Nút thắt nguồn cung nhà ở xã hội đang gần được tháo gỡ. Theo thông tin Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng), trong giai đoạn từ năm 2021 đến hết quý II/2024, cả nước có 619 dự án nhà ở xã hội được triển khai với quy mô 561.800 căn.
Tính đến nay, tổng số lượng căn hộ nhà ở xã hội được khởi công, hoàn thành đạt khoảng 35,6% mục tiêu đề án xây 1 triệu căn nhà ở xã hội, giai đoạn đến năm 2025.
Các doanh nghiệp cũng đang kỳ vọng những quy định tại các luật mới gồm Luật Đất đai 2024, Luật Nhà ở 2023 và Luật Kinh doanh bất động sản 2023 sẽ tạo hiệu ứng “domino”, giải quyết những vướng mắc lâu nay của các dự án nhà ở xã hội. Bên cạnh đó, việc chú trọng đầu tư các dự án nhà ở xã hội sẽ giúp cân bằng cung - cầu, từ đó thúc đẩy thị trường địa ốc hồi phục nhanh hơn.
Tuy nhiên, nút thắt này được tháo gỡ thì lại có thêm rào cản mới khiến người thu nhập thấp vẫn khó tiếp cận được với nhà ở xã hội. Đó chính là câu chuyện từ ngày 1.8.2024, lãi suất cho vay nhà ở xã hội sẽ được điều chỉnh tăng từ 4,8%/năm lên 6,6%/năm, tức lãi suất cho vay nhà ở xã hội tại Ngân hàng Chính sách xã hội tăng thêm 1,8%/năm so với trước đây. Mức lãi suất nợ quá hạn cũng được quy định là 130% so với lãi suất cho vay thông thường.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM, (HoREA) cho rằng, lãi suất này chỉ thấp hơn một chút so với lãi suất vay 8%/năm hiện nay của gói tín dụng 120.000 tỉ đồng và thấp hơn lãi suất vay tín dụng thương mại trước đây nhưng vẫn còn cao.
Theo quan điểm của ông Châu, quy định về lãi suất cho vay đối với hộ nghèo theo chuẩn hộ nghèo quy định trong từng thời kỳ tại Ngân hàng Chính sách xã hội là 6,6%/năm áp dụng cho năm 2024 là quá cao so với mặt bằng lãi suất cho vay hiện nay tại các ngân hàng thương mại. Điển hình là Vietcombank đang cho vay tiêu dùng với mức cho vay có thể lên đến hàng tỉ đồng với lãi suất cho vay từ 4,2-5%/năm, không cần tài sản thế chấp mà chỉ cần chứng minh khả năng trả nợ.
Bên cạnh đó, ông Lê Hoàng Châu cũng có ý kiến cho rằng, dường như có sự nhầm lẫn khi đánh giá bản chất của khoản vay khi thuê, mua nhà ở xã hội. Cần hiểu rõ khoản vay thuê, mua nhà ở xã hội thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội mang tính trung - dài hạn đến 25 năm, khác với khoản vay ưu đãi dành cho hộ nghèo chỉ khoảng 3 năm. Do đó, việc áp dụng mức lãi suất vay trung - dài hạn giống như khoản vay cho vay hộ nghèo sẽ khiến người vay bất an, bởi lãi suất liên tục thay đổi, thậm chí thay đổi hằng năm, chứ không cố định.
"Hiệp hội đề nghị xem xét áp dụng mức lãi suất cho vay 3%/năm đối với người mua, thuê mua nhà ở xã hội tại Ngân hàng Chính sách xã hội, đồng thời Hiệp hội đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét giảm mức lãi suất cho vay đối với hộ nghèo theo chuẩn hộ nghèo quy định trong từng thời kỳ vay vốn tại Ngân hàng Chính sách xã hội từ mức 6,6%/năm xuống 3-4,8%/năm", ông Lê Hoàng Châu nêu quan điểm.