Điểm mặt những DN nợ BHXH khó đòi
Tính đến tháng 1.2023, toàn tỉnh Cà Mau ghi nhận số tiền DN nợ đọng BHXH là trên 87 tỉ đồng. Trong đó, có 10 doanh nghiệp nợ kéo dài từ nhiều năm, không có khả năng thanh toán với số tiền rất lớn. Điển hình là Công ty cổ phần Kinh doanh Chế biến Thủy sản Quốc Việt, nợ trên 37 tỉ đồng (314 lao động), số tháng nợ lên đến 52 tháng. Công ty Cổ phần Chế biến và Xuất nhập khẩu thủy sản CADOVIMEX nợ trên 23 tỉ đồng, thời gian nợ 108 tháng. Công ty Cổ phần Camimex nợ trên 3 tỉ đồng (939 lao động) thời gian nợ 3 tháng. Công ty TNHH Xây dựng Quang Tiền nợ gần 4 tỉ đồng (110 lao động), thời gian nợ 19 tháng. Công ty Cổ phần Chế biến Thủy sản Xuất nhập khẩu Hòa Trung nợ trên 2,8 tỉ đồng, thời gian nợ 35 tháng. Công ty Cổ phần Cảng Năm Căn nợ trên 3,2 tỉ đồng, thời gian nợ 93 tháng.
Công ty Cadovimex tại thị trấn Cái Ðôi Vàm, huyện Phú Tân nợ BHXH kéo dài từ năm 2013 đến nay với số tiền 23 tỉ đồng. Trong đó, nợ gốc 12,4 tỉ đồng và tiền lãi là 10,3 tỉ đồng. Mặc dù BHXH tỉnh khởi kiện, Thanh tra Chính phủ thanh tra nhưng từ đó đến nay Công ty Cadovimex vẫn không có khả năng khắc phục được nợ BHXH, BHYT, BHTN. Nhiều lao động của công ty ốm đau, thai sản nhưng không giải quyết được các chế độ cũng như hưởng BHTN...
Bà Ứng Thị Chấn, công nhân Công ty Cadovimex, ngụ Khóm 2, thị trấn Cái Ðôi Vàm, chia sẻ: “Tôi làm ở công ty đã được 30 năm nhưng công ty mới đóng bảo hiểm được 25 năm”.
Giải pháp thu hồi nợ đọng BHXH?
Thực tế tại tỉnh Cà Mau thời gian qua cho thấy, nợ bảo hiểm xã hội trong DN thực sự là nỗi lo. Ðiều đáng lo hơn là khả năng cải thiện tình hình không cao. Bởi khi được cơ quan BHXH đề nghị chuyển tiền nợ BHXH để giải quyết chế độ BHXH cho NLÐ và chốt sổ hưởng BHTN theo quy định của Luật BHXH, thì DN mong muốn được cơ quan bảo hiểm giải quyết cho NLÐ, cam kết sẽ “trả nợ sau” và đề nghị này không thể được chấp nhận.
Ông Từ Hoàng Ân, Phó Giám đốc Sở Lao động Thương Binh và Xã hội tỉnh Cà Mau thông tin, năm 2022, sở đã thành lập 218 đoàn TTKT tại 223 đơn vị, đồng thời ban hành 235 công văn cảnh báo, đôn đốc đơn vị thực hiện nghĩa vụ đóng BHXH, BHYT. Trong đó, TTKT tại 127 đơn vị với tổng số tiền đơn vị sử dụng lao động chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN (bao gồm cả tiền lãi) khi có quyết định thanh tra là trên 10 tỉ đồng và đã thu được trên 8 tỉ đồng, đạt 75,6%.
Sở cũng đồng thời thanh tra đột xuất 96 đơn vị, trong đó, thanh tra truy thu trên 6 tháng của 51 lao động với tổng số tiền trên 730 triệu đồng; thanh tra đơn vị nợ 3 tháng trở lên đối với 45 đơn vị, tổng số tiền trên 9 tỉ đồng. Qua thanh tra kiểm tra (TTKT) phát hiện còn nhiều lao động chưa được ký hợp đồng lao động và đóng BHXH, BHTN, BHYT, qua đó đoàn TTKT đã yêu cầu nhưng DN không thực hiện, chậm thực hiện.
Theo ông Trịnh Trung Kiên, Giám đốc BHXH tỉnh Cà Mau, đối với những đơn vị trây ỳ, chậm đóng BHXH cho NLÐ, BHXH tỉnh đều thông báo nợ và có mời đơn vị làm việc.
Ðồng thời, phối hợp với Sở LÐTBXH, Liên đoàn Lao động tỉnh mời đại diện công ty, tổ chức công đoàn làm việc để thanh toán nợ cho NLÐ. Tuy nhiên, đến nay toàn tỉnh vẫn còn khoảng 10 DN, chủ yếu là DN chế biến thuỷ sản đang tạm ngưng hoạt động, hoặc cho thuê nhà xưởng, các DN này đã nợ kéo dài nhiều năm nay. Cơ quan BHXH cũng nhiều lần đôn đốc; Bộ LÐTBXH cũng đã tiến hành thanh, kiểm tra, cá biệt có DN đã bị khởi kiện nhưng do DN không khả năng thanh toán nên nợ kéo dài.
Ông Trịnh Trung Kiên cho biết: “Hiện nay, còn khoảng 1.000 lao động do DN nợ đã chuyển qua làm việc cho các DN khác. Ðể bảo đảm quyền lợi cho NLÐ, BHXH chốt sổ bảo hiểm đến thời điểm DN cũ đóng đủ và đóng nối tiếp khi NLÐ làm việc tại DN mới. Ðối với việc gián đoạn khi DN cũ chưa đóng, khi DN cũ đóng thì cơ quan BHXH sẽ ghi nhận và bổ sung thời gian đóng cho NLÐ, để khi hết tuổi lao động họ có thể nhận đầy đủ các chế độ”.
Ông Trần Việt Hóa - Phó Chủ tịch LÐLÐ tỉnh Cà Mau - thông tin, các cấp Công đoàn đã tổ chức giám sát việc thực hiện pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN tại các cơ quan, đơn vị, DN. Giám sát NSDLÐ thực hiện Nghị định 90/2019, và Nghị định số 38/2022 của Chính phủ quy định mức lương tối thiểu vùng đối với NLÐ làm việc theo hợp đồng lao động...