Trong văn bản vừa gửi tới Thủ tướng Chính phủ, HoREA cho hay, Nghị định số 10/2023/NĐ-CP của Chính phủ đã sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định hướng dẫn thi hành luật đất đai. Trong đó, Nghị định đã quy định chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng gắn liền với đất theo mục đích sử dụng đất thương mại, dịch vụ đối với công trình xây dựng có sử dụng vào mục đích lưu trú du lịch (sau đây gọi chung là condotel).

Theo ông Lê Hoàng Châu, khoản 4 Điều 1 Nghị định số 10 bổ sung khoản 5 Điều 32 Nghị định số 43 như sau: Đối với công trình xây dựng có sử dụng vào mục đích lưu trú du lịch theo quy định của pháp luật về du lịch trên đất thương mại, dịch vụ nếu đáp ứng đủ điều kiện về đất đai, xây dựng, kinh doanh bất động sản (BĐS) thì được chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng gắn liền với đất theo mục đích sử dụng đất thương mại, dịch vụ; thời hạn sử dụng đất theo quy định tại khoản 3 Điều 126, khoản 1 Điều 128 của Luật Đất đai.

Việc chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng quy định tại khoản này được thực hiện theo quy định tại các khoản 1, 2, 3 và 4 Điều này.

Với khoản 4 Điều 1 Nghị định số 10 bổ sung khoản 5 Điều 32 Nghị định số 43 nên Sở Tài nguyên và Môi trường cấp tỉnh đã có đủ căn cứ pháp luật để cấp giấy chứng nhận cho tất cả các cơ sở lưu trú du lịch, điển hình là condotel, tháo gỡ được vướng mắc cho công tác cấp Giấy chứng nhận cho condotel.  

Dẫu vậy trong văn bản gửi Thủ tướng, ông Lê Hoàng Châu cho rằng, rất cần bổ sung quy định về quyền ưu tiên của người sử dụng đất được “gia hạn sử dụng đất” khi hết thời hạn sử dụng đất trong trường hợp mục đích sử dụng đất của thửa đất, khu đất theo quy hoạch sử dụng đất không thay đổi.

Ví dụ, ông A đã mua và sở hữu căn hộ condotel tại tòa nhà có 100 căn hộ condotel. Trong đó chủ đầu tư là Công ty B giữ lại và sở hữu 10 căn hộ condotel cùng khối đế tòa nhà trên diện tích đất khuôn viên 3.000 m2 thuộc loại đất thương mại, dịch vụ (du lịch) có thời hạn sử dụng đất 50 năm, đến năm 2060 và được quyền xin gia hạn sử dụng đất nếu có nhu cầu. 

Nhưng do khoản 3 Điều 126 Luật Đất đai 2013 quy định “khi hết thời hạn, người sử dụng đất nếu có nhu cầu thì được Nhà nước xem xét gia hạn sử dụng đất nhưng không quá thời hạn quy định tại khoản này”.

Như vậy, Nhà nước có quyền cho hoặc không cho gia hạn sử dụng đất, nên có thể xảy ra khả năng là Công ty B và 90 chủ sở hữu căn hộ condotel (trong đó có ông A) được gia hạn sử dụng đất hoặc không được gia hạn sử dụng đất.

Cũng theo ông Châu, trong hơn 10 năm qua đã có hàng ngàn condotel được cấp sai sổ hồng công nhận quyền sở hữu căn hộ gắn liền với “quyền sử dụng đất ở không hình thành đơn vị ở ổn định lâu dài” đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền kết luận là đã cấp giấy chứng nhận trái pháp luật.

Nhưng, Nghị định số 10 chưa quy định “xử lý chuyển tiếp” việc cấp lại sổ hồng đối với các trường hợp này và để đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của khách hàng và chủ đầu tư dự án condotel.

Chính vì vậy, Hiệp hội đề nghị xem xét có cơ chế đặc thù để cấp lại sổ hồng với thời hạn sở hữu condotel gắn liền với quyền sử dụng đất theo thời hạn của dự án, tối đa không quá 50 năm, để khách hàng và chủ đầu tư dự án đỡ bị thiệt thòi.