Bản sắc đấu với bản sắc, và Italia vẫn còn Catenaccio

Trải qua hành trình 5 trận tại EURO 2020, đội tuyển Italia khiến truyền thông cả thế giới ngây ngất với vẻ quyến rũ trong lối chơi. Huấn luyện viên Roberto Mancini xây dựng sơ đồ 4-3-3, hình thành các tam giác phối hợp, luân chuyển bóng nhịp nhàng. Vẫn là nét hào hoa như chính con người xứ mì ống, nhưng chủ động cầm bóng tấn công nhiều hơn là phòng ngự.

Thế nhưng, bản sắc mỗi xứ mỗi khác và có lẽ dù cố thay đổi cũng khó hình thành được nét đặc trưng. Ví như đã nói đến cầm bóng, người ta sẽ nghĩ ngay đến câu lạc bộ Barcelona và đội tuyển Tây Ban Nha. Tuyển Italia không phải "tay mơ" nhưng cũng chưa được xếp vào dạng "bậc thầy".

Trước trận bán kết gặp tuyển Tây Ban Nha, tiền vệ Nicolo Barella nhận định đây sẽ là trận khó khi cả 2 bên đều muốn giành quyền cầm bóng. Trong khi đó, Mancini nhấn mạnh Luis Enrique rất hiểu bóng đá Italia (từng có 1 năm dẫn dắt AS Roma) nên La Roja là đối thủ khó lường nhất mà ông và các học trò có thể gặp phải.

Mọi chuyện đúng như Mancini dự đoán, nhất là ở chỗ "Bò tót" quá... khó đoán. Những nhân tố thường dự bị như Oyarzabal, Olmo bất ngờ đá chính, sơ đồ 4-6-0 từ thời 2012 của Vicente del Bosque được áp dụng. Tây Ban Nha đá đúng với bản sắc vốn có, chuyện cầm bóng đến 70% và không cho Italia "chơi" bóng trở thành lẽ thường tình.

Azzurri buộc lòng phải lui về đá phòng ngự, phản công, và đó là lúc trường phái Catenaccio trỗi dậy. Sự lì lợm, lọc lõi giúp cho Giorgio Chiellini và Leonardo Bonucci đứng vững trước sức ép của Tây Ban Nha. So với những nguy hiểm mà họ phải đối diện trong 120 phút, chỉ 1 bàn thua không phải thảm họa.

Ở chiều ngược lại, bàn thắng của Federico Chiesa chính là minh họa rõ nét cho khả năng chuyển đổi trạng thái, tăng tốc trong quãng ngắn trứ danh của Italia.

Sẽ là tội ác nếu Italia không vào chung kết

Tuyển Italia phải rất vất vả mới hạ được Tây Ban Nha trên chấm luân lưu. Nếu huấn luyện viên Roberto Mancini gọi loạt "đấu súng" là trò may rủi thì rõ ràng ông và các học trò đã gặp may mắn. Song, sẽ là bất công nếu dựa vào đó mà phủ nhận năng lực của Azzurri.

6 trận thắng liên tiếp, ghi 12 bàn thắng và chỉ 3 lần thủng lưới, sự toàn diện của tuyển Italia không chỉ thể hiện trong việc cân bằng giữa tấn công và phòng ngự, mà còn là kiểu cách tiếp cận trận đấu. "Đoàn quân Thiên thanh" thường chủ động cầm bóng để dâng cao, nhưng cũng biết cách điều tiết nhịp độ chậm lại hoặc không ngại chơi phòng thủ với 5 hậu vệ.

Sự đa dạng chiến thuật giúp thầy trò Roberto Mancini có thể chủ động ứng phó với mọi tình huống. Dù Italia thắng theo cách nào, đó cũng là những màn trình diễn thuyết phục. Azzurri là đội đáng xem nhất EURO 2020 và nếu không thể đi đến trận đấu cuối cùng, đó là "tội ác" như đúng cách nói của báo chí Châu Âu.

Đương nhiên, không gì tự nhiên đến. Sự kết dính trong lối chơi, một tập thể đoàn kết kiểu như Chiesa nói "26 cầu thủ đều xứng đáng đá chính", và cuối cùng mới đến thành tích vào chung kết EURO 2020, tất cả là thành quả của một lộ trình. Mancini giành chiến thắng trước Tây Ban Nha để tặng các cầu thủ, những người đã tin tưởng ông suốt 3 năm qua. Đơn giản, những gì được gieo trồng đang dần mang lại kết quả.

Thực tế, tầm nhìn của Roberto Mancini hướng về World Cup 2022 và còn xa hơn thế. Nhưng thời tới, tuyển Italia hãy giành lấy EURO để làm bàn đạp để mọi mục tiêu.