Báo cáo hoạt động của Hội đồng Tiền lương Quốc gia khẳng định vai trò quan trọng của Hội đồng Tiền lương Quốc gia, nhưng cần phải đổi mới để phát triển bền vững; sự cần thiết phải duy trì lương tối thiểu vùng. Đồng thời, báo cáo cũng cho rằng nên chăng cần bổ sung một số chức năng của Hội đồng, chứ không chỉ là để thương lượng lương tối thiểu.
Báo cáo cũng cho rằng, trong kinh tế thị trường, tiền lương được hình thành trên cơ sở thỏa thuận giữa người lao động (NLĐ) với người sử dụng lao động. Để bảo vệ lao động yếu thế (lao động phổ thông, trình độ thấp, lao động nữ, lao động tàn tật…) và nhằm ngăn chặn tình trạng bần cùng hóa lao động, Chính phủ các nước cần quy định (luật hóa) mức lương tối thiểu (mức sàn) để không người sử dụng lao động nào có quyền trả thấp hơn mức lương này. Báo cáo cho biết, theo thông lệ quốc tế và quy định trong pháp luật Việt Nam, thì mức lương tối thiểu là mức thấp nhất do nhà nước công bố để bảo vệ lao động yếu thế có được một mức sống tối thiểu và được điều chỉnh căn cứ và nhiều yếu tố mà năng suất lao động chỉ là một trong những yếu tố cần lưu ý khi xác định mức lương tối thiểu hằng năm. Theo thống kê của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), đến nay đã có 193 quốc gia, vùng lãnh thổ duy trì hệ thống lương tối thiểu và sử dụng như một công cụ quan trọng đề điều tiết thị trường lao động và để bảo vệ những NLĐ dễ bị tổn thương.
Phát biểu tại cuộc họp, Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐVN, Phó Chủ tịch Hội đồng Tiền lương Quốc gia Mai Đức Chính nhấn mạnh tầm quan trọng của lương tối thiểu vùng. Ông khẳng định, lương tối thiểu là để duy trì mức sàn, chống đói nghèo, đảm bảo an sinh, xã hội… và vì vậy việc duy trì lương tối thiểu là cần thiết. Vẫn theo Phó Chủ tịch, nên có một cơ quan độc lập nghiên cứu, khảo sát và công bố mức sống tối thiểu (trong đó xác định được cấu phần của mức sống tối thiểu, thời gian công bố, tổ chức Hội thảo để công bố…). Đồng thời, Phó Chủ tịch đề nghị cần bổ sung thêm thành phần là các nhà khoa học (nhất là đối với bộ phận kỹ thuật) để đảm bảo độ tin cậy cao trong khi xác định mức sống tối thiểu làm cơ sở thương lượng lương tối thiểu vùng.
Phó Chủ tịch Mai Đức Chính cũng cho rằng, khi sử dụng yếu tố năng suất lao động để thương lượng điều chỉnh mức lương tối thiểu vùng, cần phải dựa vào năng suất lao động khu vực công nghiệp, dịch vụ, chứ không phải năng suất lao động xã hội như hiện nay.
Theo bà Tống Thị Minh - Cục trưởng Cục Quan hệ lao động và Tiền lương (Bộ LĐTBXH), tại cuộc họp, Hội đồng Tiền lương Quốc gia đi tới kiến nghị duy trì mức lương tối thiểu, hệ thống chính sách lương tối thiểu ở Việt Nam là cần thiết. Bên cạnh chức năng hội đồng, năm 2018 nghiên cứu chức năng liên quan lương tối thiểu và hệ thống thang bảng lương để đảm bảo khả năng chi trả doanh nghiệp dẫn đến năng lực cạnh tranh quốc gia. Bên cạnh đó, năm 2018 bên cạnh việc góp ý sửa đổi về tiền lương, Hội đồng Tiền lương Quốc gia trong bộ Luật Lao động, Hội đồng sẽ tập trung nâng cao chất lượng hoạt động của bộ phận kỹ thuật, bổ sung thành viên bộ phận kỹ thuật, đặt bộ phận kỹ thuật nghiên cứu chuyên đề liên quan tăng hàm lượng khoa học báo cáo kỹ thuật. Từ đó, thông qua Hội đồng có cơ sở, căn cứ khoa học hơn trong việc đề xuất chính sách tiền lương tối thiểu. Trên cơ sở cuộc họp, Bộ phận thường trực của Cục làm báo cáo, các thành viên Hội đồng cho ý kiến trước khi báo cáo lên Thủ tướng Chính phủ có định hướng hoạt động trong năm 2018. Xem xét căn cứ xác định mức lương, tăng cường căn cứ trong báo cáo về sửa đổi ví dụ sửa đổi lương tối thiểu, xem lại định nghĩa, chức năng, vị trí, vai trò và căn cứ điều chỉnh lương tối thiểu hằng năm. LÊ HOA