Ngăn chặn "luật ngầm" mua bán nhà ở xã hội

Trong các số báo trước, Báo Lao Động đã phản ánh tình trạng tái diễn việc bán nhà ở xã hội 2 giá tại một số dự án nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh như Cao Nguyên 3, Dabaco Khắc Niệm…

Theo đó, tại các dự án này hiện nay đang xuất hiện những người tự nhận là nhân viên của chủ đầu tư mời chào mua nhà ở xã hội tại dự án với mức giá chênh từ hàng chục đến hàng trăm triệu đồng theo giá phê duyệt của Sở Xây dựng tỉnh Bắc Ninh. Tức là giá mua nhà ở xã hội trên hợp đồng và giá thực tế hoàn toàn khác nhau.

Điều đáng nói, tình trạng này đã từng được Báo Lao Động phản ánh vào tháng 2.2022, sau đó Sở Xây dựng tỉnh Bắc Ninh đã vào cuộc kiểm tra và ra kết luận có việc thu tiền ngoài hợp đồng trái quy định tại các dự án trên. Sau đó, Công ty Cổ phần Cao Nguyên (chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội Cao Nguyên 3) đã bị xử phạt 170 triệu đồng, Công ty Cổ phần Tập đoàn Dabaco Việt Nam (chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội Dabaco Khắc Niệm) thì chưa chấp hành kết luận xử phạt.

Đặc biệt, tiếp tục làm rõ các vi phạm, tỉnh Bắc Ninh đã giao Thanh tra tỉnh thanh tra tại 2 dự án này nhưng đến thời điểm hiện tại sau gần 1 năm, kết luận thanh tra vẫn chưa công bố. Trong bối cảnh các dấu hiệu vi phạm đang tái diễn.

Liên quan đến vấn đề này, trao đổi với phóng viên Báo Lao Động, chuyên gia kinh tế, luật sư La Văn Thái cho rằng, thanh tra tỉnh Bắc Ninh cần sớm công bố kết luận thanh tra tại các dự án nhà ở xã hội trên và xử phạt thật nghiêm nếu phát hiện các vi phạm.

Vị chuyên gia kinh tế nhận định, thực tế, tình trạng bán nhà ở xã hội 2 giá không phải là cá biệt tại các dự án trên và cần ngăn chặn triệt để tránh tình trạng trốn thuế và vi phạm chính sách nhà ở xã hội.

“Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị mới đây đã trình Chính phủ Đề án Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030. Tuy vậy chính sách nhân văn về nhà ở xã hội khi đi vào thực tiễn sẽ không còn nhiều ý nghĩa nếu nhà ở xã hội vẫn bị bán theo 2 giá như thế này”, ông La Văn Thái nhấn mạnh.

Thả nổi phí môi giới, nhà ở xã hội không khác gì nhà ở thương mại

Liên quan đến vấn đề Báo Lao Động phản ánh, trao đổi với PV, đại diện một chủ đầu tư chuyên xây dựng các dự án nhà ở xã hội chia sẻ, trong quá trình phân phối các dự án, các chủ đầu tư nhà ở xã hội vẫn phải phối hợp với các sàn giao dịch để đẩy nhanh tiến độ bán hàng. Mức phí chênh hay còn gọi là hai giá, theo vị này, "có thể là chi phí môi giới mà các sàn giao dịch thu từ phía khách hàng".

“Tuy vậy, mức chênh từ hàng chục đến hàng trăm triệu đồng ngoài hợp đồng như Báo Lao Động phản ánh khiến tôi bất ngờ. Tại một số dự án, chúng tôi vẫn liên kết với các sàn giao dịch nhưng không để khách hàng phải chịu chi phí môi giới. Cơ quan chức năng cần làm rõ những người thu tiền ngoài hợp đồng của khách hàng mua nhà ở xã hội là ai, người của chủ đầu tư hay các sàn giao dịch, để có phương án xử lý phù hợp”, vị này chia sẻ thêm.

Đại diện lãnh đạo một Sở Xây dựng Bắc Ninh cho hay, khi cơ quan chức năng thẩm định giá đối với nhà ở xã hội thì không có bất kỳ chi phí về quảng cáo, bán hàng nào. Do vậy, đa phần các chủ đầu tư nhà ở xã hội vẫn phải trực tiếp bán hàng. Một số chủ đầu tư không đủ nguồn nhân lực để bán hàng thì phải liên kết với các sàn giao dịch.

“Nhưng cần có mức trần phí môi giới khoảng 3 - 5 triệu đồng/căn hộ và chủ đầu tư phải chi trả, nếu để thả nổi phí môi giới thì giá nhà ở xã hội không khác gì nhà ở thương mại”, vị này cho biết.

Tuy vậy, một việc quan trọng hơn, theo vị lãnh đạo Sở Xây dựng, đó là tăng cường thông tin tuyên truyền để người dân nắm rõ về đối tượng được mua, giá bán, phương thức bán… tại các dự án nhà ở xã hội. Từ đó, sẽ cắt bỏ được bớt khâu trung gian, giúp ích cho cả người dân và doanh nghiệp làm nhà ở xã hội.