Theo thống kê của ngành Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh Quảng Ngãi, tính đến cuối tháng 9.2023, toàn tỉnh có khoảng 2.586 đơn vị chậm đóng bảo hiểm xã hội, gây nợ đọng kéo dài với tổng số tiền 193 tỉ đồng.
Con số này so với những năm trước và so với cả nước đều tăng cao. Riêng so với cùng kỳ năm trước tăng khoảng 30%. Trong đó, nợ từ 3 - 36 tháng có 2.215 đơn vị. Nợ từ 36 tháng trở lên có 75 đơn vị. Nợ do đơn vị phá sản, bỏ trốn là gần 300 đơn vị với số tiền khoảng 58 tỉ đồng.
Tập thể người lao động với 13 người từng công tác, làm việc tại Chi nhánh Công ty Xây dựng Công trình giao thông 586 - Xí nghiệp xây dựng công trình 5, ở phường Trần Phú TP Quảng Ngãi trước đây, trực thuộc Công ty Cổ phần Xây dựng Công trình giao thông 586, ở quận Bình Thạnh (TPHCM) đang gặp nhiều khó khăn khi đơn vị không thực hiện nghĩa vụ đóng BHXH cho người lao động.
Trong số đó, có trường hợp của bà Đặng Thị Hiền (47 tuổi), ở phường Trần Phú. Gắn bó với chi nhánh từ năm 1999 đến khoảng năm 2015 chi nhánh giải thể nhưng bà Hiền chỉ được đóng bảo hiểm đến năm 2008, tức bà chỉ được đóng 9 năm và có 7 năm bị đứt quãng, chưa được công ty đóng BHXH.
Bà Đặng Thị Hiền chia sẻ: “Năm 2017, tôi có đơn khiếu kiện đến Công ty 586, BHXH, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội và được BHXH trả lời bằng văn bản và mời đến làm việc. Bảo hiểm cho rằng do không nộp tiền tiếp tục nên không thể giải quyết bảo hiểm một lần. Chúng tôi tuổi đã lớn, gắn bó với công ty hơn 20 năm, mong muốn được chốt bảo hiểm và được hưởng chế độ hưu trí nhưng chưa được”.
Việc chậm trễ đóng BHXH cho người lao động, dẫn đến nợ đọng, làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động. Nhiều người có hoàn cảnh rất khó khăn nhưng không chốt được bảo hiểm để hưởng chế độ một lần, không được hưởng quyền lợi về BHXH, BHYT, BHTN.
Chị Phạm Thị Luyện cho biết: “Tôi đi làm từ tháng 5.2010 - 4.2021 rồi nghỉ việc. Sau đó làm việc tiếp tục cho hai công ty khác nhau. Nhưng vì điều kiện gia đình nên hiện tại xin nghỉ việc, đi chốt BHXH. Hai công ty sau thì chốt được, nhận được BHXH thất nghiệp nhưng đến khi đi làm thủ tục để nhận một lần thì bị vướng bởi Công ty 586. Vì điều kiện khó khăn cũng cần khoảng tiền để trang trải nhưng không nhận được”.
Tình trạng nợ đọng, trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi đang ngày càng nghiêm trọng. Điều này đã gây không ít khó khăn cho cơ quan BHXH trong công tác thanh, kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn, cũng như việc bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp cho người lao động.
Ông Trương Quang Hùng - Phó Giám đốc BHXH tỉnh Quảng Ngãi cho biết: “Nợ đọng BHXH tập trung nhiều ở các doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong sản xuất kinh doanh. Chế tài xử lý đối với các doanh nghiệp phá sản, ngừng hoạt động đủ mạnh, dẫn đến các doanh nghiệp chây ì, không đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động. Ngành cũng đã thanh tra, kiểm tra chuyên ngành, có kết luận gửi hồ sơ đến công an, nhưng quá trình thụ lý hồ sơ để khởi kiện gặp rất nhiều khó khăn…".