Hàng ngày, thận giữ nhiệm vụ lọc và đào thải những chất cặn bã trong cơ thể, và giữ cho các yếu tố nước, điện giải, kiềm toan được quân bình.

Nếu các chất thải này không được đào thải, người bệnh sẽ mệt mỏi, không làm việc nổi, thiếu máu, chán ăn, buồn nôn, mất ngủ, thậm chí hôn mê, co giật. Những triệu chứng này xảy ra ở giai đoạn cuối, giai đoạn đầu hầu hết không có triệu chứng chỉ có thể phát hiện qua xét nghiệm máu, nước tiểu và siêu âm thận.

Theo một nghiên cứu, cho thấy có khoảng 10% dân số thế giới mắc bệnh thận mạn, tương đương khoảng 850 triệu người, và có khoảng 2 triệu người đang được điều trị thay thế thận như chạy thận nhân tạo, lọc màng bụng, ghép thận với những khoảng chi phí vô cùng tốn kém, là gánh nặng của gia đình và xã hội. 

Sau đây là những nguyên tắc vàng bảo vệ thận trước những bệnh lý về thận. 

Tập thể dục đều đặn, ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày trong tuần

Tập thể dục và có lối sống năng động giúp chúng ta có cân nặng lý tưởng, và nhờ đó làm giảm nguy cơ bệnh thận mạn. Chúng ta có thể chạy bộ, đạp xe đạp, bơi lội, yoga… hoặc bất cứ môn thể thao nào làm đổ mồ hôi và tiêu hao bớt năng lượng dư thừa.

Ăn uống lành mạnh

Ăn uống lành mạnh giúp giảm huyết áp, phòng tránh bệnh đái tháo đường, bệnh tim mạch và các rối loạn khác liên quan đến bệnh thận mạn. Ăn uống lành mạnh bao gồm đầy đủ các loại thực phẩm đủ năng lượng, hạn chế muối, ăn nhiều rau trái, bớt chất bột đường, đạm. Lượng muối cần thiết mỗi ngày không nên quá 6 gram, tương đương một muỗng cà phê gạt ngang. 

Kiểm tra thường xuyên và kiểm soát đường trong máu

Khoảng 50% người bệnh không hề biết mình mắc bệnh đái tháo đường nếu không xét nghiệm hoặc khi xảy ra biến chứng.

Khoảng 50% bệnh nhân đái tháo đường sẽ bị tổn thương thận, nếu không được điều trị tốt sẽ suy thận và thậm chí là suy thận giai đoạn cuối phải chạy thận nhân tạo.

Vì vậy, cần phải kiểm tra đường trong máu thường xuyên từ tuổi trung niên trở lên và nếu cao thì cần tư vấn và điều trị thích hợp để tránh xảy ra biến chứng.

Kiểm tra thường xuyên và kiểm soát tốt huyết áp

Khoảng phân nửa số người bệnh có huyết áp rất cao mà không hề có triệu chứng, lâu dài sẽ ảnh hưởng đến chức năng thận. Vì thế, cần kiểm tra huyết áp thường xuyên, đặc biệt quan trọng đối với những người trên 40 tuổi. 

Huyết áp bình thường thấp hơn 120/80 mmHg. Người bệnh được xem là tăng huyết áp nếu được đo hai lần ở hai ngày khác nhau có huyết áp tâm thu lớn hơn hoặc bằng 140 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương lớn hơn hoặc bằng 90 mmHg cần phải được tư vấn và điều trị ngay. Đặc biệt cần phải lưu ý bệnh thận để điều trị sớm tránh gây tổn thương thận không hồi phục về sau.

 Uống đủ nước

Một người khoẻ mạnh, trong điều kiện thời tiết bình thường nên uống khoảng 8 ly nước mỗi ngày tương đương với hai lít nước. Khi bạn tập thể dục, hoạt động gắng sức, hoặc trời nắng nóng, đổ mồ hôi nhiều, bị nôn mửa, tiêu chảy cần phải uống nhiều hơn lượng nước bình thường. Tuy nhiên, nếu bạn mắc bệnh thận, tim, gan cần hỏi bác sĩ lượng nước tối đa có thể uống mỗi ngày để tránh tình trạng sưng phù, khó thở…

Không hút thuốc lá

Hút thuốc lá có thể làm giảm lưu lượng máu đến thận, làm thận tổn thương và hoạt động kém hiệu quả. Hút thuốc lá cũng làm tăng nguy cơ ung thư thận lên gấp rưỡi so với người không hút thuốc lá.

Không tự ý sử dụng các thuốc kháng viêm, giảm đau

Các thuốc giảm đau kháng viêm non-steroid chẳng hạn như ibuprofen, diclofenac, celecoxib… nếu dùng lâu dài có thể ảnh hưởng chức năng thận, thậm chí có thể dẫn đến suy thận giai đoạn cuối. Vì vậy, chỉ nên dùng những thuốc này theo hướng dẫn của bác sĩ và trong thời gian ngắn. 

Kiểm tra chức năng thận

Đái tháo đường, tăng huyết áp là một trong những nguyên nhân thường gặp dẫn đến suy thận mạn, thường có triệu chứng thầm lặng, chỉ phát hiện ra nếu chúng ta xét nghiệm máu và nước tiểu.

Tình trạng béo phì dẫn đến hội chứng chuyển hoá, là một trong những nguyên nhân ảnh hưởng đến mạch máu thận, tiểu protein, tăng áp lực cầu thận và cuối cùng dẫn đến suy thận. Vì thế, cần tầm soát bệnh thận ở những người có tiền sử gia đình mắc bệnh thận.