Vào 2h30 rạng sáng 18.4 (giờ Việt Nam), Barcelona sẽ đá trận chung kết Cúp Nhà Vua mùa giải 2020-21 với Athletic Bilbao. Cùng La Liga, đây là 1 trong 2 chức vô địch mà đội bóng xứ Catalunya có thể hướng đến ở mùa giải này sau khi đã bị loại ở Champions League.

Mặc dù Barca đã thắng Bilbao 2-1 tại Liga hôm 1.2 nhưng vẫn có chút lo ngại khi trước đó, vào giữa tháng 1, họ thất bại trước đối thủ này ở trận Siêu Cúp Tây Ban Nha. Và kể cả khi Lionel Messi luôn là “hung thần” đối với đội bóng xứ Basque, Ronald Koeman vẫn cần giải quyết một số vấn đề để đảm bảo kết quả tích cực.

Dùng Frenkie de Jong ở đâu?

De Jong đầu quân cho Barca 1 năm trước khi Koeman được bổ nhiệm và anh sẽ là nhân tố "chìa khóa, bởi họ đã từng là thầy trò ở đội tuyển Hà Lan.

Sự đa năng của tiền vệ trẻ này đã được Koeman khai thác, từ vai trò của tiền vệ trung tâm, tiền vệ phòng ngự, tiền vệ nhô cao hay thậm chí cả… trung vệ. Theo cách hiểu nào đó, De Jong là sự tái hiện của vị trí ‘libero’ nổi tiếng một thời với Matthias Sammer hay Lothar Matthaus.

Khi De Jong được xếp đá vị trí trung tâm trong số 3 trung vệ, với kỹ năng xử lý bóng, chuyền bóng điêu luyện, anh sẽ thu hút đối phương để các vị trí xung quanh có thể thoải mái di chuyển ra khoảng trống. Thế nhưng khi De Jong phải chơi ở vị trí thấp như vậy, Barca có thể gặp vấn đề nếu anh rơi vào tình trạng quá tải vì phải hoạt động liên tục.

Kiểm soát bóng ở giữa sân là chìa khóa cho hệ thống của Barca, nhưng De Jong cũng có xu hướng dâng cao, xâm nhập vào tận vòng cấm đối phương, đúng tính chất của libero. Điều đó tạo ra sự mạo hiểm, buộc các đồng đội phải có sự hỗ trợ ở vị trí anh bỏ lại nếu không muốn bị phản công.

Vấn đề là Barca chưa bao giờ làm tốt trong việc bịt các lỗ hổng hoặc duy trì sự chắc chắn của hàng thủ nên Koeman phải cân nhắc cách sử dụng De Jong trước Bilbao biết cách nhẫn nhịn chờ đợi

Ousmane Dembele đá ở đâu?

Xếp Dembele đá ở vị trí “số 9” cũng là một phát hiện của Koeman trong bối cảnh Martin Braithwaite lại không cho thấy bản năng của tiền đạo trung tâm. Đã có lúc sự mạo hiểm được đền đáp, như khi tốc độ và sự khó đoán định của Dembele khiến hàng thủ Sevilla liên tục bị xáo trộn.

Barca đã khôn khéo giúp Dembele ở vào các tình huống 1 đối 1 mà anh thường thắng. Lựa chọn này ở trận chung kết cũng khá được chờ đợi, nhưng cuối tuần trước, ở trận Siêu kinh điển, Real Madrid đã chứng minh rằng, đây có thể là con dao 2 lưỡi.

Nếu đối thủ chọn phòng ngự số đông, Dembele có thể bị mắc kẹt trong vòng vây, khi anh vốn cần khoảng không để phát huy tốc độ. Chưa kể việc Dembele tỉ lệ dứt điểm thành công không cao.

Nhìn chung, Koeman sẽ phải quyết định về vị trí của Dembele tùy thuộc vào cách tiếp cận trận đấu của đối thủ.

Sơ đồ 3-4-3 hay 4-3-3?

Bài toán lớn nhất trước trận, Koeman xử lý là sơ đồ chiến thuật thế nào? Sự chuyển đổi sang đá 3 trung vệ được khen ngợi, cho đến khi Real Madrid chỉ ra cách khắc chế, buộc Koeman phải đưa trở lại sơ đồ chiến thuật 4-3-3 mà Lionel Messi giữ vai trò “số 9 ảo”.

Sơ đồ đó đảm bảo việc chống phản công khi có 2 cầu thủ phía sau 2 nhân tố chạy cánh, nhưng với nhân sự hiện tại, tấn công lại không được nhuần nhuyễn như trước đây.

Một lần nữa, thái độ của các cầu thủ Bilbao sẽ có ảnh hưởng đến việc Barca nên sử dụng đội hình nào. Nói cách khác, sự linh hoạt là điều cần thiết, để 4-3-3 chống phản công và 3-4-3 tăng cường áp lực khi tấn công.

Bóng đá hiện đại đã không ít lần chứng minh rằng, điều chỉnh và hiệu quả trong khâu dứt điểm không liên quan nhiều đến việc kiểm soát bóng vượt trội.