“Chúng tôi phải cần đến cả nghìn cơ hội mới có thể ghi bàn thắng”, hậu vệ Junior Firpo thốt ra lời cay đắng sau trận đấu gần đây của câu lạc bộ Barcelona. Cho đến thời điểm này, trong khởi đầu đầy khó khăn của đội bóng xứ Catalunya ở mùa giải 2020-21, giải quyết tình huống trước khung thành đối phương là vấn đề lớn nhất.

Có điều gì đó phi lý khi Barca cũng có số bàn thắng nhiều nhất tại La Liga như Real Madrid (30), thậm chí còn đá ít hơn 1 trận so với đối thủ, mà lại bị nhận định là đội có hàng công kém hiệu quả. Nhưng thực sự thì vấn đề không phải chỉ là những con số hiện hữu.

Trong chuyên ngành thống kê, các chuyên gia dùng khái niệm “bàn thắng kỳ vọng” (xG) để đánh giá về khả năng ghi bàn trong mỗi trận đấu của các cầu thủ và đội bóng. Với Barca, theo biểu đồ về tỉ lệ giữa xG và số cú sút mỗi trận, họ là đội đứng đầu tại Liga .

Và điều bất ngờ nhất, Lionel Messi lại chính là một phần lớn của vấn đề. Tỉ lệ “bàn thắng kỳ vọng” của tiền đạo người Argentina mùa giải này là 4,89, nhiều hơn so với 7 bàn thắng mà anh ghi được trên thực tế.

Điều này xảy ra khi Messi dứt điểm nhiều hơn bao giờ hết, với trung bình 6,43 lần/trận. Trong 6 mùa giải gần đây, tỉ lệ dứt điểm trung bình của M10 là 5,46 lần/trận.

Theo sơ đồ từ những vị trí mà siêu sao 33 tuổi thực hiện các cú dứt điểm, tỉ lệ thành công khi sút về bên phải thủ môn là rất thấp. Trong số những cú dứt điểm của Messi, có 2 lần bóng trúng khung thành, trong 7 bàn thắng thì có 2 cú đá 11m, 5 tình huống bóng sống. 6 bàn được ghi khi dứt điểm hướng tay trái thủ môn.

Tất nhiên là không chỉ Messi. Về tổng thể, Barca gặp khó khăn trong việc chuyển hoá cơ hội hơn bất kỳ đội nào.

Martin Braithwaite, sau Messi, là cầu thủ thứ hai tại Liga có khoảng cách lớn giữa bàn thắng thực tế và “bàn thắng kỳ vọng”, vì tỉ lệ ít hơn 3,3. Anh cũng đứng thứ 6 trên toàn Châu Âu.

Antoine Griezmann và Philippe Coutinho cùng xếp thứ 6 tại LaLiga Santander, với 2,3 ít hơn xG dự kiến.

Nếu bỏ qua những quả 11m, chỉ có một chút thay đổi chứ không nhiều. Messi vẫn là cầu thủ có khác biệt lớn nhất (4,1 bàn thắng), trong khi Braithwaite đứng thứ 3 (2,5), Coutinho thứ 6 (2,3) và Griezmann xuống thứ 19 (1,5).

Cũng trong số 4 cầu thủ này, chỉ có Coutinho chưa đá penalty, Messi có 2 và ghi 1 bàn, Braithwaite có 1 và đá hỏng, giống Griezmann.

Hiện tượng có số bàn thắng thấp hơn nhiều so với “bàn thắng kỳ vọng” là điều mới mẻ đối với Barcelona. Trong quá khứ, tỉ lệ này ở họ thường có số dư dương (nghĩa là số bàn thắng thực tế nhiều hơn ‘bàn thắng kỳ vọng’.

Rõ ràng là trong thời gian tới, huấn luyện viên Ronald Koeman, Messi và các đồng đội sẽ phải tìm cách thay đổi vấn đề này.