Chọn ngành, nghề đón đầu xu hướng thị trường lao động

Theo ông Nguyễn Quang Cường, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm thanh niên TPHCM, hoạt động hướng nghiệp ngày càng được xã hội quan tâm. Phụ huynh, học sinh nên tự chủ hơn trong việc tìm hiểu, chọn ngành, nghề trên cơ sở phù hợp giữa năng lực, sở thích cá nhân với nhu cầu đa dạng nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế, xã hội từ đó góp phần nâng cao hiệu quả đào tạo và giảm thiểu chi phí xã hội.

Tuy nhiên, để tự xác định, tìm được cho mình một ngành nghề phù hợp với mong muốn và yêu cầu phát triển của xã hội là một điều không hề đơn giản. Chính vì thế, ngày hội hướng nghiệp, tuyển sinh giúp các em “Chọn đúng ngành - Học đúng trường - Thành công với nghề - Sống đúng ước mơ”.

Ngày hội hướng nghiệp, tuyển sinh 2024 với chủ đề “Cùng bạn chọn nghề cho tương lai” do Thành Đoàn TPHCM, Trung tâm Dịch vụ việc làm thanh niên phối hợp cùng Hội Giáo dục nghề nghiệp thành phố, Quận Đoàn Tân Bình tổ chức tại Trường THPT Nguyễn Chí Thanh (quận Tân Bình) ngày 2.3, đã thu hút hơn 3.200 học sinh tại các trường Trung học cơ sở, Trung học phổ thông, Trung tâm Giáo dục thường xuyên - Giáo dục nghề nghiệp tham gia.

Phó Chủ tịch Hội Giáo dục nghề nghiệp TPHCM Trần Anh Tuấn chỉ ra những cái khó trong chọn ngành nghề học sinh hiện nay gặp phải: Ngoài chọn nơi có học phí phù hợp khả năng kinh tế gia đình, khó nhất là chọn nghề đón đầu xu hướng thị trường lao động nhưng vẫn đúng sở thích.

Ông Tuấn cho rằng, lựa chọn ngành nghề dựa vào đam mê, trách nhiệm, điều kiện, năng lực, dự báo năng lực sẽ không sai nhưng chỉ là tham chiếu. Điều quan trọng nhất là phải chọn được ngành, nghề đón đầu được xu hướng của thị trường lao động.

Thị trường lao động gắn với chuyển đổi số

Theo ông Trần Anh Tuấn, thị trường lao động ở hiện tại và tương lai sẽ có sự tác động của công nghệ số, chuyển đổi số. Trong đó, trí tuệ nhân tạo đang tác động mạnh đến các lĩnh vực kinh tế - xã hội, làm thay đổi lực lượng lao động, cơ cấu lao động, đòi hỏi nguồn nhân lực phải phù hợp với thời kỳ chuyển đổi số.

“Chính yêu cầu của thời kỳ chuyển đổi số sẽ dẫn đến các em bắt buộc phải lựa chọn cho mình một ngành, nghề phù hợp. Nhưng quan trọng nhất là làm sao để các em trở thành một nguồn nhân lực phù hợp?”, ông Tuấn đặt vấn đề.

Theo ông Tuấn, xu hướng việc làm của thời kỳ này và sắp tới sẽ đi theo 4 xu hướng chính: Thị trường việc làm sẽ gia tăng trên nền tảng công nghệ; ngoài bằng cấp đòi hỏi những điều kiện khác; xuất khẩu lao động trình độ cao; khởi nghiệp kinh doanh.

Ông Tuấn lý giải, việc làm của thị trường lao động sẽ gia tăng trên nền tảng công nghệ, chính vì vậy, trong nhiều lĩnh vực, ngành nghề, một số lĩnh vực truyền thống có thể sẽ bị giảm tải và mất đi, nhưng việc làm tương tác với công nghệ sẽ mở ra. Số việc làm sẽ nhiều hơn nhưng đồng nghĩa với việc sẽ đòi hỏi cao hơn và có một số yêu cầu nhất định chứ không chỉ có bằng cấp.

“Thị trường lao động thay đổi, chúng ta đang cần một nguồn nhân lực vừa có trình độ, vừa có chất lượng cao, vừa là nhân lực số. Chúng ta phải có nghề nghiệp được đào tạo một cách bài bản, học lý thuyết nhưng phải có khả năng thực hành. Thêm nữa, chúng ta phải làm chủ được công nghệ, phải am hiểu, tương tác được với công nghệ thì chúng ta mới ứng dụng. Đặc biệt, các em phải có tinh thần kỷ luật nghiêm túc, có đạo đức”, ông Tuấn nhấn mạnh.