Vì sao doanh nghiệp không mặn mà với gói tín dụng 12 nghìn tỉ đồng?

Sau 3 tháng triển khai gói tín dụng 120.000 tỉ đồng cho chủ đầu tư và người mua NOXH, nhà ở công nhân từ đầu tháng 4.2023, đến nay gói này mới giải ngân được khoảng 95 tỉ đồng và cam kết cho vay 950 tỉ đồng. Tốc độ giải ngân này vẫn rất chậm do thiếu hụt nguồn cung, nhiều dự án còn dang dở, chưa hoàn tất các thủ tục pháp lý theo yêu cầu.

Tính đến nay, mới có 1 dự án ở Phú Thọ và 1 dự án ở Quảng Ninh được vay gói tín dụng tài trợ một dự án NOXH.

Trao đổi với Lao Động, ông Nguyễn Hoàng Nam - Tổng Giám đốc G-Home cho biết, hiện nay nguyên nhân khiến nhiều người ít mặn mà với gói tín dụng này là vì mức lãi suất cho vay 8,2%/năm vẫn vượt quá khả năng chi trả đối với người thu nhập thấp.

Ông Nam nói: "Với những người có mức thu nhập dưới 11 triệu đồng/tháng (sau giảm trừ gia cảnh - mức không phải nộp thuế) để được tiếp cận gói vay theo quy định hiện hành, trong khi mức thu nhập này cũng chỉ đủ chi trả cho các chi phí sinh hoạt hàng ngày như ăn uống, học hành, đi lại…, nên gần như không có tích lũy để mua nhà".

Ông Nam cho rằng, ngân hàng vì lý do an toàn sẽ chỉ ưu tiên cho vay những người có đủ khả năng trả nợ. "Chưa kể lãi suất thời hạn 5 năm cũng gây ra nhiều rủi ro trong dài hạn" - ông Nam cho biết.

Theo Tổng giám đốc G-Home, có một gói tín dụng vay mua NOXH mà ít người biết đó là gói vay tín dụng tại Ngân hàng Chính sách xã hội áp dụng đối với các khoản vay có dư nợ để mua, thuê NOXH, xây dựng mới hoặc cải tạo sửa chữa nhà để ở.

Theo đó, mức lãi suất cho vay ưu đãi tại Ngân hàng Chính sách xã hội áp dụng đối với các khoản vay là 4,8%/năm. Mức này chỉ bằng với số tiền người dân đi trả tiền thuê nhà hàng tháng.

Khó khăn pháp lý bủa vây

Trên thực tế, tại các địa phương, quỹ đất dành cho NOXH có 2 loại: Một là quỹ đất được quy hoạch để làm NOXH, khi có doanh nghiệp muốn đầu tư thì tỉnh sẽ giới thiệu để doanh nghiệp phát triển dự án; Hai là quỹ đất 20% mà doanh nghiệp phải để lại để xây NOXH khi doanh nghiệp đầu tư dự án thương mại. Theo các chuyên gia, quỹ này lớn nhưng các doanh nghiệp đang "ngại" làm NOXH vì không hiệu quả.

Là người hoạt động nhiều năm trong lĩnh vực NOXH, từng trực tiếp gặp gỡ và làm việc với nhiều doanh nghiệp đã và đang phát triển loại hình nhà ở này, cũng như tiếp xúc với nhiều người dân có nhu cầu thuê, thuê mua, mua  NOXH, ông Nguyễn Hoàng Nam thấy rằng, còn nhiều “điểm nghẽn” cần phải tháo gỡ để đề án này có thể triển khai thành công trên thực tiễn.

Theo ông Nam, có 3 nút thắt về pháp lý cần chú ý đối với các dự án NOXH: "Vướng mắc đầu tiên là thời gian thực hiện chuẩn bị đầu tư dự án quá lâu do thủ tục phức tạp. Bên cạnh đó, các dự án xã hội phải dành 20% diện tích để cho thuê và sau 5 năm mới được bán dẫn tới chủ đầu tư bị đọng vốn rất nhiều.

Ngoài ra, thủ tục để xét duyệt mua NOXH rất phức tạp và mất thời gian nên thời gian ký hợp đồng và thu tiền của chủ đầu tư cũng bị trễ theo, gây ảnh hưởng đến dòng tiền thực hiện dự án " - ông Nam nói.

Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, đến giữa tháng 7, có 37 dự án với tổng mức đầu tư trên 42.460 tỉ đồng, đủ điều kiện vay gói tín dụng 120.000 tỉ đồng hỗ trợ phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân. Bộ Xây dựng cho biết, số dự án này sẽ được UBND các tỉnh rà soát, công bố trong thời gian tới.