Ví dụ, biện pháp đề nghị các cơ quan kiên quyết không vinh danh khen thưởng, tham gia đấu thầu và đầu tư dự án của TP đối với các đơn vị, DN chưa hoàn thành nghĩa vụ nộp BHXH; phối hợp với các sở, ngành chức năng tổ chức các đoàn thanh tra tại các DN nợ đọng BHXH kéo dài...
Đẩy mạnh công tác thanh tra
Phó Giám đốc BHXH TP.Hà Nội Đàm Thị Hòa cho biết, năm 2018, Hà Nội có 27.648 đơn vị sử dụng lao động nợ BHXH, BHYT với tổng số tiền nợ phải tính lãi là 979,7 tỉ đồng, chiếm 2,53% kế hoạch thu (giảm 1,45% so với năm 2017). Tuy nhiên, tính đến hết tháng 4.2019, tình trạng nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn có dấu hiệu gia tăng so với cuối năm 2018 khi số đơn vị nợ tăng lên 37.557 và tổng số tiền nợ phải tính lãi là 2.084,9 tỉ đồng. Trong đó, nhiều đơn vị có số nợ lớn, kéo dài như: Cty Cổ phần LILAMA 3 (71 tháng; 33,1 tỉ đồng); Cty TNHH May mặc xuất khẩu VIT Garent (18 tháng; 21,8 tỉ đồng); Cty CP Cầu 12 (28 tháng; 21,2 tỉ đồng); Cty CP xây dựng Công trình giao thông 1 - Hà Nội (65 tháng; 20,8 tỉ đồng),…
Trong 4 tháng đầu năm 2019, các cơ quan của Hà Nội thực hiện 808 cuộc thanh tra, kiểm tra các đơn vị nợ với tổng số tiền nợ 379,4 tỉ đồng, thu hồi được 142 tỉ đồng (đạt 37,4%). Cụ thể: Thanh tra thành phố chủ trì, phối hợp liên ngành ban hành văn bản dự kiến kế hoạch thanh tra tại 261 đơn vị, thực hiện thanh tra 100 đơn vị (chưa ra quyết định thanh tra 161 đơn vị do đã khắc phục cơ bản số tiền nợ) nợ đóng BHXH 266,3 tỉ đồng, thu hồi 95,2 tỉ đồng (đạt 35,7%). BHXH TP đã tổ chức 628 cuộc thanh tra chuyên ngành các đơn vị sử dụng lao động với số tiền nợ là 96,6 tỉ đồng, sau thanh tra thu hồi được 33,1 tỉ đồng (đạt 33,9%). UBND các quận, huyện, thị xã đã tổ chức 80 cuộc kiểm tra các đơn vị sử dụng lao động, với tổng số tiền nợ 16,5 tỉ đồng, sau kiểm tra thu hồi được 13,7 tỉ đồng (đạt 83,1%); xử phạt 3 đơn vị với số tiền hơn 261 triệu đồng theo thẩm quyền.
Ngoài ra, BHXH TP thực hiện phân tích, phân loại nợ BHXH, BHYT, BHTN theo loại hình doanh nghiệp (DN), ngành nghề sản xuất kinh doanh, thời gian nợ; xác định nguyên nhân, tính chất nợ để có hình thức, biện pháp đôn đốc thu nợ cụ thể, phù hợp.
Đẩy mạnh cải cách hành chính
Trước thực trạng nợ BHXH, một số DN nêu đề xuất với các cơ quan là giảm lãi suất tính lãi chậm nộp BHXH, BHYT, BHTN; được trả nợ dần; khoanh những khoản nợ cũ để không phải tính lãi chậm nộp; tách đóng cho từng NLĐ khi cần giải quyết chế độ hưu trí hay chuyển đơn vị...
Đối với các kiến nghị của các DN hiện nợ BHXH, Giám đốc BHXH TP.Hà Nội Nguyễn Đức Hòa cho biết, việc tính lãi chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN được quy định cụ thể tại Điều 5, Thông tư số 20/2016/TT-BTC của Bộ Tài chính được thực hiện với công thức chung trên cả nước, cơ quan BHXH không có thẩm quyền thay đổi.
Về khoanh nợ BHXH, BHYT, BHTN để không phải tính lãi chậm nộp, hiện cũng chưa có văn bản quy phạm pháp luật nào cho phép thực hiện, cơ quan BHXH là cơ quan tổ chức thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN, không có thẩm quyền xem xét khoanh nợ đóng BHXH và miễn, giảm tiền lãi chậm đóng BHXH. Còn việc tách đóng cho từng NLĐ trong DN nợ, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam đã ban hành Quyết định 595/QĐ-BHXH ngày 14.4.2017 cho phép thực hiện. Quy định này là giải pháp nhằm bảo vệ quyền lợi của NLĐ cũng như tạo điều kiện, chia sẻ khó khăn với DN.
Ông Hoà cho rằng, các đơn vị, DN cần thực hiện nghiêm túc việc tham gia, đóng BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ đúng quy định của pháp luật để làm cơ sở để giải quyết đảm bảo quyền lợi chính đáng của NLĐ. Trong thời gian tới, BHXH TP tiếp tục thực hiện tốt cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin, thực hiện dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 về kê khai, đóng nộp BHXH, BHYT, tạo điều kiện thuận lợi cho DN; giải quyết các chế độ BHXH và trả kết quả thủ tục hành chính kịp thời, đúng quy định.
Đặc biệt nhấn mạnh mục tiêu giảm nợ đọng BHXH, BHYT xuống dưới mức 2% trong năm 2019, các cơ quan của Hà Nội, như BHXH TP, Công an, Viện Kiểm sát, Tòa án nhân dân xem xét, xử lý hình sự đối với những đơn vị, DN vi phạm theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015. BHXH TP cũng phối hợp với các sở, ngành đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra tại các đơn vị, DN nợ đóng BHXH, BHYT cũng như tiếp tục thực hiện tốt công tác tuyên truyền, truyền thông với nhiều hình thức; chú trọng đối thoại với các đơn vị, DN, NLĐ để tháo gỡ, giải quyết các vướng mắc, khó khăn, đồng thời đôn đốc nhắc nhở các DN phải chấp hành theo quy định của pháp luật về BHXH, BHYT…