Vật vã với giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH

Tại Quảng Ninh, nhiều công nhân, viên chức, lao động là F0 ở Quảng Ninh điều trị tại nhà và đã khỏi bệnh, hết thời gian cách ly nhưng không thể làm được thủ tục để nhận bảo hiểm do bất cập của quy định.

Điển hình là anh Nguyễn Văn Vinh, sinh năm 1994, nhân viên một công ty tại TP.Hạ Long, kết thúc thời gian cách ly 14 ngày tại nhà ở phường Bãi Cháy vào ngày 28.1.2022. 

Mặc dù có đầy đủ giấy tờ của công ty và các đơn vị liên quan khác, nhưng khi đến Trạm y tế phường Bãi Cháy xin xác nhận vào Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH - được coi như giấy xuất viện để thanh toán bảo hiểm - thì không được chấp nhận. 

Anh Vinh có đơn gửi cơ quan chức năng để giải quyết thì đơn được chuyển cho Bảo hiểm Xã hội tỉnh Quảng Ninh, rồi đơn vị này lại chuyển cho Sở Y tế, nhưng đến nay vẫn không có câu trả lời.

Tương tự, tại Đà Nẵng, chị Lê Thị Phương là người lao động của Công ty Cổ phần Dệt May 29/3 tại Đà Nẵng. Chị Phương là F0 tự điều trị tại nhà với thời gian nghỉ việc là 10 ngày, từ 21 -31.1.2022. Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH của chị Phương được Trạm Y tế phường Hoà Cường Nam, quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng xác nhận bằng hình thức đóng dấu và ký tên.

Tuy nhiên, hồ sơ của chị Phương cùng rất nhiều người lao động khác cùng cảnh ngộ lại bị Bảo hiểm Xã hội TP.Đà Nẵng từ chối thanh toán với lý do “không hợp lệ”.

Phía Bảo hiểm viện dẫn theo văn bản số 603, ngày 11.2.2022 của Sở Y tế thành phố Đà Nẵng “về việc hồ sơ đề nghị giải quyết hưởng chế độ Bảo hiểm Xã hội đối với người lao động điều trị COVID-19”.

Theo văn bản này, đối với trường hợp người lao động F0 hoặc con F0 dưới 7 tuổi của người lao động đang cách ly, điều trị tại nhà: Trung tâm Y tế quận, huyện chịu trách nhiệm quản lý Trạm Y tế xã, phường, Trạm Y tế lưu động thực hiện cấp Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng Bảo hiểm xã hội theo mẫu quy định...

Nghĩa là với trường hợp chị Phương, Trạm Y tế lưu động ký Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH là không đúng quy định!?

Trong khi cũng nội dung này tại Quảng Nam, theo quy định tại văn bản số 94, ngày 11.1.2022, đối với người lao động là F0 điều trị tại nhà/nơi lưu trú: Trung tâm Y tế huyện, thị xã, thành phố; trạm Y tế xã, phường, thị trấn chăm sóc, điều trị F0 tại nhà cấp giấy xác nhận hoàn thành cách ly y tế tại nhà/nơi lưu trú.

Tức là trạm y tế xã, phường ở Quảng Nam được cấp phép xác nhận vào giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH. Và trường hợp như của chị Lê Thị Phương, nếu ở Quảng Nam thì sẽ là “hợp lệ” mà không cần phải xác nhận của quận, huyện như ở Đà Nẵng.

Bộ Y tế nói: Sẽ sửa thông tư

Trường hợp chị Phương, anh Vinh rất điển hình: Các địa phương áp dụng máy móc thông tư Thông tư số 56/2017/TT-BYT. Thế nhưng khi người bệnh tự điều trị tại nhà thì các nhân viên y tế cấp xã lại không đủ thẩm quyền và không dám ký vào Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH. Trong trường hợp nhân viên đó ký thì cơ quan BHXH cũng không chấp nhận, nếu không đủ các điều kiện sau: Được sự ủy quyền của các đơn vị liên quan, có chứng chỉ hành nghề và đăng ký chữ ký với cơ quan Bảo hiểm Xã hội (liên quan đến phụ lục 8 Thông tư 56/2017/TT-BYT).

Cách đây không lâu, Công ty TNHH UNIVERSAL ALLOY CORPORATION VIETNAM tại Đà Nẵng phản ánh: Công ty có một số ca F0 điều trị tại nhà. Thế nhưng, sau thời gian điều trị, người lao động chỉ được cấp giấy xác nhận đã hoàn thành thời gian cách ly và điều trị F0 tại nhà chứ không được cấp giấy nghỉ hưởng BHXH. Việc này ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi của người lao động. Người lao động của công ty đã liên hệ với Trung tâm y tế điều trị để được cấp giấy nghỉ hưởng BHXH nhưng đều bị từ chối vì chưa có hướng dẫn từ Sở Y tế, như vậy người lao động sẽ không được hưởng chế độ BHXH.

Về vấn đề này, trên Cổng thông tin điện tử của Chính phủ, Bộ Y tế chỉ biết đã nhận được ý kiến của một số Sở Y tế, tập thể, cá nhân đề nghị hướng dẫn việc cấp Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH đối với F0 điều trị tại nhà; đề nghị Bộ Y tế xem xét công nhận “giấy xác nhận hoàn thành thời gian cách ly của chính quyền địa phương” cấp có giá trị để làm căn cứ giải quyết hưởng chế độ BHXH hoặc đề nghị Bộ Y tế công nhận các giấy tờ, giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH đã cấp cho người điều trị COVID-19 do các cơ sở điều trị người mắc COVID-19 cấp không đúng quy định...

Bộ Y tế cho biết, căn cứ theo quy định tại Khoản 1 và Khoản 4 Điều 100 Luật BHXH thì người lao động điều trị ngoại trú phải có Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH. Hiện nay, các văn bản luật chưa có quy định dùng giấy tờ khác để thay thế Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH.

Đồng thời, chưa có quy định chấp nhận những giấy tờ cấp chưa đúng quy định của pháp luật vẫn có giá trị để cơ quan BHXH làm cơ sở quyết hưởng chế độ BHXH đối với người lao động.

Tuy nhiên, do dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, việc cấp Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH gặp một số vướng mắc. Để đảm bảo quyền lợi của người lao động, Bộ Y tế đang nghiên cứu, đề xuất các nội dung chưa được quy định trong các văn bản Luật để báo cáo, đề xuất với Chính phủ hoặc Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị Quyết để giải quyết các vấn đề nêu trên.

Theo Bộ Y tế, hiện nay, trách nhiệm của Sở Y tế  thành phố cấp quyết định cách ly và giấy hoàn thành cách ly chữa trị sau khi F0 khỏi bệnh. 

Để đảm bảo quyền lợi cho người lao động, Bộ Y tế cho biết, cũng đang khẩn trương phối hợp với cơ quan và các đơn vị có liên quan xây dựng Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư số 56/2017/TT-BYT để đảm bảo các quy định phù hợp tình hình thực tế. Dự kiến Thông tư sẽ được ban hành vào tháng 2.2022.

Hiện nay, lượng người tự điều trị COVID-19 tại nhà rất nhiều, nếu không nhanh chóng sửa quy định về chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH thì thiệt thòi cho người lao động.