Rạng sáng 9.12 (giờ Việt Nam), câu lạc bộ Barcelona kết thúc vòng đấu bảng Champions League mùa giải 2021-22 với một tấm vé trên tay. Tuy nhiên, khác với thường lệ, chữ “Champions” được thay bằng “Europa”.

Sau tròn 20 năm, đội bóng xứ Catalunya mới nếm lại cảm giác chia tay Champions League ngay từ vòng đấu bảng. Thực ra, viễn cảnh này đã được vẽ ra từ cách đây 2 tuần, khi họ không thể thắng Benfica trên sân Camp Nou và kể từ đó, các Cule đã chuẩn bị sẵn tâm lý đón nhận. Dẫu vậy, khi điều đó chính thức xảy ra, vẫn không thể ngăn nổi dòng thất vọng ngập tràn, không thể ngăn được các đối thủ nhân cơ hội đàm tiếu, chọc quê…

Nhưng “cái chết” của Barca không xảy ra đột ngột để tất cả phải cảm thấy quá sốc. Ngược lại, đó là một quá trình kéo dài nhiều năm. Một quá trình mà “chất độc” của tham vọng và ánh hào quang đã len lỏi ngay cả khi họ còn đứng trên đỉnh cao.

Nếu phải chọn một cột mốc cụ thể của “án tử” thì đó là ngày cựu Chủ tịch Josep Maria Bartomeu ký vào nghị quyết “phát triển đội bóng theo hướng đầu tư vào các ngôi sao hàng đầu”.

Thực ra, Bartomeu cũng chỉ như bao vị đồng nghiệp khác, muốn mang về thành công cho đội bóng không chỉ bằng nội lực mà còn từ những giá trị bên ngoài, cả trên khía cạnh thể thao lẫn thương mại. Con đường đó không sai, nhưng cách hành động của ông và Ban lãnh đạo đã sai.

Kể từ khi bước sang thế kỷ 21, Real Madrid là đội đi đầu trong chiến lược đầu tư vào các ngôi sao hàng đầu qua mỗi năm. Dự án đó mang tên Galacticos, nhưng vẫn trên nền tảng “Những Zidane và những Pavon” (Zidanes y Pavones). Nghĩa là, đưa về sân Bernabeu những tên tuổi tầm cỡ Zinedine Zidane để dìu dắt những sản phẩm của lò La Fabrica mà Francisco Pavon thời đó là biểu tượng.

Nhưng Real Madrid đã thất bại nặng nề ở vế “Pavones”, bởi một điều dễ hiểu, những ngôi sao quá lớn đến Bernabeu đã không còn chỗ cho các sản phẩm “cây nhà lá vườn”.

Ngay cả dự án Galacticos cũng dần thất bại khi Chủ tịch Florentino Perez có một quyết định sai lầm. Mua về dàn sao hàng đầu được ví như “dát vàng cho chiếc Bentley”, nhưng lại lấy đi động cơ của chiếc xe (không đánh giá cao Claude Makelele) nên dự án kết thúc thất bại.

Nhưng thất bại của Real Madrid không đến mức bị loại ở Champions League ở vòng bảng như Barca. Và nếu nói về cấp độ thất bại, Bartomeu còn ở mức cao hơn, thất vọng hơn, dẫn đến thất bại toàn diện hơn.

Cũng là những số tiền lớn đổ vào thị trường chuyển nhượng nhưng phần lớn các hợp đồng đắt giá của họ đều gây thất vọng. Người chấn thương, người phong độ bất ổn, người bị đem cho mượn (thì lại tỏa sáng) rồi trở về (thì lại chìm vào thất vọng)…

Cùng thời điểm, việc thiếu tính liên tục từ hệ thống đào tạo trẻ của lò La Masia đã dần khiến khoảng trống lớn dần sau khi lần lượt Carles Puyol, Xavi Hernandez, Andres Iniesta, Lionel Messi và một số ngôi sao khác chia tay. Sự có mặt của Messi mang đến cảm giác an toàn mà quên mất một ngày nào đó anh sẽ dừng lại hoặc tệ hơn là chia tay (điều đã xảy ra trong thực tế), dẫn đến thiếu sự chuẩn bị.

Giờ thì Barca sẽ phải tìm cách cạo đi lớp vàng trên chiếc xe để trở lại là hình ảnh bình thường, bắt đầu lại từ những gì phù hợp nhất với hoàn cảnh của họ.