Nhận BHXH một lần vì khó khăn

Những ngày gần đây, tại các cơ quan BHXH quận, huyện ở TPHCM rất đông NLĐ nhận BHXH một lần. Tại BHXH TP. Thủ Đức, gần như lúc nào cũng có hàng chục người đang chờ gọi đến lượt để làm thủ tục nhận BHXH một lần, trong khi đó vẫn có nhiều người khác đến lấy số thứ tự nhưng phải ra về vì không còn số.

Một nhân viên của BHXH TP. Thủ Đức cho biết, mỗi ngày nơi đây phát ra khoảng 200 số thứ tự và đa phần là hết từ rất sớm. Đó là chưa kể, mỗi ngày nơi đây còn nhận khoảng 500 – 600 hồ sơ nhận BHXH một lần được gửi qua đường bưu điện.

Chị Phạm Thị Minh Nguyệt, năm nay 42 tuổi - nguyên là công nhân Công ty Trường Lợi - cho biết đã làm thủ tục nhận BHXH một lần cho 19 năm 8 tháng đóng BHXH được hơn 78 triệu đồng. “Ngày xưa mới vào làm việc ký HĐLĐ lương thấp lắm, chỉ vài trăm ngàn, nên giờ chỉ nhận được bằng đó tiền”, chị Nguyệt chia sẻ.

Lý giải nguyên nhân không để chờ có lương hưu sau này, dù chỉ cần đóng thêm 4 tháng BHXH nữa, chị Nguyệt cho biết cả nhà chị 4 người (2 vợ chồng, 2 con nhỏ đang học) hiện chỉ có mình chồng chị đi làm với tiền lương chưa đến 6 triệu đồng, nên rất khó khăn. Vì thế chị phải làm thủ tục nhận BHXH một lần để lấy tiền chi tiêu cho gia đình, dù biết rằng sau này sẽ vất vả vì không có lương hưu.

Trong khi đó, có những người rất trẻ, mới đóng BHXH được vài năm nhưng cũng nhận BHXH một lần. Chị Lê Thanh Tuyền, 25 tuổi đã đóng BHXH được 4 năm 1 tháng, sau khi nghỉ sinh con cũng nhận BHXH một lần được nhận gần 40 triệu đồng, vì lý do “Giờ khó khăn quá, cứ nhận BHXH để sinh sống trước đã rồi tính sau”.

Còn anh Lê Kim Hoàng, 25 tuổi, nguyên là nhân viên Cty Nidec Sankyo có hơn 2 năm đóng BHXH cũng nhận BHXH một lần gần 30 triệu đồng vì cho rằng “Không nhất thiết sau này phải có lương hưu mới sống được và có thể làm việc khác để sống”.

Thiệt thòi nhiều hơn so với để nhận lương hưu

Theo BHXH TPHCM, chỉ trong 3 tháng đầu năm 2022, toàn thành phố đã có khoảng 37.000 người làm thủ tục nhận BHXH một lần, tăng khoảng 19% so với cùng kỳ năm 2021.

Dù vì lý do đời sống khó khăn hay lo ngại việc sửa đổi Luật BHXH sẽ giảm số năm đóng BHXH để đủ điều kiện hưởng lương hưu hàng tháng từ 20 năm xuống còn 15 năm mà nhận BHXH một lần thì đều khiến cho NLĐ thiệt thòi quyền lợi về lâu dài.

Theo tính toán của ngành BHXH, nếu một NLĐ có 20 năm đóng BHXH (từ năm 2001-2020), với mức tiền lương bình quân đóng BHXH là 4 triệu đồng/tháng và người này đủ điều kiện hưởng lương hưu hoặc hưởng BHXH một lần trong năm 2022. Nếu nhận BHXH một lần thì người này sẽ được 134 triệu đồng đối với cả lao động nam và lao động nữ.

Nhưng nếu để nhận lương hưu thì lao động nam (với tuổi thọ trung bình là 71 tuổi theo kết quả công bố của Tổng cục Thống kê năm 2020) sẽ nhận được tổng số tiền là hơn 257 triệu đồng, nhiều hơn hơn 123 triệu đồng so với nhận BHXH một lần. Còn đối với lao động nữ (với tuổi thọ trung bình là 76,3 tuổi theo kết quả công bố của Tổng cục Thống kê năm 2020) sẽ nhận được tổng số tiền là hơn 589 triệu đồng, nhiều hơn hơn 455 triệu đồng so với nhận BHXH một lần.

Như thế có thể thấy rằng việc nhận BHXH một lần sẽ thiệt thòi hơn rất nhiều nếu để hưởng chế độ hưu trí.