Hứa khắc phục rồi “nợ đâu hoàn đấy”

Gần 1 năm qua, Cty CP Xây dựng và Kinh doanh Địa ốc Tân Kỷ (Q.Bình Thạnh, TPHCM) để nợ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp của hơn 300 lao động. Thanh tra BHXH TPHCM tích cực vào cuộc, công ty hứa khắc phục. Tuy nhiên, đến nay, DN này vẫn chưa thực hiện đóng số tiền hơn 5,3 tỉ đồng cho tổng cộng 336 NLĐ đang làm việc nơi đây. Đáng nói, nhìn vào những hoạt động, công trình mà DN thực hiện khắp các tỉnh thành như Bình Dương, TPHCM thì khó viện lý do khó khăn để DN nợ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp, xâm phạm quyền lợi của NLĐ.

Từng bị thanh tra vào cuộc xử lý, xử phạt vi phạm hành chính, yêu cầu buộc thực hiện nghĩa vụ đóng BHXH, BHYT cho NLĐ từ năm 2018 nhưng Cty TNHH MTV Cimigo (quận Bình Thạnh) hơn 1 năm qua vẫn không thực hiện nghĩa vụ đóng BHXH cho 44 lao động. Số tiền nợ ngày một cao hơn, đến nay đã trên 2,6 tỉ đồng.

Ngoài ra, các DN từng bị thanh tra, từng “hứa khắc phục” nhưng sau đó “nợ vẫn hoàn nợ” phải kể đến Cty CP Dược phẩm PhaNo (Quận Phú Nhuận), khi số nợ hiện tại hơn 10 tỉ đồng. Cty CP Dược phẩm Duy Tân đang nợ hơn 5 tỉ đồng; Cty CP Đầu tư xây dựng số 8 nợ 7,5 tỉ đồng; Cty TNHH Nhựt Thành Tân (huyện Bình Chánh) để nợ 3,8 tỉ đồng của gần 100 NLĐ…

Theo một cán bộ làm công tác thanh tra, pháp luật hiện nay quy định, một năm chỉ được thanh tra DN một lần. Chưa kể đến khi thanh tra, cần xét đến việc DN đã được thanh tra liên ngành chưa để tránh việc chồng chéo... Cho nên, khi DN đã bị thanh tra rồi thì sau đó lại tự tin vì chắc chắn sẽ không bị thanh tra nữa, ung dung để nợ BHXH.

Bên cạnh đó, pháp luật có quy định về cưỡng chế thi hành quyết định xử lý vi phạm hành chính nếu DN không thực hiện nhưng thực tế, việc cưỡng chế này rất khó do phải có nguồn lực, huy động nhiều cơ quan, đoàn thể tham gia, chi phí, rủi ro nhiều. Vì thế, nhiều năm qua, gần như chưa có vụ DN nợ đọng BHXH nào, kể cả do Thanh tra lao động xử lý, bị cưỡng chế. Do đó, DN cũng “nhờn” luôn quyết định xử lý vi phạm hành chính.

Chưa xử lý hình sự… chưa ngán!

Sau khi nhắc nhở, thanh tra không hiệu quả, cơ quan BHXH TPHCM đã chuyển hồ sơ DN trốn đóng BHXH sang cơ quan công an, kiến nghị cơ quan công an điều tra, khởi tố theo quy định của Bộ luật Hình sự. Bên cạnh một số DN tự giác thực hiện nghĩa vụ, vẫn còn nhiều DN vẫn không thấy… ngán! Đơn cử, Cty CP Xây dựng Công nghiệp Descon (quận 1) dù đã bị Thanh tra, xử phạt, chuyển hồ sơ công an, nhưng đến nay DN này vẫn đang để nợ hơn 13 tỉ đồng; Cty CP Tư vấn Thương mại Dịch vụ Địa ốc Hoàng Quân (Quận Phú Nhuận) cũng đang để nợ gần 10 tỉ đồng…

Hiện nay, Bộ luật Hình sự có quy định xử lý chủ DN để nợ BHXH. Nhưng xử lý như thế nào lại đang chờ Nghị quyết hướng dẫn của Hội đồng thẩm phán Tòa án Nhân dân Tối cao. Cho nên dù hồ sơ DN nợ BHXH đã được cơ quan BHXH chuyển sang cơ quan công an nhưng đơn vị này cũng không có căn cứ để làm.

Như vậy, việc chưa bị áp dụng chế tài mạnh nhất là xử lý hình sự nên các chủ DN vẫn vô tư để nợ BHXH. Điều này không chỉ khiến quyền lợi NLĐ bị xâm phạm mà việc thực hiện pháp luật chưa được triệt để!