Câu chuyện của ông Nguyễn Đức Chuyền và bà Phùng Thị Đức, quen nhau trong những ngày chiến tranh, mọi quyết định lớn bé đều phải được bí thư Đoàn thông qua, chuyện tình yêu nam nữ cũng không ngoại lệ.
“Thời ấy chúng tôi không có khái niệm gì về tình yêu, độc lập dân tộc và miếng cơm manh áo đặt lên hàng đầu, thậm chí khi đã yêu nhau rồi, gặp nhau ở nhà tập thể chỉ dám ngồi nhìn nhau cười thầm”, ông Chuyền kể lại.
Tiếp lời chồng, bà Đức cũng thích thú khi nhắc lại những ngày son trẻ, bà cho biết hoàn cảnh cả hai bên gia đình đều nghèo, cả hai đều làm chung cho một xưởng công nghiệp gần đó. Trong khi chúng bạn đồng tuổi thì làm bao nhiêu ăn bấy nhiêu vì sợ chiến tranh không rõ tương lai. Cả ông và bà đều cùng nhau tiết kiệm để mong có một đám cưới đàng hoàng.
“Anh và tôi đều cùng nhau mỗi người dành ra 40 đồng mỗi tháng để tiết kiệm, ở xưởng không có bao cơm ăn, phần cơm trưa của chúng tôi chính là phần cơm trắng mà buổi sáng vợ chồng tôi xén lại, anh một nửa, tôi một nửa cả hai ngồi nhìn nhau ăn”, kể đến đây, bà cười tít mắt.
Đám cưới trong thời chiến tranh loạn lạc, không có những phong bì dày xấp, hay những món quà xa xỉ đắt tiền, thời ấy, quà cưới mà vợ chồng ông bà nhận được là cái khăn rằn, cái chén cái tô, người nào khá hơn thì tặng phích nước hay radio, họ mừng cưới bằng những vật dụng cần trang bị cho một gia đình nhỏ, đơn sơ, giản dị.
Năm 1966, bà Đức hạ sinh người con trai đầu tiên, trong bối cảnh bom của địch rải trực tiếp xuống nhà máy, may mắn cả gia đình được an toàn, ông Chuyền quyết định đặt tên cho con là Chiến.
Khi bà Đức mang bầu người con thứ 2, cũng là lúc ông Chuyền tham gia lực lượng thanh niên xung phong, trực tiếp tham gia vào mặt trận kháng chiến miền Nam. Ông đặt tên cho đứa con trai thứ hai là Trung, với ý nghĩa người ra đi thì trung với nước, hiếu với dân, còn người ở lại thì chung thủy với chồng, và thế là người chồng, người cha và cũng là người lính ấy đi biệt suốt 8 năm.
Trên đôi mắt đã hằn nhiều vết chân chim, bà Đức hồi tưởng lại từng khung cảnh ngày chồng lên đường nhập ngũ, bà kể: “Anh tham gia đào tạo lúc tôi sắp sinh, vừa sinh xong vài ngày tôi vội vã chạy đến khu đóng quân để tìm anh, sợ không kịp gặp mặt. Anh không cho tôi tiễn mà tiễn ngược lại tôi 5 cây số đường về nhà, dặn tôi nếu sống hợp với mẹ chồng thì cứ sống với nhau, còn nếu không thì đợi các con chững chạc hãy để mẹ về. Nếu anh không trở về được nữa…tùy em quyết định”.
Suốt 8 năm ròng rã, bà Đức vẫn hiếu dưỡng với mẹ chồng, đặc biệt là vẫn chờ đợi ngày giải phóng với lời hứa “độc lập anh sẽ về”. “Trong chiến tranh có người mất người còn, nếu không may anh mất đi, tôi vẫn sẽ nuôi các con và vẫn sống với mẹ chồng”, bà Đức nhấn mạnh.
Tháng 3.1976, sau khi nhận được điện đàm từ gia đình hối thúc, ông Chuyền không thể ở thêm được nữa mà lập tức trở về Bắc. Gia đình đoàn tụ trong nước mắt sau 8 năm xa cách. Cả hai lần lượt có thêm hai người con được ông đặt tên là Hiếu và Thảo để cảm ơn vợ vì vẫn giữ lời hứa năm xưa.