Độc chiêu gây ngộ nhận
Theo bà Trịnh Thị Mỹ Lan (Phó chủ tịch UBND quận 12), có nhiều trường hợp mua bán, chuyển nhượng nhà đất bằng giấy tay thông qua hình thức lập vi bằng tại các văn phòng thừa phát lại. Việc này nhằm mua, bán những căn nhà “ba chung” (chung giấy phép xây dựng, chung sổ đỏ, chung số nhà), thậm chí cả đất nền, dự án "ảo".
UBND quận 12 cho rằng, vi bằng do thừa phát lại lập chỉ có giá trị ghi nhận sự kiện, hành vi dùng làm chứng cứ trong xét xử và trong các quan hệ pháp luật khác, chứ không chứng nhận, xác nhận tính hợp pháp của các hợp đồng, các giao dịch về nhà đất….
Việc mua bán đất phải theo Luật Đất đai và Luật Nhà ở, hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, góp vốn đất, nhà... phải được công chứng, chứng thực theo quy định.
Tuy nhiên, lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người mua, để tăng sự tin tưởng, các đối tượng lừa gạt, đầu nậu đất đai đã thu gom đất xây nhà, rao bán bằng chiêu lập vi bằng để trục lợi.
Theo bà Lan, tại địa phương, nhiều nạn nhân “dính” vào nhà đất tranh chấp, cầm cố ngân hàng, xây dựng trái phép khiến cuộc sống khó khăn cũng bởi thủ đoạn này. Địa phương đã phát hiện có hơn 10 khu đất bị phân lô nền trái phép nhưng được rao bán công khai trên mạng và không ít người bị "dính bẫy".
Không cho phép thừa phát lại lập vi bằng buôn bán đất
Trước tình trạng trên, mới đây Sở Tư pháp TPHCM cũng đã có công văn gửi đến các văn phòng thừa phát lại trên địa bàn thành phố.
Theo đó Sở yêu cầu thừa phát lại không được lập vi bằng để xác nhận sự kiện, hành vi liên quan đến đất đai, tài sản không có giấy tờ chứng minh quyền sử dụng, quyền sở hữu theo quy định của pháp luật nhằm mục đích chuyển quyền sử dụng, quyền sở hữu.
Khi tiến hành lập vi bằng, thừa phát lại phải giải thích rõ, đầy đủ về giá trị pháp lý của vi bằng do thừa phát lại lập cho người yêu cầu lập vi bằng biết, tránh “ngộ nhận” vi bằng với văn bản được công chứng, chứng thực.