Theo báo cáo của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, trong năm 2022, số trường hợp được giải quyết chế độ hưởng bảo hiểm xã hội một lần là 997.470 người, tăng 3,55% so với cùng kỳ năm 2021. 

Tính đến hết tháng 5.2023, số người tham gia bảo hiểm xã hội khoảng 17,47 triệu người, tăng 2,7% so với cùng kỳ năm 2022. 

Trong giai đoạn 2016 - 2022, cơ quan bảo hiểm xã hội tại các tỉnh, thành phố đã giải quyết cho khoảng 4,84 triệu người hưởng bảo hiểm xã hội một lần. Trong đó, số người quay trở lại đóng bảo hiểm xã hội là 1,24 triệu người.

Còn trong 4 tháng đầu năm 2023, đã có gần 370 nghìn người lao động rút bảo hiểm xã hội 1 lần.

Bộ LĐTBXH đánh giá, nguyên nhân của tình trạng hưởng bảo hiểm xã hội một lần là do đa số người lao động có thu nhập không cao, khả năng tích lũy không nhiều dẫn đến khi mất việc làm phải đối mặt với các nhu cầu tài chính trước mắt rất lớn.

Hầu hết lao động trẻ có tâm lý chỉ quan tâm đến nhu cầu trước mắt hơn là nhu cầu hưởng lương hưu khi về già.

Bên cạnh đó, tình hình sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp gặp khó khăn, đặc biệt trong giai đoạn từ năm 2020 đến nay, dẫn đến nhiều doanh nghiệp ngừng hoạt động, thu hẹp quy mô sản xuất, kinh doanh, cắt giảm lao động.

Tình trạng lao động thiếu việc làm, không có việc làm, mất việc làm gia tăng số người hưởng bảo hiểm xã hội một lần. 

Cũng theo nhận định của Bộ LĐTBXH, thiếu sự liên kết, hỗ trợ từ chính sách bảo hiểm thất nghiệp, cơ quan chức năng chưa thực hiện tốt vấn đề duy trì việc làm cho người lao động.

Về giải pháp nhằm hạn chế tình trạng rút bảo hiểm xã hội một lần, Bộ LĐTBXH cho rằng cần hỗ trợ phát triển doanh nghiệp, phát triển thị trường lao động nhằm duy trì việc làm cho người lao động.

Bên cạnh đó, nhà nước cần sửa đổi chính sách bảo hiểm thất nghiệp theo hướng thực sự là công cụ hiệu quả hơn. Ngoài ra, cần tăng cường phát huy hiệu quả các chính sách nhằm giải quyết các khó khăn về tài chính trước mắt của người lao động như chính sách hỗ trợ vay vốn từ Ngân hàng Chính sách xã hội,…

Theo cơ quan quản lý Nhà nước về lĩnh vực, cần tăng cường công tác tuyên truyền và phổ biến pháp luật nhằm nâng cao nhận thức về ý nghĩa và tầm quan trọng của việc đóng góp tích lũy cho chế độ hưu trí khi về già, từ đó tạo sự đồng thuận của người dân nói chung và người tham gia bảo hiểm xã hội nói riêng.

Giải pháp nhằm hạn chế rút bảo hiểm xã hội một lần được Bộ LĐTBXH đưa ra là sửa đổi quy định chính sách cho phù hợp, gia tăng quyền lợi, tăng tính hấp dẫn, khuyến khích người lao động tham gia bảo hiểm xã hội.