Hồi tháng 8, Thường trực Ủy ban Xã hội đề xuất cơ quan soạn thảo dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) xem xét bổ sung chế độ trợ cấp gia đình dành cho người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Theo cơ quan này, cho đến nay, trợ cấp gia đình là chế độ bảo hiểm xã hội duy nhất mà Việt Nam chưa thực hiện so với Công ước số 102 của Tổ chức Lao động Quốc tế.

Về vấn đề này, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội vừa cho biết, trong quá trình trao đổi, thảo luận, Bộ đã đề xuất nội dung liên quan đến chế độ trợ cấp gia đình/trẻ em. Tuy nhiên, Chính phủ quyết định chưa bổ sung nội dung nêu trên do nguồn lực còn eo hẹp.

Theo tính toán của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO), nếu bổ sung, khoản này sẽ chiếm khoảng 0,7-1,2% GDP. Ngân sách nhà nước chưa thể cân đối được khoản chi trả này.

Nếu điều chỉnh từ các quỹ ngắn hạn khác thì không phù hợp bởi trong quá trình xác định tỉ lệ đóng của các quỹ ngắn hạn đều đã tính toán đến việc cân đối quỹ, một số quỹ ngắn hạn hiện nay còn kết dư lớn là do chưa thực hiện đầy đủ chính sách đã quy định.

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội lý giải, nếu trích từ quỹ bảo hiểm xã hội thì phải tăng tỉ lệ đóng của người lao động và người sử dụng lao động. Điều này không phù hợp khi tỉ lệ đóng đã khá cao và doanh nghiệp còn gặp nhiều khó khăn.

Ngoài ra, ban soạn thảo luật cho rằng, chế độ trợ cấp gia đình/trẻ em mặc dù chưa được thực hiện toàn diện nhưng cũng đã được lồng ghép trong nhiều chế độ, chính sách khác.

Cụ thể, trong bảo hiểm xã hội là trợ cấp một lần khi sinh con, nhận nuôi con, các chế độ chính sách khác như hỗ trợ y tế, giáo dục, bảo trợ xã hội, giảm nghèo...

Bộ này cho biết, theo thông lệ quốc tế và nguyên lý bảo hiểm, việc bổ sung chế độ, quyền lợi cho người tham gia bảo hiểm xã hội là rất tốt nhưng phải dựa trên khả năng đóng góp của người lao động, người sử dụng lao động và khả năng cân đối của ngân sách nhà nước.

Cơ quan giải trình dẫn chứng, một số nước có điều kiện kinh tế tốt hơn Việt Nam nhưng chưa thực hiện một số chế độ cơ bản, thiết yếu đối với người lao động tham gia bảo hiểm xã hội.

Ví dụ, Malaysia có mức đóng bảo hiểm xã hội cao 26,7% nhưng chưa thực hiện chế độ ốm đau, thai sản như Việt Nam. Khi người lao động bị ốm bệnh hoặc thai sản, toàn bộ chi phí phát sinh do người sử dụng lao động trực tiếp chi trả.

Ở một số nước khác, khi xảy ra tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, trách nhiệm chi trả cũng thuộc người sử dụng lao động.