Ths-BS Trình Công Tuấn - PGĐ Trung tâm Y tế dự phòng - và cộng sự đã tiến hành dựa trên kết quả khảo sát, khám lâm sàng, phân tích, đánh giá số liệu từ 247 CNLĐ ở HTX sản xuất đá xây dựng Bình Đê và Cty CP gạch tuy nen Bình Định cho thấy, nồng độ bụi, hàm lượng SiO2 ở tất cả vị trí làm việc của NLĐ đều vượt tiêu chuẩn cho phép nhiều lần. Một môi trường làm việc như vậy nên không lạ khi kết quả khám lâm sàng, chiếu chụp X quang... ghi nhận có tới 44,5% công nhân mắc bệnh BP-Si, trong đó, 37,2% theo phân loại của Tổ chức Lao động thế giới (ILO) thì được tính như người mang bệnh; bảo hiểm xã hội vẫn cho phép giám định để hưởng chế độ dành cho bệnh nghề nghiệp.
Theo thống kê chưa đầy đủ, tỉnh Bình Định có 43 doanh nghiệp hành nghề khai thác, chế biến sản xuất vật liệu xây dựng với hơn 5 nghìn CNLĐ. So với thực tế là con số nhỏ, bởi thống kê không theo kịp diễn biến phát sinh, không bao gồm những tổ nhóm quy mô nhỏ lẻ, tự phát và không tính tới lực lượng lao động thời vụ đông đảo.
Chính Ths-BS Trình Công Tuấn cũng thừa nhận: “Số liệu của chúng tôi chỉ mô tả hoạt động khám phát hiện bệnh BP-Si nghề nghiệp tại một số địa chỉ cụ thể chứ không phản ánh đúng tình hình bệnh BP-Si nói chung. Số liệu này chưa có ý nghĩa thống kê dịch tễ học, vì không phải tất cả những người tiếp xúc với bụi silic đều đã được khám phát hiện bệnh BP-Si”.
Cũng dưới cái nhìn đó, con số 459 trường hợp mắc bệnh BP-Si ghi nhận tại Bình Định cho đến nay chưa phải là toàn cảnh bức tranh. Nguyên nhân là hệ thống khám phát hiện bệnh BP-Si nghề nghiệp ở địa phương chưa được tổ chức thường xuyên, đồng bộ.
Gần 15 năm kể từ ngày công trình khảo sát “Tình hình mắc bệnh bụi phổi silic ở công nhân Cty đá ốp lát và xây dựng Bình Định” của Đại học Y Hà Nội, câu chuyện đến nay mới có cơ hội “xới xáo” lại. Nên hình dung, phát hiện từ nhóm chuyên gia Trung tâm Y tế dự phòng Bình Định có ý nghĩa như một tiếng chuông cảnh báo lại. Nó đề xuất giải pháp, thực ra không quá khó đối với cơ quan chức năng và người sử dụng lao động. Tựu trung, đó là sự cần thiết phải đẩy mạnh công tác truyền thông, trang bị đủ phương tiện bảo hộ cho CNLĐ, đổi mới công nghệ, cải thiện tình trạng ô nhiễm, tổ chức khám phát hiện sớm, điều trị bệnh kịp thời...