- Chăm lo, bảo về quyền lợi chính đáng của người lao động (NLĐ) là một trong những nhiệm vụ chính của các cấp CĐ. Tuy nhiên, doanh nghiệp (DN) có ổn định, phát triển thì NLĐ mới được hưởng lợi. CĐ Quảng Ninh đã hài hòa mối quan hệ này như thế nào trong giai đoạn qua, thưa ông?
- Phương châm xuyên suốt của nhiệm kỳ 12 là “CĐ Quảng Ninh đồng hành cùng sự phát triển bền vững của DN, vì việc làm, đời sống của NLĐ”. Từ đó, chúng tôi xây dựng các chủ đề công tác quý, năm, tập trung hỗ trợ để DN phát triển bền vững, qua đó, họ có điều kiện hơn chăm lo cho NLĐ. CĐ đã tham gia tư vấn, đề xuất nhiều giải pháp để chính quyền, các ban, ngành liên quan tháo gỡ khó khăn cho DN, để DN có điều kiện nâng cao năng lực cạnh tranh. Động viên NLĐ gắn bó với DN, có ý thức xây dựng để DN phát triển thì chính NLĐ mới có công việc ổn định, thu nhập tốt hơn.
Các cấp CĐ tích cực tham gia vào xây dựng quy chế dân chủ cơ sở tại nơi làm việc. Số lượng các DN tổ chức hội nghị NLĐ, các thỏa ước lao động tập thể (TƯLĐTT) ngày một tăng. Với những TƯLĐTT kém chất lượng, CĐ hướng dẫn DN và NLĐ làm và ký lại. Đến năm 2017, đã có gần 87% đơn vị, DN ký TƯLĐTT. Nhờ vậy, những xung khắc, bất đồng giữa chủ DN và NLĐ tại Quảng Ninh rất ít. Chúng ta phải quan tâm tới cả 2 bên, thì có thể mới có sự phát triển ổn định và 2 bên cùng có lợi.
Nhiệm kỳ qua, các cấp CĐ tỉnh Quảng Ninh tập trung vào việc tư vấn pháp luật tại chỗ cho NLĐ. Chúng tôi phối hợp với các Bảo hiểm xã hội, Sở LĐTBXH để tư vấn cho NLĐ về các vấn đề liên quan đến chính sách pháp luật, quyền lợi chính đáng của họ. Việc này vừa giúp NLĐ có kiến thức để biết bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình, vừa biết để tuân thủ pháp luật. Điều này cũng góp phần xây dựng mối quan hệ hài hòa giữa chủ DN và NLĐ. Đây cũng là một trong những thành tựu nổi bật của CĐ Quảng Ninh nhiệm kỳ qua.
- Công tác chăm lo vật chất, tinh thần cho các CĐ viên đã được các cấp CĐ toàn tỉnh thực hiện ra sao, thưa ông?
- Ngoài việc hỗ trợ, giúp đỡ thường xuyên thì dịp “Tháng Công nhân”, “Tết Sum vầy”, bản thân tổ chức CĐ hoặc CĐ phối hợp với chính quyền, các DN thăm động viên, tặng quà, tiền, đảm bảo NLĐ nào cũng có tết. Năm 2017, LĐLĐ tỉnh Quảng Ninh đã ký kết với 26 DN về chương trình phúc lợi đoàn viên, theo đó, bất cứ NLĐ nào có thẻ CĐ viên đều được giảm giá từ 5-30% khi mua sản phẩm, dịch vụ của 26 DN trên.
Về chương trình “Mái ấm CĐ”, hiện nay, mỗi năm LĐLĐ Quảng Ninh hỗ trợ để xây dựng khoảng 100 nhà “Mái ấm CĐ”, với mỗi suất khoảng 30 triệu đồng. Số tiền không nhiều, nhưng là cơ sở, là niềm tin để NLĐ vay mượn thêm cùng với sự hỗ trợ, giúp đỡ về tinh thần, tài chính, ngày công lao động của bạn bè, người thân, các cấp CĐ để có thể xây dựng lên những ngôi nhà khang trang hơn.
Trong 5 năm qua, Quỹ trợ vốn cho CNLĐ nghèo của LĐLĐ tỉnh Quảng Ninh đã hỗ trợ xây mới và sửa chữa cho 467 gia đình công nhân với tổng số tiền 9,77 tỉ đồng; 4.492 lượt CNVCLĐ được vay tổng cộng 65,2 tỉ đồng để cải thiện điều kiện sinh hoạt, phát triển kinh tế gia đình, học tập nâng cao trình độ.
“Tháng Công nhân” đã trở thành 1 thương hiệu lớn của CĐ tỉnh Quảng Ninh. Dịp này, không có 1 công nhân, gia đình công nhân nào có hoàn cảnh khó khăn mà không được thăm hỏi, tặng quà; hàng trăm công nhân giỏi, xuất sắc trên toàn tỉnh được tuyên dương, tặng thưởng. Từ vài năm trở lại đây, trong “Tháng Công nhân”, chúng tôi luôn tổ chức các cuộc đối thoại giữa Bí thư Tỉnh ủy với CNVCLĐ. Nhiều vấn đề cấp thiết liên quan đến đời sống của NLĐ đã được giải quyết ngay sau mỗi cuộc đối thoại.
Bảo vệ quyền lợi chính đáng cho NLĐ cũng là 1 điểm sáng trong nhiệm kỳ qua. Cùng với các cơ quan liên quan, chúng tôi đã “đòi” được gần 50 tỉ đồng tiền nợ bảo hiểm dài hạn, bảo đảm quyền lợi cho trên 20.000 NLĐ. Chúng tôi đã làm hồ sơ đưa ra tòa 7 DN nợ bảo hiểm, tuy chưa xử vụ nào nhưng qua đó buộc các DN nợ và có ý định trây ỳ phải nhanh chóng đóng bảo hiểm cho NLĐ. Đề xuất, kiến nghị với tỉnh, bộ, ngành T.Ư, nhờ đó đã giải quyết được quyền lợi cho hàng ngàn giáo viên, công nhân môi trường.
- Vấn đề nhà ở luôn bức xúc đối với CNLĐ không chỉ ở Quảng Ninh. Vấn đề này đã và sẽ được các cấp CĐ Quảng Ninh giải quyết, tham mưu giải quyết như thế nào, thưa ông?
- Không chỉ vấn đề nhà ở, mà nhà trẻ cho con em công nhân, các thiết chế văn hóa tại các khu tập thể, KCN đều là những vấn đề được CNLĐ kiến nghị, nhất là tại các cuộc đối thoại với Bí thư Tỉnh ủy. Về nhà ở, đến nay, cơ bản các Cty thành viên của Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) và các DN trong ngành xây dựng đều có các khu tập thể dành cho NLĐ. Nhiều DN không xây được nhà thì hỗ trợ một phần tiền thuê nhà, tiền đi lại nếu nhà ở xa nơi làm việc cho NLĐ. Tới đây, Quảng Ninh giao cho Tập đoàn FLC xây thêm 1 khu nhà xã hội tại khu đô thị Cao Xanh - Hà Khánh. Tỉnh Quảng Ninh cũng sẵn sàng dành quỹ đất để các DN xây nhà cho NLĐ. Tỉnh Quảng Ninh, Tổng LĐLĐVN và CĐ TKV cũng đã thống nhất xây dựng khu thiết chế, trong đó có quỹ nhà dành cho CNLĐ không chỉ của ngành than tại TP.Cẩm Phả.
- Quảng Ninh đang trở thành 1 cực tăng trưởng của cả nước, cần 1 lực lượng lao động rất lớn và chuyên nghiệp hơn. Trong khi đó, với việc Việt Nam tham gia ký kết Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTTP) mới đây, NLĐ có thể tự thành lập 1 tổ chức CĐ cho riêng mình hoặc tham gia vào tổ chức CĐ khác. Trong nhiệm kỳ tới, CĐ Quảng Ninh đặt nhiệm vụ gì để vượt qua thách thức trên?
- Những năm gần đây, Quảng Ninh luôn đứng trong tốp đầu cả nước về tốc độ tăng trưởng và thuộc tốp 5 các địa phương có thu ngân sách lớn nhất cả nước, với trên 39.000 tỉ đồng năm 2017. Số lượng DN đăng ký kinh doanh trên địa bàn tăng nhanh: năm 2013 có 7.700 DN với hơn 310.000 lao động, đến cuối năm 2017 đã có gần 15.000 DN với gần 400.000 lao động. Hiện, trên địa bàn tỉnh có gần 400.000 CNVCLĐ, tăng gần 90.000 CNVCLĐ so với đầu nhiệm kỳ. Dự kiến, đến năm 2020, để phục vụ cho nhu cầu phát triển, Quảng Ninh cần khoảng 820.000 người, trong đó số nhập cư khoảng 160.000 người. CĐ cũng cần phải tham gia, đóng góp trong việc thu hút, đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho tỉnh. Tới đây, lĩnh vực du lịch, dịch vụ của Quảng Ninh sẽ phát triển rất nhanh. Cơ hội nhiều, nhưng NLĐ cũng dễ bị sa thải nếu không đáp ứng được về trình độ, tính chuyên nghiệp. Số lượng CNLĐ tăng cũng đồng nghĩa với quan hệ lao động ngày càng phức tạp, vì thế đòi hỏi vai trò của tổ chức CĐ cũng ngày một cao hơn, để bảo vệ quyền lợi chính đáng của NLĐ nhưng cũng phải xây dựng được mối quan hệ lao động hài hòa giữa DN và NLĐ. Nếu không làm được những việc đó, CĐ sẽ mất vị thế của mình và NLĐ có thể tự thành lập tổ chức CĐ của riêng mình hoặc đi theo tổ chức CĐ khác.
Xin cám ơn ông về cuộc trao đổi này
Những con số ấn tượng của nhiệm kỳ 2013-2018
1. Kết nạp mới 48.668 đoàn viên; thành lập mới 556 CĐCS, nâng tổng số CĐCS lên con số 2.079, tăng 216 CĐCS so với đầu nhiệm kỳ. Phối hợp giới thiệu trên 15.000 đoàn viên ưu tú cho Đảng kết nạp.
2. Tổ chức 1.326 cuộc tư vấn pháp luật lưu động cho 195.000 lượt người, nhằm nâng cao ý thức, nhận thức chấp hành pháp luật cho CNLĐ, người sử dụng lao động.
3. Đã có 86,9% số đơn vị, DN ký kết thỏa ước lao động tập thể, trong đó 546 thỏa ước lao động tập thể được ký lần đầu.
4. Khoảng 467 gia đình công nhân khó khăn được hỗ trợ vốn để xây mới hoặc sửa chữa nhà với tổng số tiền 9,77 tỉ đồng từ Quỹ “Mái ấm Công đoàn”; CNVCLĐ và các đơn vị, DN đóng góp ủng hộ Quỹ trên 5,7 tỉ đồng. 4.492 lượt CNVCLĐ được vay tổng cộng 65,2 tỉ đồng từ Quỹ “Trợ vốn cho CNLĐ nghèo” để cải thiện điều kiện sinh hoạt, phát triển kinh tế gia đình, học tập nâng cao trình độ.
5. Tổ chức rà soát, tổng hợp, đề xuất giải pháp tháo gỡ những vướng mắc, bất cập về chế độ lương, đóng BHXH cho 2.221 giáo viên, nhân viên tại các cơ sở giáo dục.
6. Hoàn thiện hồ sơ khởi kiện ra tòa án 7 DN cố tình trốn đóng, nợ kéo dài BHXH. Cùng các ban, ngành liên quan thu hồi được trên 50 tỉ đồng tiền nợ đọng BHXH kéo dài tại các DN, bảo vệ quyền lợi cho trên 20.000 CNLĐ.
7. Kịp thời tổ chức đối thoại, tư vấn pháp luật; kiến nghị phương án giải quyết chế độ, chính sách cho 2.163 lao động của Cty TNHH Everbest Việt Nam khi Cty chấm dứt hoạt động trước thời hạn, với số tiền 46,8 tỉ đồng; đồng thời giới thiệu việc làm tại các DN khác cho trên 600 CNLĐ;
8. Chủ động kiến nghị và được Bộ LĐTBXH đồng ý cho 242 CNLĐ của Cty CP Môi trường và công trình đô thị Uông Bí được điều chỉnh một số tên nghề, công việc độc hại, nguy hiểm đã ghi trong sổ BHXH của NLĐ, giải quyết dứt điểm kiến nghị, bảo đảm được quyền lợi của CNLĐ trong nhiều năm.
9. Các cấp CĐ đã tổ chức thăm hỏi, trợ cấp cho 80.200 lượt CNVCLĐ khó khăn, ốm đau, gặp rủi ro, thiên tai, bị tai nạn lao động với số tiền 49,3 tỉ đồng.
10. Thực hiện chương trình “Nâng cao trình độ, kỹ năng nghề nghiệp của đoàn viên và người lao động giai đoạn 2013 - 2018”: 202.000 lượt CNVCLĐ được tham gia học tập nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, bồi dưỡng kỹ năng nghề nghiệp; 33.500 CNVCLĐ trẻ được học các bài chính trị cơ bản, pháp luật liên quan đến quyền lợi và nghĩa vụ người lao động. N.H
Một số chỉ tiêu chủ yếu nhiệm kỳ 2018-2023
1. Kết nạp mới 40.000 đoàn viên; số đoàn viên tăng thêm 15.000. Thành lập mới 300 CĐCS; 100% DN có từ 25 lao động trở lên thành lập CĐCS.
2. Bồi dưỡng, giới thiệu 10.000 đoàn viên CĐ ưu tú cho Đảng xét kết nạp Đảng, trong đó ít nhất 30% là nữ, 10% là công nhân trực tiếp sản xuất.
3. Hàng năm, 100% đoàn viên, CNVCLĐ có nhu cầu được tư vấn pháp luật miễn phí; 70% số CNVCLĐ trẻ được học các bài chính trị cơ bản; trên 80% số đoàn viên, CNVCLĐ nơi có tổ chức CĐ được cung cấp, phổ biến thông tin về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật lao động nhà nước, các nghị quyết của CĐ.
4. Hàng năm, phấn đấu thu tài chính CĐ đạt 90% trở lên so với số phải thu kinh phí và đoàn phí CĐ theo quy định của Nhà nước và Tổng LĐLĐVN.
5. Phát triển thêm nguồn Quỹ “Mái ấm CĐ” ít nhất 5 tỉ đồng, vận động hỗ trợ xây mới, sửa chữa 200 nhà ở cho CNVCLĐ khó khăn; nâng số vốn của Quỹ trợ vốn cho CNLĐ nghèo của LĐLĐ tỉnh lên ít nhất 10 tỉ đồng, cho 4.500 lượt CNVCLĐ khó khăn vay.
6. 100% số CĐ cấp trên trực tiếp cơ sở thực hiện công tác hỗ trợ pháp lý, khởi kiện và đại diện bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng cho đoàn viên CĐ tại Tòa án (nếu có).
7. Phấn đấu thành lập Ban Nữ công quần chúng ở 85% số CĐCS đủ điều kiện thành lập Ban Nữ công quần chúng theo quy định của Điều lệ CĐ Việt Nam.
8. Hằng năm, phấn đấu từ 98% trở lên số cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập tổ chức hội nghị cán bộ, công chức, viên chức. Có 96% trở lên số DN nhà nước và 70% số DN ngoài quốc doanh có tổ chức CĐ tổ chức hội nghị NLĐ; 70% trở lên số DN nhà nước và 60% trở lên số DN ngoài quốc doanh có tổ chức CĐ tổ chức đối thoại tại cơ sở.
9. 100% số DN nhà nước, ít nhất 70% số DN ngoài quốc doanh có tổ chức CĐ thương lượng, ký kết và thực hiện thoả ước lao động tập thể; 80% các bản thỏa ước có nhiều nội dung có lợi hơn cho đoàn viên và NLĐ so với quy định của pháp luật; trong đó, ít nhất 25% số bản thỏa ước lao động tập thể đạt loại A.
10. 85% số CNLĐ của các DN khu vực ngoài nhà nước có tổ chức CĐ, đủ điều kiện được tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp. H.N