Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế là trụ cột cơ bản
Nguyễn Thị Hà là một trong những công nhân lao động (CNLĐ) các khu công nghiệp - khu chế xuất (KCN-CX) Hà Nội được CĐ tặng vé xe miễn phí về quê đón Tết cho cả 2 vợ chồng và các con. Tính ra, Hà đã tiết kiệm được khoảng 1,5 triệu đồng tiền vé tàu xe, lại còn được đi xe rộng rãi, không phải chen lấn, an toàn. Điều mà vợ chồng Hà lo nhất là có con nhỏ, đi xe khách ở ngoài chen lấn ảnh hưởng đến con. Hà bảo: “Em hiểu đây là phúc lợi do CĐ mang lại cho những CNLĐ có hoàn cảnh khó khăn như em. CĐ đã quan tâm, giúp đỡ như vậy thì em phải có trách nhiệm trở lại”…
Hà là một trong số rất nhiều NLĐ đã, đang và tiếp tục được những phúc lợi do tổ chức CĐVN mang lại, đặc biệt là thông qua Chương trình phúc lợi cho đoàn viên và người lao động.
TS Bùi Sĩ Lợi - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề về Xã hội của Quốc hội - cho biết, ở Việt Nam, các phúc lợi bắt buộc bao gồm 5 chế độ BHXH cho NLĐ: Trợ cấp ốm đau, tai nạn lao động hoặc bệnh nghề nghiệp, thai sản, hưu trí và tử tuất. Phúc lợi tự nguyện là các loại phúc lợi mà các tổ chức đưa ra, tùy thuộc vào khả năng kinh tế của họ và sự quan tâm của lãnh đạo ở đó; đối với doanh nghiệp có bảo hiểm hưu trí bổ sung. Các phúc lợi bảo đảm bao gồm: Bảo đảm thu nhập, là những khoản tiền trả cho NLĐ bị mất việc làm do lý do từ phía tổ chức như thu hẹp sản xuất, giảm biên chế, giảm cầu sản xuất và dịch vụ… Bảo đảm hưu trí là khoản tiền trả cho NLĐ khi NLĐ làm cho công ty đến một mức tuổi nào đó phải nghỉ hưu với số năm làm tại công ty theo công ty quy định.
Phúc lợi xã hội (PLXH) góp phần ổn định đời sống của CNVC, NLĐ và nhân dân, thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập khi NLĐ bị ốm đau, mất khả năng lao động, mất việc làm hoặc chết nhằm khắc phục nhanh chóng được những tổn thất về vật chất và phục hồi sức khỏe. PLXH đảm bảo an toàn, ổn định cho toàn bộ nền kinh tế - xã hội góp phần phòng ngừa, hạn chế tổn thất. Khi có rủi ro, hệ thống PLXH kịp thời hỗ trợ, tạo điều kiện cho NLĐ ổn định cuộc sống. PLXH, trong đó bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế là trụ cột cơ bản làm tăng thêm mối quan hệ gắn bó giữa NLĐ, người sử dụng lao động và Nhà nước.
phúc lợi xã hội tốt, Người lao động mới tận tâm
Thực tế cho thấy, CĐVN từ khi thành lập đến nay, đều thể hiện vai trò quan trọng trong việc chăm lo PLXH và bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của các tầng lớp lao động bao gồm CNVC, NLĐ trên tất cả phương diện theo quy định của Hiến pháp và pháp luật. Tổ chức CĐ trực tiếp tham gia giải quyết các nhu cầu cấp thiết, từng bước nâng cao chất lượng cuộc sống của NLĐ như nhà ở, nhà trẻ, siêu thị, trung tâm văn hóa, tư vấn pháp luật...
Tuy nhiên, việc thực hiện PLXH còn những hạn chế nhất định. Ví dụ, theo ý kiến của ông Bùi Sĩ Lợi, khu vực tư (doanh nghiệp) thực hiện PLXH cho NLĐ, cho cộng đồng chưa trở thành một trào lưu trong xã hội. Doanh nghiệp thực hiện tốt phúc lợi cho NLĐ là một trong những nền tảng giúp phát huy hết thái độ, trách nhiệm, sáng kiến và sự tận tâm của NLĐ trong sản xuất, góp phần nâng cao năng suất lao động, nâng cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp. Do vậy, cần cơ chế khuyến khích để doanh nghiệp thực hiện trách nhiệm xã hội, vì một cộng đồng gắn kết và thịnh vượng.
Để nâng cao PLXH, ông Bùi Sĩ Lợi cho rằng, cần tập trung thực hiện một số giải pháp tổng thể. Một trong số đó là tăng cường huy động nguồn lực và phát huy vai trò chủ đạo của Nhà nước để nâng cao PLXH và phát triển đa dạng hệ thống các dịch vụ xã hội cơ bản. Chú trọng hoạt động chăm lo lợi ích chính đáng cho đoàn viên CĐ, đầu tư xây dựng, thiết chế của tổ chức CĐ ở các KCN - KCX. Tiếp tục đổi mới hoạt động huy động các nguồn lực từ xã hội và cộng đồng, thông qua tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, tổ chức từ thiện... để nâng cao phúc lợi xã hội.