Bác sĩ Đỗ Thanh Sơn, Khoa Đông y Bệnh viện đa khoa khu vực Quảng Nam cho biết: Thời gian qua, Khoa Đông y của Bệnh viện đa khoa khu vực Quảng Nam đã hướng dẫn cách phối hợp hạt cau và hạt bí ngô để xổ một số trường hợp bị nhiễm sán dải rất hiệu quả.

Biểu hiện lâm sàng

Người bị nhiễm sán dải sẽ có biểu hiện như một bệnh ở đường ruột: buồn nôn, đau thượng vị, tiêu chảy từng đợt, ăn có thể mất ngon, hoặc ngược lại có khi đói cồn cào, ăn nhiều, sụt cân…

Chẩn đoán chủ yếu dựa vào xét nghiệm phân tìm thấy đốt sán hoặc trứng sán.

Thông thường bệnh nhân đến khám đã có thể dễ dàng tự chẩn đoán cho mình vì thường hay phát hiện những đốt sán dính ở quần lót. Sán này thường là sán dải bò vì đốt sán của chúng tích cực chui ra khỏi hậu môn. Còn sán dãi heo thì thụ động theo phân ra ngoài. Cho nên người bị sán dải heo ký sinh thường ít khi tự phát hiện bệnh của mình.

Cách phối hợp hạt cau và hạt bí để xổ sán dải

Sách “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” của GS.TS  Đỗ Tất Lợi, hướng dẫn cách phối hợp hạt bí ngô với nước sắc hạt cau để xổ sán dải như sau:

“Do nghiên cứu thấy nước sắc hạt cau có tác dụng làm tê liệt sán dải, nhưng chỉ mạnh ở đầu con sán và những đốt chưa trưởng thành. Trái lại hạt bí ngô có tác dụng chủ yếu làm liệt khúc giữa và khúc đuôi con sán, cho nên người ta thường phối hợp như sau:

Sáng sớm bụng đói ăn 60 – 120g hạt bí ngô (cả vỏ). Nếu bỏ vỏ chỉ ăn 40 – 100g. Hai giờ sau uống nước sắc hạt cau.

Dùng hạt cau với liều: trẻ em 10 tuổi trở xuống dùng 30g, phụ nữ và đàn ông nhỏ bé dùng 50 – 60g, người to lớn dùng 80g. Cho hạt cau với liều trên đun với 500ml nước, sắc còn 150 – 200ml.

Sau khi sắc xong nhỏ dung dịch gelatin 2,5% vào nước sắc hạt cau cho đến khi hết kết tủa (để loại bỏ chất tamin có trong hạt cau), để lắng và gạn lọc, bỏ cặn kết tủa đi.

Nửa giờ sau khi uống nước sắc hạt cau sẽ uống một liều thuốc tẩy xổ (sulfat magie 30g).

Nằm nghỉ, đợi thật buồn đi ngoài thì cho mông vào chậu nước ấm mà đi cầu”.

Thực tế ứng dụng

Theo bác sĩ Đỗ Thanh Sơn, "trong thực tế dung dịch gelatin hiện nay không có trên thị trường, nên chúng tôi dùng lộc giác giao (cao nấu từ gạc nai, trong thành phần có keratin giống như gelatin, đều có bán ở các quầy Đông dược) 20g, hoà với một ít nước sôi vừa đủ (khoảng 20ml), chưng cách thuỷ để hoà tan thay thế dung dịch gelatin.

Khi cho dung dịch lộc giác giao vào, nước sắc hạt cau sẽ chuyển thành màu ngà ngà đục như sữa ca cao, sau 5 phút sẽ có cặn lắng ở dưới đáy ly, gạn lọc bỏ cặn đi.(Khi uống thuốc này sẽ có cảm giác tanh, nên chuẩn bị một ít gừng tươi ngậm để tránh buồn nôn.)

Đồng thời, thuốc tẩy xổ Sulfat magie được thay thế bằng mang tiêu 30g.

"Trong khi thuốc Tây dùng để xổ sán dải hiện hiếm có nên chúng tôi khuyến khích người dân sử dụng hai loại thuốc dân gian sẵn có này ở thôn quê.

Cuối cùng, chúng tôi muốn nói rằng thuốc cổ truyền là vốn quý của y học nước nhà, cần được bảo vệ, phát huy và nghiên cứu để được ứng dụng rộng rãi hơn", bác sĩ Đỗ Thanh Sơn nói.