Xin ông cho biết, cả nước hiện có bao nhiêu NCT và đời sống của họ hiện nay ra sao?

- Cả nước có hơn 11,47 triệu NCT, chiếm 12% dân số. Trong đó hơn 7,661 triệu người sống ở nông thôn (chiếm 65%). Tỉ lệ NCT thuộc hộ nghèo cao hơn bình quân chung của cả nước. Hơn 1,81 triệu NCT nhận trợ cấp hằng tháng; hơn 1,4 triệu NCT hưởng trợ cấp người có công với cách mạng và 3,1 triệu NCT đang hưởng lương hưu và trợ cấp BHXH.

Được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, Luật NCT đã được Quốc hội ban hành và có hiệu lực thi hành từ ngày 1.7.2010, nhiều chủ trương chính sách về NCT đã phát huy hiệu quả, đời sống NCT cũng được cải thiện. 

Song đa số NCT không có tích luỹ, thu nhập thấp, một bộ phận NCT trong cuộc sống phải dựa vào con, cháu; nhiều trường hợp sống độc thân, cô đơn không nơi nương tựa rất cần sự trợ giúp của cộng đồng, xã hội.

Để nâng cao chất lượng sống của NCT, mới đây, ngày 21.12.2021, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 2156/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình hành động quốc gia về NCT giai đoạn 2021-2030.

Chương trình đặt ra một số nhiệm vụ và giải pháp như trợ giúp y tế, chăm sóc sức khỏe NCT; phát triển mạng lưới cơ sở trợ giúp xã hội cung cấp dịch vụ chăm sóc, phục hồi chức năng đối với NCT; trợ giúp giáo dục nghề nghiệp, tạo việc làm và hỗ trợ sinh kế, nhà ở cho NCT; trợ giúp NCT tham gia hoạt động văn hóa, thể thao và du lịch; phát huy vai trò NCT; trợ giúp NCT sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông…

Ông đánh giá thế nào về lực lượng lao động là NCT?

- Tốc độ già hóa dân số đang diễn ra rất nhanh, số lượng NCT đang ngày một tăng lên. Theo đánh giá của tôi, NCT hiện vẫn là nguồn lực rất quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội - an ninh - quốc phòng của đất nước. Đơn cử một số con số như: Hiện nay đã có trên 300.000 NCT được công nhận là lao động giỏi; trên 90.000 NCT đang tiếp tục đóng góp kinh nghiệm cho các doanh nghiệp, trang trại. Bên cạnh đó, có trên 1,1 triệu NCT đang tham gia vào các hoạt động xã hội ở cơ sở như bí thư chi bộ, trưởng thôn, trưởng ban công tác mặt trận, khu dân cư, tổ dân phố…  

Đặc biệt, thời gian qua những NCT là nghệ nhân, nhà văn hoá, nhà trí thức, thầy cô giáo nghỉ hưu, y bác sĩ đang có những hoạt động rất tích cực, đóng góp cho xã hội.

Trong Chương trình hành động quốc gia về NCT giai đoạn 2021-2030 của Thủ tướng Chính phủ có đưa ra giải pháp “phát huy vai trò người cao tuổi” - điều đó chứng tỏ Chính phủ đã nhìn thấy tiềm năng, vai trò, kinh nghiệm của NCT khi tham gia vào thị trường lao động, kinh tế, văn hoá, giáo dục, chính trị… 

Theo tìm hiểu của ông, NCT hiện nay có dễ tìm việc làm không, thưa ông?

- Phần lớn NCT làm tại các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp lớn tuổi, đã nghỉ hưu, dẫn đến thu nhập giảm nhưng nhu cầu về cuộc sống vẫn đặt ra, vì các khoản chi phí sinh hoạt, chăm sóc sức khỏe… nên họ có vẫn có nhu cầu về việc làm để có thêm thu nhập.

Khi đang ở trong độ tuổi lao động thì người dân có thể đến các trung tâm giới thiệu việc làm, giới thiệu đi lao động đi xuất khẩu… nhưng hiện nay khi NCT đến các trung tâm phần lớn đều không tìm được việc làm phù hợp với sức khoẻ, kinh nghiệm của mình. Một phần là do các trung tâm chỉ có những công việc giản đơn như làm bảo vệ, shiper… Và muốn có được việc làm phù hợp với bản thân chủ yếu NCT phải thông qua mối quan hệ xã hội. 

Theo tôi, việc giải quyết việc làm cho NLĐ là NCT sau khi nghỉ hưu là vấn đề cần phải đặt ra.

Trong thời gian tới các chính sách của nhà nước cũng cần tính đến vấn đề “khởi nghiệp” cho người lao động là NCT; phải có một chính sách về sử dụng lao động là NCT thế nào cho phù hợp với sức khoẻ, kinh nghiệm của họ; bổ sung chức năng, nhiệm vụ của các Trung tâm giới thiệu việc làm, cơ sở giáo dục nghề nghiệp là phải giới thiệu, đào tạo lại nghề cho NCT…

-Xin trân trọng cảm ơn ông!