Hơn 10 năm đi đòi đất vì chưa sử dụng đã bị bao chiếm
Thời gian gần đây, xảy ra nhiều trường hợp khởi kiện do đất của người dân đang bỏ không chưa sử dụng nhưng bị các đối tượng xấu lấn chiếm và xây dựng trái phép.
Các vụ việc đã diễn ra ở Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai, Bình Dương và cả TP Hồ Chí Minh... Điều này làm cho người sử dụng đất bị thiệt hại, còn gặp nhiều vấn đề về pháp lý.
Chia sẻ với Báo Lao động, ông Trần Tuấn Nhựt - Giám đốc Công ty TNHH Khách sạn Hoằng Long - cho biết, đã mất hơn 10 năm để theo đuổi đòi lại quyền lợi do bị lấn chiếm đất, nhưng đến nay vẫn chưa giải quyết xong.
Theo ông Nhựt, vào năm 2008, công ty có mua 2 thửa đất B5, B6 thửa đất số 37, tờ bản đồ số 75 với tổng diện tích gần 2.000 m2 từ Công ty CP Phát triển nhà tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và được sang tên trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Đến năm 2010, công ty đã thế chấp thửa đất trên vào ngân hàng để vay vốn. Quá trình vay diễn ra thuận lợi khi ngân hàng xác định hiện trạng đất và không có tranh chấp.
Tuy nhiên, chỉ trong năm 2011, đã có khoảng 31 hộ dân bao chiếm và tiến hành xây dựng trái phép trên diện tích 2 thửa đất này. Chính quyền địa phương đã nhiều lần làm việc để giải quyết. Vụ việc kéo dài đến năm 2020 thì UBND TP Vũng Tàu có quyết định cưỡng chế.
Dù có 30 hộ tự giác tháo dỡ bàn giao mặt bằng cho doanh nghiệp, nhưng 1 hộ đã xây nhà kiên cố trên đất bao chiếm vẫn không chấp nhận bàn giao. Ngược lại, hộ này còn nộp đơn khởi kiện Công ty Hoằng Long ra tòa án để yêu cầu công nhận hợp đồng mua bán giấy tay giữa hộ này và một người khác; công nhận đất đang sử dụng là hợp pháp...
Theo ông Nhựt, vụ việc xảy ra đã khiến doanh nghiệp mất rất nhiều thời gian và tiền bạc để đòi quyền lợi hợp pháp nhưng đến nay vẫn chưa giải quyết xong. Nên dù đã nhận chuyển nhượng các thửa đất này hơn 10 năm nhưng doanh nghiệp vẫn không thể tiến hành đầu tư kinh doanh.
Vụ tranh chấp đã được Tòa án Nhân dân TP Vũng Tàu thụ lý và đưa ra xét xử 1 lần, nhưng tạm ngừng để thu thập thêm thông tin.
Cần quản lí chặt và sử dụng đất đúng mục đích
Luật sư Đặng Thành Trí (Công ty Luật Đặng Thành) cho biết, trong thực tế có không ít trường hợp đối tượng xấu đã lợi dụng sơ hở trong quản lí của người sử dụng đất để thực hiện bao chiếm, trục lợi. Vì vậy, để bảo quản đất của mình, chủ sở hữu cần sử dụng đúng mục đích; xây tường rào bảo vệ ranh giới đất và thường xuyên kiểm tra, quản lí hiện trạng đất... để tránh tường hợp thừa dịp lợi dụng.
Trong trường hợp đối tượng cố tình phá dỡ tường rào để vào bao chiếm đất, chủ sở hữu có thể yêu cầu xử lí hình sự người bao chiếm về tội phá hoại tài sản nếu có đầy đủ chứng cứ.
Hoặc khi phát hiện quyền sử dụng đất của mình bị xâm hại, chủ sở hữu có thể yêu cầu cơ quan chức năng giải quyết để bảo đảm quyền lợi của mình. Chẳng hạn khi phát hiện công trình xây dựng trái phép trên đất của mình, chủ sở hữu hoàn toàn có thể yêu cầu cơ quan quản lí Nhà nước tiến hành xử lí, cưỡng chế theo qui định.
Tùy theo trường hợp, nếu không thể thỏa thuận hoặc sử dụng các biện pháp hành chính để giải quyết tranh chấp, người sử dụng đất có quyền khởi kiện ra tòa án nhân dân cấp huyện để giải quyết, yêu cầu bồi thường thiệt hại nếu có.
Theo luật sư Trí, trong trường hợp của Công ty Hoằng Long, do đây là tranh chấp dân sự nên người bao chiếm nếu có căn cứ cũng có quyền khởi kiện (dân sự hoặc hành chính) và tòa án có trách nhiệm thụ lí giải quyết.
Tuy nhiên, khi giải quyết, tòa án cũng cần xem xét kĩ đất của Công ty Hoằng Long có nguồn gốc từ đấu giá của cơ quan nhà nước có thẩm quyền (không bị tranh chấp, chồng lấn...) trước khi chuyển nhượng cho doanh nghiệp này; cũng như chứng cứ giữa các bên; hoặc ý kiến các cá nhân/đơn vị có liên quan đến quá trình chuyển nhượng quyền sử dụng đất.