Tại tọa đàm “Thực trạng hoạt động công đoàn, thực tiễn thi hành Luật Công đoàn 2012 tại TP Hồ Chí Minh và đề xuất giải pháp, kiến nghị hoàn thiện” do Viện Công nhân - Công đoàn thuộc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và LĐLĐ TP Hồ Chí Minh tổ chức chiều 12.5, nhiều ý kiến cho rằng, hoạt động công đoàn trong khu vực doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp ngoài quốc doanh còn gặp nhiều khó khăn.
Ông Trần Văn Hùng - Chủ tịch Công đoàn Công ty Cổ phần cơ khí Tân Thanh - cho biết cán bộ CĐCS hiện nay chưa được đào tạo bài bản, mà chủ yếu trưởng thành từ thực tế, nên nhiều khi còn lúng túng trong hoạt động. Cán bộ CĐCS gặp khó khăn, hầu hết phải tổ chức hoạt động phong trào phải tổ chức ngoài giờ. Theo ông Hùng, hàng năm công ty đều tổ chức hội nghị đối thoại giữa NLĐ với chủ doanh nghiệp, nên nếu chủ tịch CĐCS hoặc ủy viên BCH CĐCS mà không vững chuyên môn, nghiệp vụ đối thoại thì không thể làm được.
“Đề nghị tăng cường đào tạo cho cán bộ CĐCS để nâng cao trình độ, nhất là trong bối cảnh mới sẽ có tổ chức đại diện NLĐ tại doanh nghiệp được ra đời, hoạt động”, ông Hùng kiến nghị.
Bà Trần Diệu Canh - Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần cơ khí Tân Thanh - cũng cho biết công ty được sự quan tâm, giúp đỡ của tổ chức Công đoàn TP Thủ Đức và hoạt động Công đoàn luôn tuân thủ quy định của pháp luật cũng như Điều lệ Công đoàn Việt Nam. Tuy nhiên, bà Canh cho rằng cần phải tăng cường đào tạo cho cán bộ Công đoàn, nhất là ở cơ sở, tăng cường giao lưu, học hỏi giữa các CĐCS để học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau.
Ông Nguyễn Đình Cường - Phó Chủ tịch LĐLĐ TP Thủ Đức - cũng cho rằng hoạt động Công đoàn hiện nay khó khăn nhiều hơn thuận lợi, đặc biệt là khối doanh nghiệp ngoài Nhà nước, nhất là doanh nghiệp siêu nhỏ chỉ có 10 lao động trở xuống và nhiều doanh nghiệp thành lập Công đoàn chỉ để đối phó với các đoàn kiểm tra, chứ duy trì hoạt động của những Công đoàn này là gần như không có.
Ngoài ra, ông Cường cũng cho biết hoạt động nghiệp đoàn gặp nhiều khó khăn, do không có kinh phí Công đoàn 2%, không có cấp ủy, chính quyền cùng cấp, nên việc duy trì hoạt động cho hiệu quả là rất khó. Việc tuyên truyền, vận động, thành lập Công đoàn ở nhiều doanh nghiệp khó khăn. “Thực tế nhiều nơi, doanh nghiệp thuê mướn NLĐ vào làm việc chuyên môn và kiêm nhiệm Công đoàn, nếu cứ thực hiện đúng luật, điều lệ Công đoàn thì có khi lại đụng chạm quyền của doanh nghiệp, trong khi cán bộ Công đoàn bị chi phối về tiền lương, nên khó mà dành hết tâm huyết cho hoạt động Công đoàn”, ông Cường nhấn mạnh và cho biết thêm thực tế cán bộ Công đoàn có thể thương lượng được với chủ doanh nghiệp để nâng cao phúc lợi cho đoàn viên, NLĐ còn rất ít. Nguyên nhân, ngoài trình độ thì còn e ngại đụng chạm với doanh nghiệp.
Ông Cường cũng kiến nghị cần có chế độ đãi ngộ và cơ chế bảo vệ cán bộ Công đoàn, nhất là ở khu vực ngoài Nhà nước, để họ yên tâm hoạt động Công đoàn; giảm thời gian hoạt động Công đoàn để được cấp kỉ niệm chương Công đoàn. Việc giao biên chế phải phù hợp với đặc thù địa phương, với số lượng đoàn viên, NLĐ chứ không cào bằng.
Theo bà Nguyễn Phan Bảo Khuyên – chuyên viên Trung tâm Tư vấn pháp luật LĐLĐ TP Hồ Chí Minh - ở những nơi có đông lao động, việc đối thoại, thương lượng, kí thỏa ước lao động tập thể thì thực chất vì doanh nghiệp nhận thấy lợi ích của việc thương lượng để năng suất, chất lượng, hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Còn ở những doanh nghiệp nhỏ, do năng lực, kiến thức nền tảng của cán bộ CĐCS còn hạn chế, nên việc thương lượng này còn có khi hình thức.
Ông Phạm Chí Tâm - Phó Chủ tịch LĐLĐ TP Hồ Chí Minh - cho biết, hiện nay Luật Công đoàn quy định quá nhiều nhiệm vụ cho cán bộ Công đoàn, nhiều hoạt động còn mang tính hành chính hóa, trong khi quyền của Công đoàn còn nhiều hạn chế. Điều này dẫn đến hoạt động Công đoàn có những điều còn chưa được như mong muốn.