Việc phát hiện, cảnh báo và có biện pháp răn đe trước những sai phạm của doanh nghiệp bước đầu hiệu quả, đem lại lợi ích thiết thực cho người lao động.
Nhiều doanh nghiệp “lách luật”
Theo BHXH tỉnh Quảng Trị, số nợ hàng năm của các đơn vị tham gia BHXH, BHYT, BHTN tại địa phương chiếm khoảng 1,8% tổng số phải thu (chủ yếu tập trung ở khu vực doanh nghiệp), đơn cử như năm 2016, số nợ lên đến 19.868 triệu đồng. Cùng với việc nợ đọng thì tình trạng người lao động làm việc tại các doanh nghiệp nhưng vẫn chưa được tham gia BHXH (chiếm 30%) đang là những vấn đề bức xúc.
Trước thực trạng trên, lãnh đạo liên ngành BHXH và LĐLĐ tỉnh Quảng Trị đã chủ trương tăng cường công tác phối hợp thanh, kiểm tra liên ngành về đóng BHXH, BHYT, BHTN nhằm chấn chỉnh vi phạm, đảm bảo quyền lợi của người lao động, góp phần thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội trên địa bàn tỉnh.
Cụ thể, trong tháng 4.2017, đoàn thanh tra liên ngành do BHXH tỉnh chủ trì, cùng với các ngành phối hợp là LĐLĐ tỉnh, Công an tỉnh, Cục Thuế tỉnh đã tiến hành thanh tra (đợt 1) tại 10 doanh nghiệp.
Đây là những doanh nghiệp để nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN kéo dài, một số doanh nghiệp có số nợ trên một năm, mặc dù đã được cơ quan BHXH nhiều lần gửi thông báo đôn đốc và cử cán bộ trực tiếp đến làm việc với chủ doanh nghiệp, hoặc đã thành lập đoàn kiểm tra liên ngành cấp huyện thực hiện kiểm tra nhưng đơn vị vẫn không khắc phục.
Ngoài vi phạm nói trên, tình trạng các doanh nghiệp lách luật để trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN hoặc chỉ tham gia BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động với mức lương thấp nhất (ngang với mức lương tối thiểu vùng) đang diễn ra khá phổ biến. Việc làm này ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi của người lao động và gây khó khăn cho công tác thanh, kiểm tra.
Lý giải về vấn đề này, các doanh nghiệp biện minh rằng, do hoạt động sản xuất kinh doanh khó khăn, việc làm thiếu ổn định, lao động thường xuyên biến động nên khó khăn.
Kiên quyết xử lý
Quá trình kiểm tra, đoàn thanh tra liên ngành đã lập biên bản kiểm tra với những doanh nghiệp không khắc phục sai phạm để tiến hành thanh tra và xử lý vi phạm theo luật định. Bên cạnh đó, LĐLĐ tỉnh Quảng Trị tích cực chuẩn bị cho công tác khởi kiện ra tòa án đối với doanh nghiệp vi phạm pháp luật BHXH.
Đến ngày 30.6.2017, đã có 10/10 doanh nghiệp khắc phục số nợ đọng, tổng số tiền thu nợ là 558.147.046 đồng (đạt tỉ lệ 86%), trong đó có 8 doanh nghiệp nộp 100% số nợ, 2 doanh nghiệp khắc phục một phần; truy thu số tiền 8.775.000 đồng do doanh nghiệp không tham gia đầy đủ cho người lao động đang làm việc tại doanh nghiệp.
Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng đã cam kết khắc phục các lỗi vi phạm về ký kết HĐLĐ, xây dựng và thực hiện thang, bảng lương, chế độ nâng bậc lương…; cam kết tham gia đầy đủ, kịp thời BHXH, BHYT, BHTN đối với người lao động.
Theo chỉ đạo của lãnh đạo liên ngành, sau khi kết thúc các đợt thanh, kiểm tra nói trên, đoàn thanh tra liên ngành sẽ tập hợp, rà soát phân loại doanh nghiệp. Đối với các doanh nghiệp đang hoạt động ổn định nhưng vẫn cố tình không tham gia BHXH, BHYT, BHTN đầy đủ cho người lao động hoặc để nợ đọng kéo dài sẽ phải xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.
Đối với những doanh nghiệp đang thực sự gặp khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh, không đảm bảo được việc làm, thu nhập ổn định cho người lao động sẽ được xem xét, đảm bảo để doanh nghiệp tháo gỡ được những khó khăn theo quy định của Luật BHXH.