Rà soát các trường hợp giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá 

Thẩm tra dự thảo dự án Luật Đất đai (sửa đổi) sáng 1.11, ông Vũ Hồng Thanh - Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội cho biết, Điều 134 dự thảo luật về việc giao đất, cho thuê đất không đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu dự án có sử dụng đất.

Ủy ban Kinh tế cho rằng cần rà soát các trường hợp giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất, đảm bảo yêu cầu của Nghị quyết số 18 về "hạn chế và quy định chặt chẽ các trường hợp giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất, bảo đảm công khai, minh bạch".

Uỷ ban Kinh tế cũng đề nghị ban soạn thảo giải trình rõ lý do, sự cần thiết quy định về việc giao đất, cho thuê đất không đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu dự án có sử dụng đất đối với các trường hợp: "Giao đất ở cho cán bộ, công chức, viên chức, sỹ quan tại ngũ, quân nhân chuyên nghiệp chuyển nơi công tác sang tỉnh khác theo quyết định điều động của cơ quan có thẩm quyền mà chưa được giao đất ở, nhà ở" (điểm d khoản 1, Điều 134);

 "Xây dựng nhà ở cho người lao động tại các khu công nghiệp, nhà ở xã hội và nhà ở công vụ" (điểm d khoản 1 Điều 134); "giao đất ở cho hộ gia đình, cá nhân thường trú tại xã mà không có đất ở và chưa được Nhà nước giao đất ở" (điểm đ khoản 1 Điều 134).

Về nguyên tắc, thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (Điều 153);

Có ý kiến cho rằng, để phòng ngừa các tranh chấp có thể xảy ra trong quá trình làm thủ tục trước bạ, sang tên, cấp giấy chứng nhận, các tổ chức hành nghề công chứng khi thực hiện công chứng hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất trong trường hợp bên nhận chuyển nhượng là cá nhân, bắt buộc cá nhân đó phải có xác nhận "tình trạng độc thân" thì mới công chứng hợp đồng này. Điều này có thể phát sinh thêm thủ tục hành chính.

Do đó, đề nghị có quy định, hướng dẫn để khắc phục thực tiễn hành nghề của tổ chức hành nghề công chứng, bảo đảm thống nhất trong thi hành pháp luật. 

Đánh giá tính khả thi của quy định xây dựng bảng giá đất định kỳ hằng năm

Về bảng giá đất (Điều 164), dự thảo luật hiện đã bỏ quy định về khung giá đất. Dự thảo Luật tiếp tục quy định UBND tỉnh trình HĐND cùng cấp thông qua bảng giá đất trước khi UBND cấp tỉnh quyết định ban hành (khoản 1, Điều 164). 

Tuy nhiên, quy định của dự thảo luật chưa làm rõ các tiêu chí, quy trình kiểm tra, giám sát các địa phương trong việc xây dựng bảng giá đất, cũng như yêu cầu về HĐND cấp tỉnh quyết định và kiểm tra, giám sát việc thực hiện giá đất.

Do đó, Ủy ban Kinh tế đề nghị nghiên cứu bổ sung các nội dung này trong dự thảo luật nhằm bảo đảm việc định giá đất công khai, minh bạch, xử lý nghiêm các vi phạm.

Bên cạnh đó, Ủy ban Kinh tế đề nghị đánh giá tính khả thi của quy định xây dựng bảng giá đất định kỳ hằng năm (khoản 1 Điều 164). Việc xây dựng bảng giá đất hằng năm có ưu điểm là bảo đảm sự cập nhật kịp thời với biến động giá đất trên thị trường.

Tuy nhiên, Luật Đất đai hiện hành quy định bảng giá đất được xây dựng định kỳ 5 năm một lần. Do đó, nếu có sự thay đổi về kỳ xây dựng bảng giá đất, cần đánh giá khả năng thực tế địa phương có đáp ứng được yêu cầu triển khai quy định này hay không?

Bởi việc thuê tư vấn, thu thập thông tin, quy trình, thủ tục thẩm định, trình phê duyệt cần thời gian thực hiện, có thể gây lúng túng trong việc áp dụng giá đất theo bảng giá của địa phương do không xây dựng kịp bảng giá đất.

Có ý kiến đề nghị không nên quy định xây dựng bảng giá đất định kỳ hằng năm, mà nên quy định điều chỉnh bảng giá đất khi có biến động từ 20% trở lên.