDĐ 074844/HB), ngày 3.7.2008 mang tên hộ ông Hạnh và bà Vi là không đúng đối tượng sử dụng đất, trái Điều 49, Điều 50 Luật đất đai 2003.
Tại bản án hành chính sơ thẩm (số 08/2021/HCST ngày 14.9.2021) của Tòa án nhân dân tỉnh Đắk Nông đã chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Nguyễn Văn Hoàng tuyên hủy GCNQSDĐ nêu trên của hộ ông Hạnh và bà Vi.
Cần tăng cường năng lực quản lý đất đai
Từ thực tế trên, VKSND tỉnh Đắk Nông nhận thấy, việc cấp GCNQSDĐ chồng lấn, không đúng đối tượng là vi phạm nghiêm trọng trong quản lý hành chính về đất đai. Điều này dẫn đến tình trạng tranh chấp, khiếu nại, khiếu kiện kéo dài, gây bức xúc trong dư luận...
Theo VKSND tỉnh Đắk Nông, nguyên nhân chủ yếu là do trong quá trình thực hiện trình tự thủ tục cấp GCNQSDĐ các cơ quan chuyên môn chưa tuân thủ chặt chẽ quy trình, chưa kiểm tra xác minh kỹ về đối tượng sử dụng đất. Ngoài ra, các cơ quan chức năng cũng không đối chiếu bản trích đo với bản đồ giải thửa, không thực hiện chặt chẽ việc ký giáp ranh...
Để góp phần khắc phục hạn chế thiếu sót và nâng cao chất lượng, VKSND tỉnh Đắk Nông kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông: Tăng cường năng lực hiệu quả quản lý hành chính Nhà nước trong quản lý đất đai nói chung và cấp GCNQSDĐ nói riêng.
Trong đó, bảo đảm tuân thủ đúng thẩm quyền, trình tự thủ tục theo quy định pháp luật. Mặt khác, tỉnh cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm điểm rút kinh nghiêm đối với cá nhân, tổ chức có sai phạm. Nhất là đối với các trường hợp sai phạm dẫn đến việc bị Tòa án nhân dân tuyên hủy GCNQSDĐ.
Bên cạnh đó, chỉ đạo Sở Tài Nguyên Môi trường, UBND các huyện, các Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất tiến hành tổng rà soát, kiểm tra hồ sơ, thủ tục cấp GCNQSDĐ. Qua đó, kịp thời có biện pháp chỉnh lý, sửa đổi đối với những trường hợp có sai sót nhằm giảm thiếu phát sinh khiếu nại, khiếu kiện...