Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm tàu cá Đào Hồng Đức nói về công việc của cấp dưới như sau: “Máy tàu làm giả tinh vi nên anh em khó phân biệt”. Theo ông Đức, đăng kiểm viên không có chuyên môn sâu về máy thủy chứ tiêu cực thì chưa...
Tiêu cực hay không, phải điều tra mới biết. Ở thời điểm này, có thể thấy cái gật đầu chứng nhận an toàn của bộ phận đăng kiểm là hết sức không bình thường. Đơn cử như việc thay thép Hàn Quốc/ Nhật Bản trên những con tàu do Cty TNHH Đại Nguyên Dương đóng, đăng kiểm viên biện bạch rằng nguồn gốc vật liệu không nằm trong danh mục giám sát là không thuyết phục. Trung tâm Đăng kiểm tàu cá, chứ không ai khác, là cơ quan phê duyệt thiết kế tàu của Cty CP Thiết kế và Dịch vụ kỹ thuật tàu thủy Việt Hàn.
Hồ sơ do Việt - Hàn xây dựng, phần khái toán, có nêu rõ ràng quy cách, xuất xứ vật liệu từng hạng mục. Khó có thể nói nội dung này được phép “cho qua” mà vẫn đảm bảo thi công đúng hợp đồng, thiết kế. Tương tự là tình trạng tráo máy thủy chính ở nhóm tàu do Cty TNHH MTV Nam Triệu cung cấp.
Giải thích bằng yếu tố chuyên môn, bằng việc “không kiểm tra kỹ” chứng nhận nguồn gốc xuất xứ (CO), chứng nhận chất lượng (CQ), chứng nhận thí nghiệm máy (ETR) là rất... nghịch nhĩ, cho dù chỉ bấy nhiêu cũng đã vô cùng nguy hiểm. Không thể chấp nhận tài sản, sinh mạng hàng trăm, hàng ngàn ngư dân bị phó thác cho đội ngũ công bộc “tay mơ”.
Đăng kiểm là cả một quy trình chặt chẽ, bao gồm 13 bước liên hoàn, nghiêm ngặt. Chỉ cần hơn tuần, chuyên gia do Bình Định trưng cầu đã nhận diện ra tình trạng “lộng giả thành chân”. Đăng kiểm viên sát cánh bên con tàu, bên chủ đầu tư, bên đơn vị thi công tháng này qua tháng khác, lẽ nào dễ dàng bị cho qua mặt?
Liên quan tàu cá 67 tại Bình Định, vụ Tổng Cty CP Bảo hiểm Petrolimex (PJICO) chối bỏ trách nhiệm bồi thường cho chủ những con tàu gặp nạn. Chiếc phao để PJICO bấu víu là dòng chứng nhận an toàn mà cơ quan đăng kiểm cấp: “Được phép hoạt động tại vùng hạn chế III”, tức từ 20 hải lý trở vào. Với “hạn chế III” dán trên những con tàu công suất 400 CV hoặc lớn hơn nhiều thuộc danh mục đội tàu đánh bắt xa bờ do UBND tỉnh Bình Định phê duyệt, cơ quan đăng kiểm đã góp phần đẩy ngư dân vào tình huống bế tắc.