Trăm dâu đổ đầu tằm…
Từ đây những bê bối trong công tác điều hành theo cách “vừa đá bóng, vừa thổi còi” để trục lợi, tại hai công trình tái định cư Hòa Liên (huyện Hòa Vang, Đà Nẵng), của ngành Xây dựng Đà Nẵng cũng hiện hình.
Tháng 2.2020, vừa ra Tết Nguyên đán, Công an Thành phố Đà Nẵng đồng loạt khởi tố, tiến hành bắt giữ ông Nguyễn Tuấn Anh - nguyên GĐ Cty VLXD-KDN Đà Nẵng, cùng với Phó GĐ Nguyễn Văn Bường (tại ngoại), và chuyên viên Hoàng Cung Thượng Hiền, với hành vi nghi “Thiếu trách nhiệm, gây hậu quả nghiêm trọng” theo khoản 3, Điều 360 Bộ luật Hình sự. Ông Tuấn Anh được cho tại ngoại hầu tra vào tháng 6.2020), sau 4 tháng tạm giam.
Nguyên đầu năm 2010, UBND Thành phố Đà Nẵng quyết định xây dựng Khu tái định cư Hòa Liên 3 và Hòa Liên 4 thuộc huyện Hòa Vang, TP.Đà Nẵng để tổ chức di dời dân, phục vụ cho công tác chỉnh trang đô thị và phát triển kinh tế của thành phố. Là doanh nghiệp nhà nước, trực thuộc UBND TP.Đà Nẵng, Cty VLXD và KDN Đà Nẵng được Sở Xây dựng Đà Nẵng, đơn vị chủ đầu tư, ủy quyền quản lý, điều hành hoạt động xây dựng các dự án nói trên, với giá trị dự án lần lượt là hơn 105,6 tỉ đồng (Hòa Liên 3) và gần 212 tỉ đồng (Hòa Liên 4).
Sau khi nhận bàn giao đất để xây dựng nhà ở, người dân Khu tái định cư Hòa Liên 3 và 4 phát hiện hạ tầng cơ sở được xây dựng với chất lượng thấp, trong đó, nhiều công trình bị sụt lún nền đất yếu. Chính quyền thành phố đã mời Trung tâm giám định chất lượng xây dựng Đà Nẵng tổ chức kiểm định và phát hiện, đơn vị điều hành, tham gia dự án đã vi phạm trầm trọng các Nghị định của Chính phủ trong công tác khảo sát, thiết kế xây dựng… trong đó gần như không tổ chức khoan thăm dò, khảo sát địa chất. Đây là lý do chính gây nên lún sụt công trình sau này.
Cơ quan Công an sau một thời gian dài thu thập chứng cứ đã tổ chức bắt giữ hai người (cho tại ngoại 1 người) tại Cty XDVL-KDN Đà Nẵng, trong số hơn chục người có liên quan; trong đó có nhiều cán bộ chức trách của Sở Xây dựng Đà Nẵng, trực tiếp thực hiện các công đoạn lập hồ sơ, nhưng nhờ doanh nghiệp đứng tên pháp nhân để trục lợi.
Đá bóng, thổi còi…
Mặc dù giao cho Cty VLXD-KDN điều hành, quản lý dự án, nhưng tháng 6.2010, lãnh đạo Sở Xây dựng Đà Nẵng đã chỉ định Công ty (Cty) B&R do ông Phan Văn Tiến làm GĐ, là nhà thầu lập hồ sơ khảo sát, thiết kế, thi công dự án Khu tái định cư Hòa Liên 3. Trong quá trình thiết kế công trình, dù không có kết quả khảo sát địa chất, không có giải pháp xử lý nền đất yếu, nhưng Cty B&R vẫn tiến hành lập hồ sơ, thiết kế dự án.
Song song đó, một đơn vị khác - Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng H.S.T, do ông Nguyễn Thành Ngọc làm GĐ cũng được hợp đồng, chỉ định thực hiện nhiệm vụ tư vấn, thẩm tra hồ sơ thiết kế - dự toán. Đơn vị này cũng bỏ qua công đoạn kiểm tra, thẩm định thực tế, mà ký chấp thuận Báo cáo kết quả thẩm tra hồ sơ thiết kế.
Trả lời cơ quan điều tra, GĐ Nguyễn Thành Ngọc khai nhận, hồ sơ là bên Sở Xây dựng làm, Cty H.S.T được ông Phan Văn.K, Trưởng phòng Quản lý các hoạt động xây dựng - Sở Xây dựng Đà Nẵng (lúc này), nhờ tên pháp nhân. Ông Ngọc còn nói, ông K. gọi ông sang Sở Xây dựng và đưa các báo cáo thẩm tra để ông ký tại đây.
Ông Nguyễn Tuấn Anh - GĐ Cty VLXD-KDN - đơn vị điều hành dự án còn gửi đơn đến các cơ quan chức năng tố cáo, việc lập hồ sơ, khảo sát thiết kế, bản vẽ thi công dự án cũng do một chuyên viên thuộc phòng Quản lý các hoạt động xây dựng - Sở Xây dựng Đà Nẵng thực hiện, dưới danh nghĩa của Cty B&R. Và sau đó toàn bộ được trình GĐ Sở Xây dựng (ông Nguyễn Ngọc Tuấn - nay đã ngồi tù vì một vụ án khác) ký phê duyệt.
Như vậy, một bộ hồ sơ xây dựng công trình cơ sở hạ tầng hàng trăm tỉ đồng, quẩn quanh chỉ có vài người trong Sở Xây dựng Đà Nẵng vừa tổ chức thực hiện, vừa phê duyệt… thì làm sao bảo đảm tính chính xác, khách quan? Vì vậy theo đó Công trình Khu tái định cư Hòa Liên 4, cùng xây dựng trong thời gian này, với giá trị đầu tư hơn 212 tỉ đồng cũng có những vấp váp y hệt.
Điều khó hiểu, những sai phạm nghiêm trọng, gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước (ước hơn 9,2 tỉ đồng), cho người dân, tại công trình xây dựng cơ sở hạ tầng hai khu tái định cư Hòa Liên 3 và Hòa Liên 4, được các kết luận điều tra, thanh tra chỉ rõ nguyên nhân và cá nhân có liên quan. Thế nhưng xem chừng việc chỉ dừng lại ở Ban giám đốc Cty XDVL-KDN, gần như là cơ quan trung gian, mà các cá nhân thuộc Sở Xây dựng Đà Nẵng, các đơn vị liên quan, được nhận định là “chưa đủ căn cứ để khởi tố”, dù rằng Khoản 3, Điều 59 Luật Xây dựng quy định rõ: “Người thẩm định, phê duyệt thiết kế phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về kết quả thẩm định và phê duyệt của mình”.