Điều 30 dự thảo quy định việc không sử dụng đất trồng cây hàng năm trong thời hạn 12 tháng liên tục, đất trồng cây lâu năm trong thời hạn 18 tháng liên tục, đất trồng rừng trong thời hạn 24 tháng liên tục sẽ bị xử phạt.
Hành vi không sử dụng đất trồng cây hàng năm trong thời hạn 12 tháng liên tục thì hình thức và mức xử phạt như sau: Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng nếu diện tích đất không sử dụng dưới 0,5 héc ta; Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng nếu diện tích đất không sử dụng từ 0,5 héc ta đến dưới 3,0 héc ta; Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng nếu diện tích đất không sử dụng trên 3,0 héc ta.
Hành vi không sử dụng đất trồng cây lâu năm trong thời hạn 18 tháng liên tục thì hình thức và mức xử phạt như sau: Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng nếu diện tích đất không sử dụng dưới 0,5 héc ta; Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng nếu diện tích đất không sử dụng từ 0,5 héc ta đến dưới 3,0 héc ta; Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng nếu diện tích đất không sử dụng từ 3,0 héc ta đến dưới 10,0 héc ta; Phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng nếu diện tích đất không sử dụng từ 10,0 héc ta trở lên.
Hành vi không sử dụng đất trồng rừng trong thời hạn 24 tháng liên tục mà không thuộc trường hợp bất khả kháng thì hình thức và mức xử phạt như sau: Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng nếu diện tích đất không sử dụng dưới 1,0 héc ta; Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng nếu diện tích đất không sử dụng từ 1,0 héc ta đến dưới 3,0 héc ta; Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng nếu diện tích đất không sử dụng từ 3,0 héc ta đến dưới 10,0 héc ta; Phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng nếu diện tích đất không sử dụng từ 10,0 héc ta trở lên.
Ngoài xử phạt, dự thảo luật cũng yêu cầu biện pháp khắc phục hậu quả, buộc người sử dụng đất phải đưa đất vào sử dụng trong thời hạn 30 ngày đối với đất trồng cây hàng năm, 60 ngày đối với đất trồng cây lâu năm và 90 ngày đối với đất trồng rừng kể từ ngày nhận được quyết định xử phạt vi phạm hành chính; trường hợp không đưa đất vào sử dụng thì Nhà nước thu hồi đất theo quy định tại Khoản 7 Điều 81 Luật Đất đai.
Theo PGS.TS Nguyễn Đình Thọ (Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Tài nguyên và Môi trường), theo quy định chung về ban hành văn bản pháp luật, tất cả các luật được thông qua cùng các Nghị định hướng dẫn thi hành luật bao giờ cũng đi kèm Nghị định về xử phạt vi phạm hành chính. Việc áp dụng các chế tài để đảm bảo Luật Đất đai được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật và người vi phạm quy định luật đất đai sẽ bị xử phạt. Điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi để áp dụng luật đất đai một cách tốt nhất, thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra và thi hành luật một cách tốt nhất.