"Thưởng Tết năm nay ở công ty chị thế nào?", câu hỏi của cô gái trẻ khi ngồi cùng nhóm bạn trong một quán cà phê sát quảng trường trung tâm thành phố Tuyên Quang nơi đang nhộn nhịp chợ hoa xuân. Cũng dễ hiểu khi đây là mối bận tâm chung của rất nhiều người lao động khi Tết đến.
Tâm lý chung của người lao động vẫn là ngóng chờ thưởng Tết. Sau một năm dài làm việc và gần như lương đã dùng hết cho sinh hoạt hàng ngày thì thưởng Tết sẽ như một khoản tiết kiệm để chi phí cho nhiều nhu cầu trang trải, mua sắm vào dịp cuối năm.
Chị Bàn Thị Lý (xã Phúc Thịnh, Chiêm Hoá) đã làm việc lâu năm trong một công ty chế biến gỗ trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang cho biết, năm nay công ty thưởng được hơn 5 triệu đồng, không phải là cao bởi mức lương hàng tháng cũng đã nhỉnh hơn so mặt bằng chung nên thưởng Tết chỉ như sự động viên người lao động. Nhưng có vẫn hơn không.
Vừa chọn được cành đào khá ưng ý, nữ công nhân này chia sẻ: "Hàng tháng thì vẫn phải dành dụm một khoản từ tiền lương để tiết kiệm, dùng lúc ốm đau và chi phí cho cuối năm. Có thưởng Tết dù không nhiều nhưng cũng thêm được một khoản để mua sắm, trang hoàng nhà cửa".
Còn với anh Hoàng Anh Tuấn - nhân viên kiểm soát chất lượng cho một công ty sản xuất linh kiện điện tử tại Khu ông nghiệp Điềm Thuỵ (Thái Nguyên), thưởng Tết là khoản được mong chờ. Vì là doanh nghiệp FDI nên mức thưởng sẽ căn cứ theo hiệu suốt làm việc trong năm.
Anh Tuấn cho biết, trung bình mức thưởng Tết với cấp quản lý sẽ bằng khoảng 3 tháng lương. Như năm nay, anh được gần 50 triệu đồng, so với nhiều doanh nghiệp khác đây là một mức khá cao và có tính khuyến khích người lao động làm việc năng suất hơn.
"Thực ra tính đi, nhìn lại thì đó vẫn là thành quả công sức lao động cố gắng cả một năm trời của mình. Nhưng đúng là thưởng Tết được một cục thì vui rồi, giải quyết được nhiều việc. Với những doanh nghiệp nước ngoài có cơ chế thưởng phạt rõ ràng thì mức thưởng cao sẽ thu hút được người lao động"- anh Tuấn chia sẻ.
Theo công bố của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) về tình hình thưởng Tết năm 2022 từ các tỉnh, thành phố (với gần 42.000 doanh nghiệp có báo cáo), mức thưởng bình quân của cả Tết Dương lịch và Âm lịch đều giảm so với năm 2021.
Về mức thưởng Tết Âm lịch có khoảng 62,7% doanh nghiệp trong tổng số 42.00 doanh nghiệp báo cáo có kế hoạch thưởng Tết Âm lịch năm 2022 với mức thưởng bình quân là gần 1 tháng lương, tương đương 6,17 triệu đồng/người, bằng 97% so với thưởng dịp Tết Âm lịch năm 2021.
Hầu hết các loại hình doanh nghiệp đều ghi nhận mức thưởng Tết Âm lịch bình quân sụt giảm từ 2-10% so với năm 2021. Mức thưởng cao thường nằm ở khối doanh nghiệp FDI với bình quân khoảng 6,66 triệu đồng/người, bằng 95% so với 2021.
Trong khi đó, ở khối doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ có mức thưởng Tết Âm lịch bình quân 5,59 triệu đồng/người, bằng 96% so với năm 2021.
Bên cạnh những doanh nghiệp có mức thưởng khủng lên tới hơn 1 tỉ đồng/người thì cũng có những đơn vị chỉ thưởng cho người lao động bằng hiện vật trị giá vài trăm nghìn đồng. Cá biệt có những doanh nghiệp không có thưởng cho người lao động.
Nhận định về thưởng Tết, ông Lê Quang Trung - Nguyên Cục trưởng Cục Việc làm (Bộ LĐTBXH) - cho rằng, trong bối cảnh khó khăn chung vì dịch COVID-19, người lao động cũng cần chia sẻ với doanh nghiệp. Bên cạnh đó, thưởng Tết không hẳn là tiêu chí đánh giá doanh nghiệp mà cốt lõi vẫn là môi trường làm việc và cách doanh nghiệp đối xử với người lao động.