Quỹ đất là khó khăn lớn nhất

Hưởng ứng mục tiêu phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân giai đoạn từ nay đến năm 2030 sẽ đạt 1 triệu căn, Công ty CP Tư vấn - Thương mại - Dịch vụ Địa ốc Hoàng Quân đã đăng ký xây dựng 50.000 căn. Trong đó, 15.000 căn đã có quỹ đất và đang triển khai, số còn lại dự kiến đến năm 2030 sẽ làm được.

Tuy nhiên, Chủ tịch doanh nghiệp này - ông Trương Anh Tuấn cho biết vấn đề khó khăn lớn nhất khi làm nhà ở xã hội chính nằm ở quỹ đất.

“Tại TP.HCM, quỹ đất công không còn nhiều đã gây ra khó khăn lớn cho các đơn vị muốn tham gia vào phân khúc này. Bên cạnh đó, quy định dành 20% quỹ đất làm nhà ở xã hội hiện nay cũng gây nhiều khó khăn cho doanh nghiệp”, ông Tuấn cho biết.

Ông Nguyễn Văn Dũng - Giám đốc Công ty Bất động sản Trường Phát - bày tỏ mong muốn nhà nước có cơ chế về quỹ đất hợp lý để doanh nghiệp thuận tiện thực hiện. 

"Nếu doanh nghiệp có sẵn quỹ đất do bỏ tiền mua, nhà nước cần tính toán giá mua theo thị trường, không áp dụng theo đơn giá nhà nước, bởi 2 mức giá có sự chênh lệch. Điều này nếu làm được sẽ giải quyết được nút thắt quỹ đất trong phát triển nhà ở xã hội", ông Dũng nói.

Thực tế cho thấy dù bắt đầu tập trung phát triển các khu nhà ở xã hội từ năm 2005 nhưng đến nay, tại TP.HCM, số lượng căn hộ nhà ở xã hội được xây vẫn còn ít ỏi so với nhu cầu. Từ năm 2006 đến nay, thành phố hoàn thành đưa vào sử dụng 32 dự án nhà ở xã hội với chưa đầy 20.000 căn. 

Nếu tính giai đoạn này, trung bình TP.HCM xây được 2 dự án/năm và mỗi năm xây được khoảng 1.200 căn, quá ít ỏi so với dự báo của Sở Xây dựng TP.HCM giai đoạn 2021 - 2025. Trong khi đó có đến hơn 244.000 người có nhu cầu thuê, mua nhà ở xã hội. 

Thành phố dự kiến kế hoạch xây 30.500 căn thì với tốc độ như hiện nay, phải mất 40 năm mới xây đủ nhu cầu của người thuê, mua nhà ở xã hội (với điều kiện không phát sinh nhu cầu mới).

Bộ Xây dựng nói gì?

Bộ Xây dựng cũng xem vấn đề quỹ đất hiện là 1 trong 6 vướng mắc lớn nhất trong phát triển nhà ở xã hội. Theo quy định, dự án nhà ở thương mại tại các đô thị từ loại III trở lên phải dành 20% quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội. Điều đó dẫn đến hầu hết các địa phương không bố trí quỹ đất để phát triển dự án nhà ở xã hội độc lập. 

Đồng thời việc bố trí quỹ đất không phù hợp với chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở của địa phương; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; quy hoạch đô thị... dẫn đến quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội trong thời gian qua thiếu nhiều so với nhu cầu và không tạo sự chủ động cho địa phương.

Bộ Xây dựng đề nghị Quốc hội giao Chính phủ xây dựng, trình Quốc hội xem xét, ban hành "Nghị quyết của Quốc hội thí điểm một số chính sách nhằm đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội" để tháo gỡ ngay một số khó khăn, vướng mắc.

Trong đó bao gồm giao đất để đầu tư xây dựng dự án nhà ở xã hội; quỹ đất dành để phát triển nhà ở xã hội; lựa chọn chủ đầu tư; quyền lợi và ưu đãi chủ đầu tư; xác định giá bán, giá cho thuê, giá cho thuê mua nhà ở xã hội; đối tượng và điều kiện được thụ hưởng chính sách nhà ở xã hội.