2 tháng sau vụ cháy chung cư mini thảm khốc tại Khương Hạ (Thanh Xuân, Hà Nội), dù đã có quá nhiều phân tích, cảnh báo từ chuyên gia, các tổ chức, chính quyền... về những rủi ro pháp lý, sự thiếu an toàn khi sống tại các căn hộ thường được gọi là chung cư mini. Thế nhưng, tại các "chợ" môi giới, mua bán online, hoạt động kinh doanh loại hình bất động sản này vẫn diễn ra nhộn nhịp.
Chiêu "bẫy" khách mua nhà
Giới thiệu là người có nhu cầu tìm mua chung cư mini tại một số quận nội thành Hà Nội, chỉ bằng việc đăng thông tin lên các trang mạng xã hội và các bên môi giới, PV nhanh chóng nhận được liên hệ từ những người cần bán.
Nhiều lần liên hệ với PV và giới thiệu là trưởng nhóm đầu tư (gồm nhiều cổ đông) tham gia xây dựng và phân phối chung cư mini tại Hà Nội, N.T.H hẹn đưa chúng tôi đi xem nhiều căn hộ mini đã hoàn thiện, đầy đủ nội thất tại các quận Thanh Xuân, Tây Hồ.
Dẫn chúng tôi đến một toà nhà tại địa chỉ số 1C, ngõ 149 Cự Lộc (Thượng Đình, Thanh Xuân), H cho biết, các căn hộ có diện tích khoảng 45 - 50m2 tại đây hiện đang được rao bán với giá từ 900 triệu - 1,3 tỉ đồng, tuỳ vị trí.
"Với giá này em không thể mua được chung cư thương mại nào có diện tích rộng và vị trí tốt như thế. Căn này nhà chị rất đắt khách, vừa chào bán đã "bay" gần hết rồi. Toà nhà hơn 40 căn mà đến nay chỉ còn khoảng 7 phòng. Em không nhanh là không đến lượt", H quảng cáo.
Mặc dù đắt khách là thế, nhưng khi PV hỏi thêm về các giấy tờ pháp lý người mua sẽ được giữ sau khi giao dịch, H cho biết, ngoài Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) mà chủ đầu tư đang giữ thì nhà chưa có giấy tờ gì thêm.
Người mua nếu muốn có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (còn gọi là sổ hồng đồng sở hữu) thì đợi bán xong toàn bộ căn hộ, chủ đầu tư sẽ "lo".
"Toà nhà này đã được cấp giấy phép xây dựng và sổ đỏ rồi, em không phải lo. Quan trọng nhất là sổ đỏ thôi, còn nếu muốn có sổ hồng đồng sở hữu thì bán xong hết toà nhà, bọn chị sẽ lo.
Giờ mua nhà thì mình lập vi bằng khi mua bán, có hợp đồng giữa chủ đầu tư và người mua. Còn sổ hồng đồng sở hữu thì sau khi mua nhà, em đợi từ 24 - 36 tháng, bọn chị sẽ làm hết", H thuyết phục.
Ngang nhiên rao bán các căn chung cư mini xây vượt tầng
H tiếp tục dẫn chúng tôi đến xem nhiều căn hộ khác, trong đó có cả những căn hộ tại tầng 7 của toà nhà với mức giá cao hơn vài chục triệu vì thông thoáng.
Đồng ý mua căn hộ và yêu cầu cung cấp hợp đồng mua bán nhà để tham khảo, N.T.H gửi cho PV một mẫu hợp đồng đã soạn sẵn.
Trong hợp đồng ghi rõ: "Ngày 24.10.2022 và ngày 14.11.2022, UBND quận Thanh Xuân đã cấp giấy phép xây dựng số 673-2022/GPXD và Giấy phép xây dựng số 731-2022/GPXD cho phép Bên A xây dựng 01 (một) toà nhà ở riêng lẻ gồm 06 tầng + hầm + lửng + tum thang trên 02 (hai) thửa đất tại địa chỉ nêu trên".
Trái với giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ gồm 06 tầng + hầm + lửng + tum để ở, toà nhà hiện tại được xây 7 tầng, 1 tum cộng với nhiều căn hộ mini để bán.
Được đầu tư bởi nhiều kiểu chủ đầu tư khác nhau, "núp bóng" giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ để chia ngôi nhà thành nhiều căn hộ mini rồi bán cho người có nhu cầu. Ngay cả khi những tai nạn thảm khốc xảy ra, chung cư mini vẫn được nhiều môi giới bất động sản đánh giá là loại hình căn hộ không bao giờ ế hàng.
This browser does not support the video element.
Ngoài N.T.H, sau khi PV đăng tải tin cần tìm mua chung cư mini lên các "chợ" mua bán online, rất nhiều môi giới đã chủ động tìm, giới thiệu cho chúng tôi hàng loạt căn hộ.
Đặc điểm chung của các toà nhà này là đều nằm tại nội thành Hà Nội, thường xây dựng vượt tầng, sử dụng sai mục đích, chưa có sổ hồng đồng sở hữu. Khi giao dịch, người bán sẽ làm hợp đồng với người mua (nếu chủ đầu tư là công ty thì sẽ có dấu đỏ của công ty) hoặc sẽ lập vi bằng khi mua bán giữa 2 bên.
"Với chung cư mini ở khu vực Đống Đa, Thanh Xuân, giá 890 triệu căn 40m2 này là vô cùng hợp lý. Sổ đỏ chủ đầu tư giữ, khi mua bán thì mình sẽ lập vi bằng hoặc có hợp đồng giữa chủ đầu tư với người mua.
Giờ ở đâu chả bán như thế, lấy đâu ra sổ đồng sở hữu. Mua để ở thì có gì phải nghĩ đâu, cả cái Hà Nội này, người ta đều ở như vậy", M - một môi giới chung cư mini cho biết khi dẫn PV đi xem 1 căn hộ tại Hạ Đình (Thanh Xuân).
Theo luật sư Nguyễn Hồng Tâm, đoàn Luật sư thành phố Hà Nội: "Chung cư mini chưa có cơ sở pháp lý nào để được công nhận là loại hình nhà ở được bán. Việc các chủ đầu tư, kinh doanh môi giới buôn bán các căn hộ được gọi là chung cư mini khi chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở là trái quy định của pháp luật".
Mang về cho chủ đầu tư (thường là các công ty địa ốc) tiền tỉ sau mỗi công trình, việc núp bóng giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ để làm chung cư mini, xây vượt tầng rồi rao bán căn hộ với nhiều sai phạm được PV tiếp tục làm rõ.